به گزارش ایکنا، در این شماره از مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، مقالاتی با عناوین «ارائه الگوی اسلامی کامیابی در کار براساس قرآن، کتب روایی و بیانات مقام معظم رهبری»، «نقش سلامت معنوی و مقابله مذهبی در پیشبینی اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به ویروس کرونا»، «تحلیل روانشناختی «انفعالات» و بررسی رابطه آنها با «اختیار» از دیدگاه قرآن کریم»، «پیشبینی میزان خودمهارگری نوجوانان دختر و پسر در مقطع دبیرستان براساس میزان صبر اسلامی و جهتگیری دینی»، «اثربخشی نرمافزارهای تلاوت قرآن بر انگیزش تحصیلی و یادگیری مفاهیم دینی در بین دانشآموزان دختر پایه چهارم ابتدایی»، «بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت» و ««حیای جنسی»، «خودشفقتورزی» و «سبکهای دلبستگی به خداوند»؛ مقایسه زوجین متقاضی طلاق و عادی» منتشر شده است.
در طلیعه نوشتار «بازکاوی و مقایسه جایگاه عادت در تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری و امانوئل کانت» آمده است: این جستار در پی بررسی رابطه عادت با تربیت از دیدگاه مرتضی مطهری (1298−1358ه.ش) و امانوئل کانت (1724−1804م)، فیلسوف آلمانی است تا از این رهگذر معلوم شود: تربیت چگونه تعریف میشود؛ عادت چه تعریفی دارد و چه نسبتی میان عادت و تربیت حاکم است. در این پژوهش بنیادی−تاریخی که به روش توصیفی−تحلیلی انجام شده است، برای بازشکافت دیدگاه مطهری و کانت درباره عادت و نسبت آن با تربیت، به گردآوری اطلاعات لازم و تحلیل آنها پرداخته شد و برپایه یافتههای موجود معلوم شد که: الف) مطهری درمجموع با ایجاد عادات در متربی موافق است و حتی عادت را یکی از روشهای تربیتی میداند؛ ب) وی برای تبیین دیدگاه برگزیده خود در اقدامی ابتکاری، عادت را به فعلی (تکرار تأثیر و فعل/ مثبت) و انفعالی (تکرار تأثر و انفعال/ منفی) تقسیم کرده است؛ 3) بنا بر قول مشهور، کانت عادت را برای تربیت، زیانبار خوانده است؛ ج) به نظر نگارنده، کانت بیآنکه عنوان کند یا حتی متوجه باشد، از عادت چنان یاد کرده است که گویی به تقسیم عادت به فعلی و انفعالی باور دارد و اولی را بخشی از تربیت و دومی را مخالف آن میداند؛ د) بنابراین و به ادعای بیسابقۀ این مقاله، نگرش مطهری و کانت نسبت به عادت و تربیت (با چشمپوشی از جزئیات)، بسیار به هم نزدیک و بلکه یکی است.
در چکیده مقاله «تحلیل روانشناختی «انفعالات» و بررسی رابطه آنها با «اختیار» از دیدگاه قرآن کریم» میخوانیم: انسان در بعضی موقعیتها، حالت انفعالی به خود میگیرد؛ برای مثال خشمگین میشود؛ ماهیت این انفعالات چیست؟ و آیا با اختیار انسان و با ثواب و عقاب هماهنگ است یا از انسان سلب اختیار میکند؟ هدف پژوهش تحلیل روانشناختی انفعالات و اشارهای به رابطه آن با اختیار است؛ برخی از پرسشهای پژوهش عبارتاند از: «انفعالات در ساحت روانی انسان چگونه تحلیل روانشناختی میشود؟»، «اقسام انفعالات از دیدگاه قرآن کدام است و چه رابطهای با مختار بودن انسان دارند؟»، «مصادیق انفعالات قرآنی کدام است؟»، «انفعالات در قرآن چگونه توصیف میشوند؟»، «تبیین عِلّی انفعالات چگونه است؟»، «پیشبینی و مدیریت انفعالات چگونه ممکن است؟»؛ این پژوهش به روش تفسیر موضوعی (شناسایی آیات مرتبط، بررسی دلالت آیات، رعایت بافت معنایی و سیاق آیات و ملاحظه معانی کنایی و التزامی آیات) انجام شده است. بعضی از دستاوردهای این پژوهش عبارت است از: 1. عواطف انسانی به سه نوع انگیزش، هیجان و احساسات تقسیم میشوند؛ 2. انفعالات بسیار فراوان هستند و حالتهای پیوستاری و ترکیبی نسبت به یکدیگر دارند؛ 3. انفعالات (هیجانها و احساسات) نوعاً در انسان با آثار فیزیکی همراهند و در وی تمایل به عملکرد ایجاد میکنند؛ 4. وجود انفعالات با اختیار انسان منافات ندارند.
انتهای پیام