سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هدایت، ساماندهی، پشتیبانی و نظارت بر تبلیغات دینی - مردمی، زمینه‌سازی برای یافتن نیروهای مؤمن و تأسیس تشکل‌های لازم و برنامه‌ریزی و هماهنگی به منظور تقویت و هدایت مداوم انجمن‌های اسلامی، تلاش در جهت احیا و اشاعه معارف، فرهنگ و تاریخ تشیع از همه راه‌های ممکن، با تأکید بر وحدت تمام مذاهب اسلامی و حراست از آن با همکاری مراجع و نهادهای ذیربط، تحقیق و بررسی در مورد تبلیغات سوء و تهاجم فرهنگی دشمنان و شناسایی و تحلیل ترفندهای تبلیغی علیه اسلام و انقلاب اسلامی، انجام مطالعات راهبردی و بررسی‌های کاربردی در زمینه نیازهای فرهنگی اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه جوانان و طراحی برنامه‌ها و شیوه‌های تبلیغی نوین و اصلاح و احیای روش‌های سنتی در تبلیغات اسلامی، تدوین و انتشار کتب و نشریات مناسب و ضروری به منظور معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی و تبیین مواضع انقلاب اسلامی و انجام پژوهش‌های لازم به‌ویژه در زمینه نظام تربیتی و مبانی سیاسی - اقتصادی و فرهنگی حکومت اسلامی و حمایت از پژوهشگران متعهد و ... از جمله مسئولیت‌های این سازمان است.
در دنیای امروز که تهاجم فرهنگی در قالب‌های مختلف و حتی جذاب جوانان را احاطه کرده است، نوع معرفی مبانی دینی و قرآنی و دعوت به آموزه‌های اسلامی باید همراه با روش‌های علمی، جذاب و به روز باشد تا استقبال جوانان را به دنبال داشته باشد و این در حالی است که در بسیاری از موارد هنوز تبلیغ دینی صرفا با استفاده از روش‌های سنتی و بدون در نظر گرفتن شرایط روز جامعه و حتی به غلط و به دور از استانداردهای روانشناسی و فرهنگی ارائه می‌شود.
در همین راستا به سراغ حجت‌الاسلام محمدحسین توانایی، استاد دانشگاه امام صادق(ع) و مدرس گفتمان‌های دینی رفتیم تا در رابطه با موضوع بایسته‌های تبلیغ دینی اثرگذار در دنیای امروز گفت‌وگو کنیم.
حجت‌الاسلام محمدحسین توانایی با اشاره به دو جمله از شهید مطهری(ره) و مقام معظم رهبری اظهار کرد: شهید مطهری(ره) می‌فرمایند: «راه مبارزه با نفوذ اندیشه بیگانه، عرضه صحیح مکتب اسلام در همه زمینه‌ها و به زبان روز است». همچنین، مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرمودند که «یکی از وظایف حوزه‌های تبلیغ در سطح وسیع و با ابزار مطلوب و مدرن است».
توجه به همه ابعاد وجودی و زندگی بشر
وی افزود: زمانی که این دو جمله و سخن حکیمانه را در کنار یکدیگر قرار می‌دهیم، بایسته‌های تبلیغ دینی برای اثرگذاری در دنیای امروز را کاملاً به دست می‌آوریم. زمانی که شهید مطهری(ره) به موضوع تبلیغ در همه زمینه‌ها اشاره می‌کنند، بدان معناست که فردی که قصد تبلیغ اثرگذار دارد، باید به همه ابعاد وجودی و زندگی بشر توجه داشته باشد.
حجت‌الاسلام توانایی با بیان اینکه موضوع درنظر گرفتن ابعاد وجودی انسان در آموزه‌های قرآن کریم نیز وجود دارد، گفت: قرآن کریم کتابی است که هم به نیازهای اولیه انسان و هم به نیازهای روحی، معنوی و خودشکوفایی او اشاره و تأکید دارد. همچنین، هرم سلسله نیازهای آبراهام مزلو که یکی از روانشناسان معروف جهان است، به همین موضوع اشاره کرده و تأیید می‌کند فردی که قصد اثرگذاری بر روی افکار، نگرش‌ها و رفتار دیگران را دارد، باید به همه نیازهای بشری توجه داشته باشد.
ارائه تبلیغ به زبان روز
این مدرس گفتمان‌های دینی با بیان اینکه این موضوع در تعالیم انبیا(ع) نیز به وضوح قابل مشاهده است، تصریح کرد: مسئله بعدی ارائه تبلیغات به زبان روز است. اگر فردی یا مراکز و مراجع تبلیغی قصد دارند تا تبلیغی اثرگذار داشته باشند، باید تبلیغ خود را به زبان روز بیان کنند. قرآن کریم در این زمینه از عبارت «بِلِسَانِ قَوْمِهِ» استفاده می‌کند که منظور از این عبارت زبان‌های فارسی، عربی، چینی و ... نیست، بلکه منظور از به زبان قوم سخن گفتن یعنی اینکه برای ارائه تبلیغ در میان اقوام مختلف باید با توجه به آداب و رسوم و فرهنگ رایج این اقوام سخن گفت.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) بیان کرد: نهادها، سازمان‌ها و افرادی که قصد تبلیغ دارند، باید زبان مفاهمه و درک متقابل را آموخته باشند؛ چراکه تبلیغی اثرگذار است که با توجه به مقتضیات زمان و روز ارائه شود. نکته بعدی که در جمله حکیمانه مقام معظم رهبری بیان شده، بهره‌گیری از ابزار مطلوب در ارائه تبلیغات است. این مسئله بدان معناست که مبلغ دینی از مهارت کافی برای استفاده از تمامی ظرفیت‌ها با هدف اطلاع‌رسانی و تبلیغات دینی برخوردار باشد.
وی در ادامه سخنان خود در این زمینه اظهار کرد: تبلیغات دینی ممکن است که با روش‌های مختلفی همچون سخنرانی، بهره‌گیری از فضای مجازی، استفاده از فناوری آموزشی و ... ارائه شود، اما تبلیغی مؤثر است که همراه با ابزار مطلوب باشد و در حال حاضر نیز ابزار رسانه بیشترین قدرت را برای انتقال تبلیغ مؤثر در اختیار دارد.
عامل به گفتار
حجت‌الاسلام توانایی در رابطه با بهره‌گیری از روش‌های مختلف در حوزه اثرگذاری تبلیغ دینی افزود: اولین و مهمترین روش در حوزه اثرگذاری تبلیغ دینی، روش عملی و رفتاری است. مهمترین و مؤثرترین روش اثرگذاری تبلیغات دینی این است که مبلّغان و مراجع دینی خود عامل به گفتار بوده و رفتار و گفتار ایشان با یکدیگر هماهنگ باشد.
این مدرس گفتمان‌های دینی بیان کرد: قرآن کریم در این رابطه عبارات مختلفی بیان کرده و می‌فرماید: «لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ؛ چرا چيزى مىگوئيد كه انجام نمى‌دهيد» و یا اینکه «أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ؛ تَعْقِلُونَ؛ آيا مردم را به نيكى فرمان مى‌دهيد و خود را فراموش مى‌كنيد با اينكه شما كتاب (خدا) را مىخوانيد، آيا (هيچ) نمىانديشيد؟» همچنین، امام صادق(ع) نیز می‌فرمایند: «كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُمْ؛ مردم را با اعمال و رفتار خود به راه حق و حقیقت دعوت کنید».
زبان نرم
استاد دانشگاه امام صادق(ع) گفت: مهمترین و اثرگذارترین شیوه تبلیغی، عملکرد مناسب مبلغ است. هر چقدر این عملکرد با موازین عقلی و شرعی نزدیکتر باشد، اثرگذاری تبلیغاتی نیز بیشتر خواهد بود. دومین مسئله در این مورد، زبان نرم است. قرآن کریم در رابطه با زبان لین چندین عبارت دارد که از جمله می‌توان به «قَوْلًا لَيِّنًا»، «قَوْلًا كَرِيمًا»، «قَوْلًا مَعْرُوفًا» و « قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا» اشاره کرد.
درک همدلانه
وی با بیان اینکه برقراری ارتباط کلامی مناسب و خوب حرف زدن، اثرگذاری تبلیغ را افزایش می‌دهد، تصریح کرد: سومین مورد تأثیرگذار در موضوع اثرگذاری تبلیغ دینی، درک همدلانه است. هرچقدر که مبلغان دینی از همدلی بیشتری با مخاطبان خود برخوردار باشند، حرف ایشان و نفوذ کلام آن‌ها نیز اثرگذارتر خواهد بود. مبلّغان باید مسائل و مشکلات مخاطبان خود را شناخته و بتوانند ضمن درک بیشتر آن‌ها، زمینه را برای نفوذ کلام و اثرگذاری بیشتر در مخاطبان فراهم کنند.
اخلاص در نیت
حجت‌الاسلام توانایی با بیان اینکه نکته چهارم در روش‌های اثرگذار تبلیغی، اخلاص در نیت است، تصریح کرد: هرچقدر افراد بیشتر در راه رضای خدا قدم برداشته و خدا را در تبلیغات خود مدنظر قرار دهند، اثرگذاری تبلیغی ایشان در مخاطبان نیز بیشتر خواهد بود.
انتهای پیام