محسن اسماعیلی، استاد دانشگاه تهران، به مناسبت ماه مبارک رمضان در سلسله مباحثی با عنوان «پای منبر علی(ع)» که به همت ایکنا و به صورت ویدیویی تولید شده است با نگاهی به نهج‌البلاغه به بیان پندهایی از امیرالمؤمنین(ع) پرداخته است که متن و فیلم جلسه بیست و هفتم آن با عنوان «حق دیگران» در ادامه می‌آید:
قرآن به ما توصیه می‌‌کند که در ادای حق دیگران سخت‌گیر باشیم و در گرفتن حق خود از دیگران آسان بگیریم. وقتی میخواهیم حق دیگران را بدهیم، کامل و کمی هم بیشتر بدهیم اما وقتی میخواهیم حق خودمان را از دیگران بگیریم سخت‌گیری نشان ندهیم بلکه تساهل بورزیم.
قرآن میفرماید: «وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ؛ وای به حال کم فروشان آنان که چون به کیل (یا وزن) چیزی از مردم بستانند تمام بستانند» (مطففین/ 1و 2) منظور کسانی است که وقتی می‌خواهند برای دیگران چیزی را وزن کنند کم می‌گذارند اما وقتی قرار می‌شود دیگران برای آنها وزن کنند به دنبال گرفتن حق کامل خودشان هستند. خدای متعال در قرآن کریم میفرماید: «أَلَا يَظُنُّ أُولَٰئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ» (مطففین/ 4) یعنی آیا احتمال هم نمی‌دهند که باید روزی از قبر برانگیخته شوند و پاسخ کردارهای زشت خودشان را بدهند.
تربیت قرآنی و دینی اینگونه است که باید حق دیگران را کامل و بلکه بیشتر داد اما در گرفتن حق خود از دیگران سهل‌انگاری کرد و مسامحه داشت و بخشید. حضرت علی(ع) فرمود: «لَا تَكُنْ مِمَّنْ يَسْتَوْفِي وَ لَا يُوفِي» یعنی از کسانی نباش که کامل می‌گیرند اما کامل نمی‌دهند.
انتهای پیام