پیشاپیش سالروز ولادت باسعادت امام هادی (ع) را تبریک و شادباش می‌گویم. هرچند که انتظار نخست این است که در کارزار انتخاباتی در کشور، مطالب هم به این امر مهم سیاسی اجتماعی و ... معطوف شود، اما با توجه به گستردگی مطالب درباره انتخابات از یک سو و پیمانی که در آغاز گفتارها، از سوی دیگر به آن متعهد شدیم، کوتاه گفتار‌هایی درباره پرسشگری در قرآن کریم، تقدیم حضور مخاطبان می‌شود.
در آغاز این گفتار بار دیگر نکته‌ای که به صورت تلویحی در گفتار‌های گذشته بدان اشاره رفته است، تاکید می‌شود و آن اینکه آنچه در این گفتارها تقدیم می‌شود، مدخل و مقدمه‌ای برای مراجعه به سوره‌ها و تدبر در آیات قرآن کریم است. به عبارت دیگر این کوتاه‌گفتارها، تنها با مراجعه به سوره‌های مورد بحث در قرآن کریم، فایده‌مندی بیشتر آن روشن می‌شود. اغلب سوره‌هایی که در سیاق پرسش تاکنون بررسی و تحلیل شده است، متضمن سوگند بودند. سوره فجر نیز از این الگو مستثنا نیست، اما وجه تمایز در این سوره این است که پرسش در این سوره به صورت صریح درباره تامل درباره قسم‌های برشمرده در آغاز این سوره است.
پرسش نخست سوره «فجر» چنین است که آیا در آن مواردی که در سوره یاد شده، برای خردمند، سوگندی نیست؟ یعنی پدیده‌های شگفتی که به آن در سوره قسم یاد شده، برای خردمندان تاملی ایجاد نمی‌کند؟ گویا خردمندان و صاحبان شعور و عقل وقتی به پدیده‌های شگفتی مانند فجر (نقطه تمایز و فاصله میان شب و روز)؛ شب‌های دهگانه و (نظم در) زوج و فرد و به زمان سپری شدن پایان شب نگاه می‌کنند، با خود می‌گویند که این خلقت عبث نیست و ما موجودات ذی‌شعور حتما ماموریتی در این هستی داریم. در اغلب سوره‌ها که در آن سوگند یاد شده، اصطلاحاً پاسخ سوگند نیز ذکر شده است؛ اما مفسران بر این باورند که پاسخ قسم در این سوره به توجه به سیاق و محتوای آیات، تصریح نشده است.
پرسش دوم بدون فاصله در تعقیب پرسش نخست چنین آمده است که آیا ندیدی که پروردگار تو با قوم عاد، ثمود و فرعون چه کرد؟؛ گویا درصدد تفسیر پرسش نخست و سوگند‌های یاد شده است که جهان را جهانبانی است و انسان‌ها چنانکه قدرت، قوت و نیروی خود را در مسیر فساد، ظلم و استبداد بکار گیرند؛ هرگز نتوانند از سنت عقاب پروردگار عالم و مرصاد (رصد) او رهایی یابند. این پرسش در صدد بیان تأثیرپذیری بیشتر از این پیام و هشدار نسبت به سنت مهم الهی در عذاب مفسدان و ظالمان برای همه امصار و اعصار است.
پرسش سوم این سوره، به غفلت عموم انسان‌ها از فرصت زندگی و عدم پندپذیری آنان از سنت‌ها و فرصت‌های الهی اشاره دارد و به این مهم تاکید دارد که هوشیاری عموم انسان‌ها زمانی حاصل می‌شود که دیگر کار از کار گذشته است و برای آنان سودمندی ندارد. چنانکه پرسش سوم در آیه ۲۳ سوره «فجر» به این امر تصریح دارد که «وانی له الذکری/ کجا این یادآوری برای او سودمند است؟»