سیدعلی موسویگرمارودی، مترجم قرآن در گفتوگوی اختصاصی با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، از اتمام نگارش ترجمه نهجالبلاغه خبر داد و با بیان اینکه ویرایش این اثر را در دست انجام دارد، گفت: تا پایان زمستان امسال این اثر را به ناشر تحویل میدهم تا سال آینده منتشر شود.
ترجمه قرآن هنر است، نه نیاز
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ترجمه قرآن کریم اشاره کرد و با بیان اینکه ترجمه از ناحیه شخصی که اهل ادب است، نوعی هنر به شمار میرود، نه نوعی نیاز، ادامه داد: بحث ترجمه ادبی موضوعی شبیه شعر است و به همین دلیل اعتقادی به ترجمههای دستهجمعی ندارم.
موسویگرمارودی بیان کرد: اگر اُدبا ترجمه قرآن را انجام دهند، هر ترجمه رنگ و بوی خودش را دارد، کما اینکه شعر سعدی، شعر سعدی و شعر حافظ نیز شعر حافظ است. به دلیل همین بحث نیاز است که باید ترجمه فاخر از قرآن کریم نیز وجود داشته باشد.
قرآن را با زبان معیار و همراه با نیمنگاهی به ادبی بودن ترجمه کردم
وی گفت: برای جامعهای با هفتاد و پنج میلیون جمعیت و شمار زیادی افراد فرهیخته، محققاً کسانی هم هستند که زبان فاخر را میپسندند و احتیاج دارند که ترجمه ادبی داشته باشند و من نیز تلاش کردم تا این ترجمه با زبان معیار باشد و در عین حال، نیمنگاهی هم به ادبی بودن آن داشتهام.
این مترجم قرآن کریم تصریح کرد: در این مبحث باید توجه داشت که نیازهای افراد متفاوت است و مخاطبان را باید در دستههای مختلف با توجه به سن، تحصیلات و آگاهی تقسیمبندی کرد و آن زمان به برطرف کردن نیازهای آنها پرداخت.
ترجمه بر اساس «هَبَاءً مَنْثُورًا» نیست
موسویگرمارودی با بیان اینکه نگاه وی به موضوع ترجمه کمی متفاوتتر است، افزود: به این معنا که اولین فایده ترجمه قرآن کریم در مرحله اول برای شخصی است که اقدام به این کار کرده؛ البته این کار بر اساس «هَبَاءً مَنْثُورًا» نیست و وقتی شخصی میخواهد قرآن را ترجمه کند، بر اثر احساسات این کار را نمیکند و حداقل فایده آن این است که انس چهار، پنج سالهای با قرآن پیدا میکند.
اولین فایده ترجمه برای خود مترجم است
این مترجم نهجالبلاغه با بیان اینکه حداقل فایده یک ترجمه را میتوان در همین انس چند ساله مشاهده کرد و نگاه من در این موضوع با اینکه بخواهیم برای یک ترجمه دست به نیازسنجی عمومی بزنیم تفاوت اساسی دارد، ادامه داد: البته برای زحمتی به این وسعت و با این عمق بهتر است که نیازسنجی هم صورت بگیرد، اما بیگمان زمانی که قرآن با طبعهای مختلف به چاپ برسد، هر کدام مشتری خود را پیدا میکنند.
هر ترجمه یقیناً پاسخگوی طیفی از نیازها است
وی افزود: شما مشاهده کنید از بین ترجمه مرحوم «سیدجلالالدین مجتبوی» و سایر افرادی که ترجمه فاخر از قرآن کریم نگاشتهاند، هر کدام یقیناً پاسخگوی طیفی خاص از جامعه مخاطبان هستند؛ چه جامعه ادبی و چه جامعه عمومی. برای نمونه ترجمه مرحوم حسین الهیقمشهای، به طور اخص ادبی نیست، اما مخاطبان بسیاری را جذب کرده است.
موسویگرمارودی با بیان اینکه ترجمه مرحوم مجتبوی برای دانشگاهیان بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد، اظهار کرد: همه متون قدسی همین خاصیت را دارند. برای نمونه برای صحیفه سجادیه نیز از آغاز تاکنون بیش از چهل ترجمه نوشته شده و هر کدام بخشی از نیازهای مخاطبان را برطرف کرده است.
از ترجمه آیتالله مشکینی برای ترجمه قرآن استفاده کردم
موسویگرمارودی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: از ترجمه آیتالله مشکینی و مطالب آن استفاده بسیاری کردم تا قرآن را ترجمه کنم؛ چراکه با آن علم و دانشی که ایشان داشتند، توضیحات مطرح شده از سوی وی، کمک بسیاری به من کرد.
وی در پایان از مصونیت آثار مرتبط با متون کتابهای قدسی از گزند بیتوجهی به نیازسنجی خبر داد و گفت: نکته آنکه در همین وضع که ما اتاق فکر نداریم، متون قدسی خیلی متضرر نمیشوند و این دست کمکها را میتوان از آثار مشابه دریافت کرد.