به گزارش خبرنگار ایکنا، داوود دانش‌جعفری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی امروز، پنجشنبه، 24 مهرماه در پیش‌همایش دوم سومین همایش ملی خیر ماندگار، با موضوع «طراحی الگوی مناسب فعالیت‌های خیر در ایران» که به صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، گفت: امور خیر در حوزه سلامت از قدیم‌الایام بوده است.
وی به برخی از الگوهای خیر در حوزه سلامت از 70 سال گذشته در ایران اشاره کرد و گفت: اولین الگو، بیمارستان نمازی شیراز است. حدود 10 کار مهم خیر، از سوی خانواده نمازی شیراز انجام شده است. در بیمارستان نمازی فعالیت بر روی ارائه خدمات پزشکی به اقشار کم‌درآمد، تمرکز دارد و شیوه تأمین مالی آن نیز چند صد هکتار زمینی است که وقف بیمارستان شده تا از درآمدهای آن، مخارج بیمارستان تأمین شود.
دانش‌جعفری با ابراز تأسف از اینکه طی سال‌های متمادی بخشی از این زمین‌های این موقوفه از سوی دولت مورد تعرض قرار گرفته است، گفت: زمین دانشگاه شیراز نیز جزو همین زمین وقفی خانواده نمازی است. فکر اولیه وقف زمین برای تأمین مالی و خودکفایی بیمارستان فکر خوبی بوده است. واقفان تا زمان حیات خود بیمارستان را اداره می‌کردند و بعد از آن از سوی متولیان و مجریان وقف، اداره می‌شد و اکنون اداره آن به دولت رسیده است. مشکلی که در اداره موقوفات توسط سازمان اوقاف وجود دارد، این است که متخصص حوزه سلامت و اداره یک بیمارستان نیست.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه اگر بحث مالیات مراکز خیریه را به شیوه درستی رفع کنیم، موجب توسعه این امر خیر می‌شود، گفت: اداره این بیمارستان و موارد مشابه پس از فوت واقفان دچار مشکل می‌شود، البته بیمارستان نمازی توسط دانشگاه علوم پزشکی شیراز به خوبی اداره می‌شود.
دانش‌جعفری الگوی دوم ایجاد موقوفات سلامت را «درمانگاه بهفر تهران» عنوان کرد و گفت: در این الگو 60 درصد هزینه را خیر و 40 درصد را دولت پرداخت کرده و پس از تهیه درمانگاه دندانپزشکی بهفر، اداره آن به وزارتخانه محول شده است. این شیوه اکنون قابل اجرا نیست، چون دولت توان پرداخت 40 درصد سهم خود را ندارد. البته یک چالش هم به وجود آمد که نسل‌های بعدی خانواده بهفر مطرح کردند که دولت از ساختمان این درمانگاه برای امور اداری و اموری غیر از نیت واقف استفاده می‌کند که این مسئله مهمی است و باید تلاش شود موقوفات براساس نیت واقفان مورد استفاده قرار گیرند.
وی ادامه داد: الگوی دیگر ایجاد موقوفات سلامت، بیمارستان سوانح و سوختگی امیرالمؤمنین(ع) شیراز است. این بیمارستان، اولین بیمارستان مهم سوختگی در شیراز است. فردی به نام خانم نزاکت امتیازی به دانشگاه شیراز مراجعه و اعلام می‌کند زمین وسیعی دارد که می‌خواهد برای سلامت اهدا کند. اما از آنجایی که زمین در منطقه مسکونی بوده با اجازه مقام معظم رهبری آن زمین را به خانه مسکونی تبدیل و از پول آن بیمارستان را می‌سازند و 50 درصد بقیه هزینه آن را نیز دولت تأمین کرده و توسط دانشگاه اداره می‌شود. شیوه توسعه این الگو به توانمندی دولت در تأمین 50 درصد سهم خود بستگی دارد و از آنجایی که دولت باید هزینه کارکنان این مراکز را بپردازد، همین مسئله مانعی در توسعه این الگوی وقف و کار خیر است.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، خیرین مدرسه‌ساز را الگوی دیگری در امور خیر ایران عنوان کرد و گفت: در این الگو، زمین مدرسه توسط آموزش و پرورش و یا واقف تأمین و هزینه احداث مدرسه از سوی خیرین تأمیت می‌شود و اداره مدرسه بر عهده آموزش و پرورش است، مالیات ندارد و شیوه توسعه آن با چالش خاصی مواجه نیست.
وی ادامه داد: الگوی دیگر، خیریه‌هایی هستند که فعالیت آنها کارگشایی است، مثل ارائه بورسیه به دانش‌آموزان مستعد، توزیع اقلام و ارائه قرض‌الحسنه. شیوه تأمین مالی این نوع مؤسسات اینگونه است که باید از محل فعالیت‌های اقتصادی خارج مؤسسه خیریه باشد و عده‌ای که پول و امکانات دارند از بیرون از مؤسسه به آن اهدا کنند. در اداره آن نیز متولی اجازه دارد از پنج درصد درآمد مؤسسه به عنوان حق مدیریت استفاده و هزینه کارکنان و امور جاری را تأمین کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه هنوز آمار دقیقی از میزان اقدامات خیر در کشور نداریم، چون عده‌ای مخفیانه به دنبال انجام امور خیر هستند، گفت: نباید این دیدگاه مانع از این شود که میزان کار خیر در ایران مشخص نشود. اگر تولید ناخالص ایران را 450 میلیارد دلار بدانیم باید تلاش کنیم یک درصد حجم این درآمد صرف امور خیر شود.
وی پیشنهاد داد تا برای انجام کار خیر در کشور، تحقیق شود که در کدام حوزه‌ها، حساسیت کمتر است و حمایت دولتی وجود دارد. در حال حاضر حوزه بخش عمومی که انجام آن وظیفه دولت است، می‌تواند موضوع امر خیر باشد و دولت نیز باید برای آن بودجه تأیین و از انجام آن حمایت کند.
دانش‌جعفری در خصوص نظارت بر خیریه‌ها گفت: اگر به خیرین مأموریت داده شود (همانند خیرین مدرسه‌ساز) به صورت طبیعی، نظارت نیز به وجود خواهد آمد. مثلاً وقتی ساخت مدرسه به خیّر واگذار می‌شود هنگام تحویل مدرسه بر عملکرد خیر نیز نظارت شده است. هر قدر حوزه فعالیت بخش عمومی را با اتکا به منابع خیر از محل کمک‌های خیرین تأمین کنیم، در خود نظارت را هم دارد و می‌تواند باعث توسعه اقتصادی شود. در هر صورت یکی از نگرانی‌های دولت این است که اگر کسی بخواهد به عنوان کار خیر فرار مالیاتی داشته باشد، درآمد دولت کاهش پیدا می‌کند که باید راه‌کار جلوگیری از آن اندیشیده شود.
وی بر لزوم تغییر ساختار سازمان اوقاف و پذیرش موقوفات در حوزه‌های جدید تأکید کرد و گفت: سازمان اوقاف باید آمادگی پذیرش متولیان موقوفات در مباحث جدید را در خود ایجاد کند. همچنین باید سازوکاری به وجود بیاوریم که افرادی که حتی می‌خواهند کار خیرشان پنهان بماند، به مقصود خود برسند، اما حجم کار خیر آنان مشخص شود.
دانش‌جعفری در پایان با اشاره به بالا بودن میزان اقدامات خیر در استان فارس گفت: در امور خیر، استان فارس مقام اول کشور را دارد، اما اینکه چرا کار خیر در شیراز رتبه اول را دارد، می‌تواند موضوع تحقیق باشد تا الگوی برای کل کشور شود.
انتهای پیام