محمد هادی همایون عضو شورای فرهنگ عمومی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در تحلیل این مسئله که در نگاه عمومی و غیرکارشناسانه به نظر میرسد فرهنگ عمومی جامعه ایران از فرهنگ اصیل اسلامی ـ ایرانی فاصله گرفته است، آیا از دیدگاه تحلیلگران فرهنگی نیز اینگونه است، گفت: این بحث مستلزم یک نگاه کارشناسانه است.
وی ادامه داد: برای انجام نگاه کارشناسانه نیازمند سنجش هستیم و برای سنجش باید شاخص داشته باشیم که یکی از وظایف شورای فرهنگ عمومی و دبیرخانه این شورا تبیین شاخصهایی است که با دقت علمی قابل دفاعی بتواند اعلام کند که آیا فرهنگ عمومی جامعه بهتر شده یا ضعیفتر و آیا به سمت شاخصهای مطلوب مورد نظر ما در حرکت است یا خیر.
این عضو شورای فرهنگ عمومی با اشاره به اینکه شورای فرهنگ عمومی و شورای عالی انقلاب فرهنگی در مقیاس کلان به این شاخصها پرداختهاند، اظهار کرد: ما خیلی دیرهنگام در حال رسیدن به این شاخصها هستیم؛ البته در دولتهای قبل اقداماتی انجام شده بود اما چون اشکالاتی به طرحها وارد شد، وزارت ارشاد و سایر نهادها از جمله خود دبیر خانه شورای فرهنگ عمومی، سازمان تبلیغات اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد طراحی این شاخصها شدند و به نظر می رسد این جریان به طور جدی در حال آغاز شدن است.
همایون تصریح کرد: برای تحلیل این مسئله که آیا در وضعیت خوب فرهنگ عمومی هستیم یا خیر باید شرایط جهانی، انقلاب و تهاجم فرهنگی را مد نظر قرار داده همه در شاخصها دیده شود تا ما به طور قاطع و علمی بتوانیم نتیجهگیری کنیم.
وی در پاسخ به این سؤال که چه زمانی شاخصها برای بررسی شرایط فرهنگ عمومی به نحوی اماده میشود که بتوان از آنها به عنوان ملاک و سنجه فرهنگ عمومی استفاده کرد، گفت: طراحی شاخصها به اتمام رسیده اما در مرحله یکسان سازی چند کار جداگانه که در جاهای مختلف انجام شده، در شورای عالی انقلاب فرهنگی باید به تصویب نهایی برسد تا بر اساس آن عمل شود.
همایون با تأکید بر اینکه عدم تصویب شاخصها به این معنی نیست که اکنون در حال سنجش فرهنگ عمومی نیستیم، گفت: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی شاخصهایی را طراحی و بر اساس آن در چند نوبت سنجش فرهنگ عمومی را انجام داده است اما باید منتظر تصویب نهایی شاخصهای استاندارد اجماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی باشیم تا بعد از آن این سنجشها به طور دورهای آغاز شود.
پدیده انقلاب اسلامی یک فرایند تمدنساز در جهان معاصر است
وی در پاسخ به این سؤال که چه عاملی بیشترین تأثیرگذاری را بر فرهنگ عمومی جامه ایران دارد، گفت: در تحلیل شرایط معاصر از جمله حوزه خاص فرهنگ عمومی نباید دو عامل را نادیده گرفت یکی خود پدیده انقلاب اسلامی است که یک فرایند تمدنساز در جهان معاصر است و از سوی دیگر مقابلهای که صورت میگیرد و فرایند جهانی سازی که ذیل نگاه مقابله با انقلاب در حال تحقق است و به نظر میرسد هر دو تداعی کننده همان جنگ همیشگی حق و باطل و حزبالله و حزب شیطان هستند که در این مقطع تاریخی نیز ادامه حیات میدهند.
این عضو شورای فرهنگ عمومی کشور ادامه داد: طبیعی است که فرهنگ عمومی ما برایندی باشد از اتفاقاتی که در این دوره در حال رخ دادن است همچنین باید مد نظر داشت که در یک دوره انتقال تمدنی به سر میبریم که تمدنی بر جهان حاکم بوده که در حال فروپاشی است و تمدنی نو شکوفا میشود و ما در این دوره انتقالی شرایط خاصی داریم که شناخت همه این جریانها در شناخت وضعیت فرهنگ عمومی به ما کمک میکند.
وی در تحلیل نقش سازمانهای غیر دولتی و دینی در فرهنگ عمومی عنوان کرد: اگر بنا باشد حوزه فرهنگ را بین دو بخش دولتی و غیر دولتی تقسیم کنیم به نظر میرسد سهم مردم و بخش عمومی بسیار بیشتر و موثرتر از حوزه دولتی است و این یکی از آسیبهایی است که درعرصه فرهنگ داریم چرا که هنوز نتوانستهایم ناوگان مشارکت مردمی را در عرصه فرهنگ آنطور که شایسته است تعریف، جایگاه آن را مشخص و حمایت دولتی را متوجه آن کنیم.
همایون تصریح کرد: یکی از بحثهای جدی ما در برقراری عدالت فرهنگی تعیین و تصویب جایگاه مردم و مشارکت های مردمی در عرصه فرهنگ است.
وی با تأکید بر نقش نخبگان در فرایند تمدن سازی که از تحول در حوزه علم و نخبگان آغاز و به عرصه فرهنگ و مشارکتهای مردمی کشیده میشود، اظهار کرد: آگاه کردن مردم در خصوص تحولات رخ داده در فرهنگ عمومی جامعه ایران وظیفه اولیه و جدی نخبگان است اما باید بر اساس شاخص ها این مسئله را جدیتر دنبال کرد.
مردم پیشرو هستند
همایون تصریح کرد: به نظر میرسد مردم در عرصه مشارکت مردمی و در تشخیص وظیفه خود در قبال فرهنگ عمومی پیشرو هستند ولی مهم این است که ما سازوکارهای دولتی را به نحوی تنظیم کنیم که از حضور و مشارکت مردمی حمایت شود.
وی در پایان سخنانش در خصوص نقش زنان در فرهنگ عمومی با تأکید بر اینکه موضوع مشارکت بانوان در فرهنگ عمومی بیش از آنکه محدود به موضوعاتی مانند حجاب باشد، (که البته موضوع مهمی است) متوجه مسائل اساسیتری مانند نقش، کیفیت و میزان حضور زنان در فعالیتهای اجتماعی است، اعلام کرد: موضوع کیفیت حضور زنان در جامعه نیاز به بازتعریف دارد.
باید از مکاتب فمینیستی فاصله داشته باشیم
همایون ادامه داد: ما باید از مکاتب فمینیستی که تکریم و احترام به زنان را به رساندن انها به حد مردان میدانند، فاصله داشته باشیم و بتوانیم الگویی جدید تعریف کنیم که مردانه نباشد و این از مواردی است که به بررسیهای جدی و راهبردی نیاز دارد.