برگزاری کارگاه «کاوش وب» توسط مرکز مدارک اسلامی در مشهد

مدرس این کارگاه سیدمهدی طاهری، عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی و استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بود. در این کارگاه ضمن تبیین مفاهیم وب معنایی، خرده های غنی (Rich snippets)  و اچ. تی. ام. ال. معنایی (Semantic HTML)، شیوه های عملی ایجاد داده های خرد (Microdata)، قالب های خرد (Microformats)، و آر. دی. اف. اِی (RDFa) به شرکت‌کنندگان آموزش داده شد.
اهری نخست به اهمیت دسترس‌پذیری داده‌ها و اشیای محتوایی از طریق موتورهای کاوش وب پرداخت.
وی عنوان کرد: پژوهش‌ها نشان می‌دهند حدود 90 درصد از زمانی که کاربران برای جستجو اطلاعات در اینترنت صرف می‌کنند در محیط موتورهای کاوش است. بنابراین نمایه‌سازی داده‌ها و اشیای محتوایی به افزایش دسترس پذیری آنها می‌انجامد. نرم‌افزارهای خزنده، نمایه‌ساز موتورهای کاوش علاقه زیادی به داده‌های ساختارمند (یا همان فراداده‌ها) دارند.

استفاده از استانداردها و شیوه‌های جدید تولید فراداده از سوی طراحان وب سایت‌ها، فرایند میانکنش پذیری با موتورهای کاوش را بهبود می‌بخشد. در میان روش‌های کنونی برای ایجاد فراداده، روش داده‌های خرد که توسط گروه کاری فناوری‌های کاربردی فرامتن وب (WHATWG) به عنوان یکی از ویژگی‌های معنایی نسخه پنج زبان نشانه گذاری فرامتن (اچ. تی. ام. ال.) طراحی شده است، از محبوبیت ویژه‌ای نزد موتورهای کاوش برخوردار است.

بر اساس این ویژگی داده‌هایی ساختارمند و معنایی درون داده‌های اصلی با استفاده از خصایص (Attribute) برچسب‌ها ایجاد می‌شوند و نمایه‌سازی کامل و ارائه آنها در نتایج جستجو به صورت ساختارمند و معنایی توسط موتورهای کاوش تضمین شده است. همچنین برخی از موتورها از جمله گوگل ارائه آنها را در گراف‌های دانش (Knowledge graph) خود نوید می‌دهند.
ادامه کارگاه به چگونگی ایجاد داده‌های خرد در بستر اچ. تی. ام. ال. اختصاص داشت. در این بخش، تمامی شرکت کنندگان به تولید فراداده بر مبنای داده‌های خرد اقدام کردند. افزون بر انجام چند تمرین ساده، داده‌های خرد مربوط به وب سایت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها، و مرکز اسناد آستان قدس رضوی توسط برخی از شرکت‌کنندگان تولید شد.
سپس ابزارهای طراحی شده از سوی موتورهای کاوش برای ارائه داده‌های خرد به شرکت‌کنندگان معرفی شد.
در بخش پایانی کارگاه به آموزش روش سریع و کاربردی برجسته‌سازی داده‌ها (Data highlighter)، امکان ویژه موتور کاوش گوگل برای تولید داده‌های خرد، پرداخته شد.

یادآور می‌شود، مقایسه کارایی استفاده از خرده‌های غنی با استانداردهای فراداده‌ای در بهبود میانکنش پذیری وب سایت‌ها با موتورهای کاوش وب آخرین مطلب ارائه شده در کارگاه بود.