به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، ششمین کتاب از مجموعه «نقد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی» شامل مجموعه مقالاتی با عناوین «سقوط دولت بازرگان»، «از کاخ شاه تا زندان اوین»، «25 سال در کنار پادشاه»، «طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران»، «سقوط شاه» و «خاطرات شعبان جعفری» است.
نقد کتب و منابعی که درباره زوایای مختلف تاریخ انقلاب اسلامی ایران نوشته شدهاند، نیازمند توجه و دقتی است که باید با استناد به منابع متقن و مستدل انجام پذیرد. این امر از عوامل اساسیِ ترقیِ حافظه تاریخی و ملی یک ملت به شمار میآید و به کشف حقایق و روشنتر شدن موضوع میانجامد.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی در راستای انجام رسالت خود در تدوین تاریخ انقلاب اسلامی، گام دیگری را در کنار کارهای پژوهشی متداول خود برداشته و طرح بررسی و نقد آثار مکتوب درباره انقلاب اسلامی ایران را نیز به مجموعه برنامههای پژوهشی خود افزوده است. تاکنون پنج مجلد از مجموعه نقد مذکور منتشر شده و اینک ششمین اثر از این مجموعه به جامعه علمی و علاقهمندان مطالعات انقلاب اسلامی تقدیم میشود.
در این مجلد، شش کتاب از نویسندگان داخلی و خارجی درباره ابعاد مختلف انقلاب اسلامی ایران به شرح زیر توسط ناقدان محترم مورد بررسی و نقد قرار گرفته است؛ مقاله اولِ مجموعه حاضر به نقد کتاب «سقوط دولت بازرگان» میپردازد. مقالات این کتاب که توسط چهرههای شناخته شده جریان ملی مذهبی نگاشته شده، در دو مقطع قبل و پس از انقلاب اسلامی به تحلیل مسائل ایران پرداخته است.
در مقطع نخست، جریانات دخیل در نهضت اسلامی و در مقطع دوم کشاکش دولت موقت با نهادهای انقلابی و روحانیت را بررسی کرده است. این کتاب در بخش شناختِ جریانات نهضت اسلامی، قطعهای از پازل یکپارچه اپوزیسیون در کمرنگ کردن نقش روحانیت در نهضت اسلامی بوده و بیشتر به گزارش عملکرد ملیّون میپردازد. این رویکرد که به روشنفکر جلوه دادن انقلاب اسلامی میانجامد، زیربنای تحلیل حوادث پس از انقلاب و قضاوت در رابطه با آن محسوب میشود. تحلیلها و جبههگیریهای مقالات مزبور توسط محمدعلی صدرشیرازی با استناد به منابع دست اول مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
در مقاله دوم این مجموعه، کتاب «از کاخ شاه تا زندان اوین» نوشته احسان نراقی، از سوی باقر صبوری بررسی و نقد شده است. مطالب کتاب گزیدههایی از خاطرات احسان نراقی شامل هشت جلسه ملاقات و گفتوگو با محمدرضا پهلوی و همچنین دوران سه ساله زندانی شدنش در زندان اوین است؛ به عبارت دیگر کتاب یاد شده خاطرات خودنوشته پنج سال (1357ـ1362) از زندگی سیاسی احسان نراقی را در بردارد. ناقد این کتاب، یکسویهنگری و عدم پایبندی به انصاف در بازگویی وقایع از سوی راوی و نیز مطرح کردن تمام خاطرات را مورد نقد قرار داده است.
کتاب «25سال در کنار پادشاه (خاطرات اردشیر زاهدی)» که توسط ابوالفضل آتابای گردآوری شده است، توسط رسول صابر دمیرچی در مقاله سوم بررسی و نقد شده. کتاب مذکور از جمله کتابهایی است که در رابطه با سلطنت محمدرضاشاه پهلوی، به ویژه سالهای بین کودتای 28 مرداد 1332 تا بهمن 1357 به رشته تحریر درآمده و با رویکردی جانبدارانه به تحلیل مسائل مربوط به آن دوره پرداخته که تناقضهای موجود در آن مورد نقد قرار گرفته است.
کتاب «طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران» نوشته احمد اشرف و علی بنوعزیزی، در مقاله چهارم توسط ایمان قزلایاق نقد شده است. نویسندگان در این کتاب، در شش مقاله، روند شکلگیری و نقش طبقات مختلف اجتماعی در تاریخ معاصر ایران را با تطبیق حوادث مختلف تاریخی به بحث نشستهاند که چارچوب تحلیلهای مذکور و اتکای آن به برخی دادههای نادرست طی این مقاله نقد شده است.
در مقاله پنجم، کتاب «سقوط شاه» فریدون هویدا را پریسا نوبهار بررسی و نقد کرده است. او با محوربندی مختصاتِ مباحثِ کتاب، نقاط ضعف آن را از جمله فقدان شناخت دقیق نویسنده نسبت به مسائل مختلف جامعه، دخالت حب و بغضهای نویسنده در تحلیل مسائل مربوط به تاریخ انقلاب اسلامی را مثل محاکمه و اعدام برادرش امیرعباس هویدا، مورد بررسی و نقد قرار داده است.
در مقاله آخر نیز کتاب «خاطرات شعبان جعفری» که مصاحبه و خاطرهنگاری هما سرشار با شعبان جعفری است، توسط مهدی حقبین نقد شده است. این کتاب حضور و فعالیتهای شخص شعبان جعفری(شعبان بیمخ) در جریاناتی چون کودتای 28 مرداد و دوره دوم سلطنت محمدرضا پهلوی را بازگو میکند که ناقد تناقضها و جهتگیریهای خاص کتاب را نقد کردهاست.
گفتنی است که «نقد تاریخنگاری انقلاب اسلامی» با شمارگان دو هزار نسخه و 226 صفحه، به قیمت 72 هزار ریال در نخستین روز از آذرماه سال جاری منتشر شده است.