خدای متعال نیز به این مسئله اشاره کرده است و در سوره «واقعه» از افرادی نام برده که در انجام کارهای نیک از یکدیگر سبقت میگیرند و به پاس این امر از مقربان درگاه الهی میشوند.
در همین رابطه قاسم جعفری، دکترای قرآن و منابع اسلامی در گفتوگو با ایکنای زنجان، اظهار کرد: طبق نظر علماء و مفسران قرآن کریم باید آیات 10 تا 14 سوره مبارکه «واقعه» را در کنار هم مورد توجه قرار داده و تفسیر کرد. «وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ ﴿۱۰﴾ أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ ﴿۱۱﴾ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿۱۲﴾ ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ ﴿۱۳﴾ وَقَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ»
جعفری با اشاره به این آیات مبارکه گفت: برخی از مفسرین اهل سنت در پیشگام بودن، یک یا چند مورد را مطرح میکنند که از جمله آن میتوان به اینکه این آیات شامل افرادی است که به دو قبله نماز خواندهاند اشاره کرد، یا افرادی را عنوان میکنند که در جنگ بدر شرکت کردند، افرادی که بیعت رضوان را درک کردند و یا افرادی که پیش از هجرت ایمان آوردند.
وی افزود: عدهای نیز ادای به موقع نمازهای 5 گانه را ملاک دانسته و برخی نیز جهاد در راه خدا و برخی از مفسرین نیز توبه را ملاک تقرب عنوان کردهاند.
این دکترای قرآن و منابع اسلامی با تأکید بر اینکه در تفاسیر شیعی مطالب مرتبط با این آیات جامعتر بیان شده است، گفت: در برخی از منابع شیعی منظور از «السابقون» آنهایی را عنوان کردهاند که پیشوای همه مخلوقات بوده و بهترین الگو و اسوه هستند. در منابع آمده است که ابن عباس میگوید: از پیامبر اکرم (ص) درباره فرموده خداوند [در قرآن] السابقون السابقون. پرسیدم؟ فقال: قال جبرئیل(ع): ذاک علی و شیعته. هم السابقون الی الجنة المقربون من الله بکرامته لهم. در پاسخ فرمود: جبرئیل گفت: آنان، علی(ع) و شیعیان او هستند که به سوی بهشت، پیش تاختند و به الطاف و نعمتهای خداوند، نزدیک شدند.
جعفری با اشاره به اینکه این تقرب به خاطر کرامتی است که خدای متعال به آنها قائل شده است، تأکید کرد: در برخی از تفاسیر نیز 4 فرد در طول تاریخ اولین سابقون عنوان شدهاند که هابیل در امت آدم، حزقیل یا همان مومن آل فرعون در امت موسی (ع)، حبیب نجار در امت عیسی (ع) که در سوره یس به آن اشاره شده است و حضرت علی (ع) در امت محمد (ص) را نام بردهاند.
وی افزود: فلاسفه اخلاق نیز افرادی را که رعایت مسائل اخلاقی ملکه ذهن و رفتارشان شده است را مصداق السابقون میدانند که به درجه تقرب الهی خواهند رسید.
جعفری تصریح کرد: در روایتی از امام صادق (ع) عنوان شده است که ثلة من الاولین اولیای الهی هستند و قلیل من الاخرین بندگان دیگر هستند.
این دکترای قرآن و منابع اسلامی اظهار کرد: انسان های عادی دارای روح ایمان، شهوت، قوت که با آن عبادت میکند و روح نباتی است و السابقون کسانی هستند که با تقویت روح خدایی یا همان روحالقدس در خود، به مقام تقرب الهی از طریق السابقون السابقون برسند.
وی تصریح کرد: بهترین راه رسیدن به روح خدایی نزدیکی و الگو قرار دادن افرادی است که دارای این روح هستند و هر کس توانست از جسم و جان زمینی خود جدا شده و روح خدا را همرنگ روح خدایی کند و این روح ملکه ذهن و رفتار او در همه امور شود مصداق السابقون السابقون است که به درجه اولئک المقربون میتواند نائل شود.
جعفری خاطرنشان کرد: السابقون کسانی هستند که علاوه بر ایمان، در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانی نیز پیشقدم هستند همانطور که خدای متعال درآیات متعدد از جمله در آیه 3 از سوره مبارکه والعصر ایمان و عمل صالح را در کنار هم مورد توجه قرار داده و فرموده: «...الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...».