عقل زبان مشترک انسان و قرآن است

وی با اشاره به جایگاه تقوا در دین اسلام گفت: تقوا از وقی گرفته شده و به معنی این است که انسان خود را در یک محدودیت قرار دهد. طبیعی است که انسان اگر بخواهد برنامه‌ای داشته باشد که در آن برنامه بایدها و نبایدها حاکم باشد، این مستلزم یک نوع جهان‌بینی و اصول اعتقادی است، به این معنا که انسان موجود متفکری است و همین ویژگی او را از حیوانات متمایز می‌کند که می‌تواند با فکر، راه خود را در مسیر دنیوی و اخروی انتخاب کند.

داشتن تقوا نیازمند دارا بودن یک شاکله فکری است

آیت‌الله حسینی‌زنجانی با تاکید بر اینکه داشتن تقوا نیازمند دارا بودن یک شاکله فکری است، تصریح کرد: بر اساس این شاکله فکری است که بایدها و نبایدها مشخص می‌شود که از اعتقادات به جهان‌بینی و از بایدها و نبایدها به ایدئولوژی تعبیر می‌شود که در اصطلاح دین به آن اصول و فروع دین گفته می‌شود.

تقوا زاییده اعتقادات و بینش انسان است

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه مشهد با اشاره به اینکه تقوا زاییده اعتقادات و بینش انسان است، تاکید کرد: خدای متعال در آیه 13 از سوره مبارکه حجرات فرموده است: « يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ»؛ اینکه ما شما را در قومیت‌های مختلف خلق کردیم در واقع شناسنامه معرفی شماست و شما باید همدیگر را بشناسید نه اینکه وسیله‌ای برای مرزبندی شما باشد زیرا ملاک ارزش شما در نزد خدای متعال تقوای شما است نه این قومیت‌هایی که در آن خلق شده‌اید.

آیت‌الله حسینی‌زنجانی با بیان اینکه در مکتب توحیدی ارزش انسان‌ها بر اساس تقوا مشخص می‌شود، گفت: اگر تقوا بر اساس اعتقادات توحیدی باشد، می‌شود تقوای الهی که در مقابل آن تقوای سیاسی را داریم که خدای متعال در آیه 24 از سوره مبارکه جاثیه در توصیف این گونه افراد می‌فرماید: «وَقَالُوا مَا هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَنَحْيَا وَمَا يُهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُمْ بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ»؛ « و گفتند غير از زندگانى دنياى ما [چيز ديگرى] نيست مى‏ ميريم و زنده مى ‏شويم و ما را جز طبيعت هلاك نمى ‏كند و[لى] به اين [مطلب] هيچ دانشى ندارند [و] جز [طريق] گمان نمى‏ سپرند».

وی افزود: معتقدان به این بینش که یک مکتب مادی است برای خود چیزی به عنوان اخلاق درست کرده‌اند ولی باید بدانند برای کسی که به معاد و قیامت اعتقاد ندارد اخلاق معنایی ندارد، یعنی آنها چطور مرگ را توجیه می‌کنند؟ اگر مرگ برای آنها نیستی و نابودی باشد پس عده‌ای که مظلوم واقع می‌شوند و حق آنها در این دنیا نادیده گرفته می‌شود، چه؟ که برای جبران این مساله معتقد به تناسخ می‌شوند. تناسخ یعنی اینکه ما در صورت‌های دیگر قرار می‌گیریم و هر چند برای خود توجیهی ندارند اما برای خود چیزی به اسم اخلاق تراشیدند که اخلاق مادی می‌شود و به همین دلیل است که اعتقاد دارند نقد بهتر از نسیه است و بر همین اساس در اینگونه مکاتب کشت و کشتارها و بی‌عدالتی‌ها اتفاق می‌افتد و متاسفانه ما که در مکتب توحید هستیم، هنوز نتوانستیم از این ارزش‌ها جدا شویم.

عدالت مهمترین مولفه مکتب توحیدی است

این مرجع تقلید با تاکید بر اینکه اخوت، دلسوزی و عدالت جزء مکتب توحیدی هستند، گفت: مکاتب مادی ادعای سعادت و نجات بشری را دارند ولی مکتب توحیدی می‌گوید شما که نمی‌توانید عدالت اجتماعی را اجرا کنید چطور می‌توانید زمینه نجات انسان را فراهم کنید؟ در حالی که خدای متعال در بخشی از آیه 25 از سوره مبارکه حدید می‌فرماید: « لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ...»؛ یعنی اینکه پیامبران را فرستادیم تا هر کس به اندازه سهم خود از عدالت برخوردار باشد، یعنی عالم به اندازه یک عالم و غیرعالم نیز متناسب با جایگاه خود زیرا در غیر این صورت ارزش علم زیر سوال می‌رود همانطور که خدای متعال در آیه 9 از سوره مبارکه زمر می‌فرماید: «هلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ». در این صورت است که جهل رشد می‌کند و توازن جامعه بر هم می‎‌خورد.

زبان مشترک ما و قرآن عقل است

آیت‌الله حسینی‌زنجانی با بیان اینکه زبان مشترک ما و قرآن عقل است، تصریح کرد: عقل باعث می‌شود تا ما تعصب بی‌جا نداشته باشیم که در آیه 24 از سوره مبارکه نحل که خدای متعال می‌فرماید: «وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ مَاذَا أَنْزَلَ رَبُّكُمْ قَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ»؛ «و چون به آنان گفته شود پروردگارتان چه چيز نازل كرده است مى‏ گويند افسانه ‏هاى پيشينيان است».