گنابادی ترجمه این کتاب را در سال ۱۳۳۴ و با سفارش ناشر آغاز کرد و پس از دو سال آن را به پایان برد. آن طور که وی در مقدمه مبسوط خود بر این کتاب ذکر کرده است، ترجمه این کتاب بر اساس نسخه «المطبعه الازهریه» در کشور مصر آغاز شد و پس از یافتن اغلاط متعدد در این نسخه و بررسی چند نسخه دیگر در نهایت با مقابله و استفاده از نسخه چاپ پاریس و چاپ بولاق ترجمه شد.
این کتاب در دیباچه خود و در حجمی حدود ۳۰ صفحه، درباره آثار و احوال ابن‌خلدون و نیز ویژگی‌های عصر او و مهمترین حوادث زندگی‌اش در تونس، اندلس، مصر و... توضیحاتی ارائه کرده و پس از آن به متن برجای مانده از مؤلف پرداخته است.
«مقدمه ابن‌خلدون» یکی از بزرگترین آثار علمی و تاریخی عالم اسلام در سده هشتم و نهم هجری است که در آن نخستین بار از فلسفه تاریخ، جامعه‌شناسی و مبادی علم اقتصاد سیاسی و عدالت اجتماعی سخن به میان می‌آید. به تعبیر دیگر ابن خلدون در کتابش از همه علوم زمانه خود سخن به میان می‌آورد و مطالب خود در این زمینه را شکلی دایرةالمعارفی می‌بخشد. برخی منتقدان مانند توین بی، مورخ مشهور انگلیسی معتقدند؛ او در این کتاب به درک و تصور و ابداع فلسفی منحصر به فردی برای بازگو کردن تاریخ دست پیدا می‌کند که بسیار گرانبهاست و قرن‌هاست که با منطق و خرد بشری همخوانی دارد.
این ترجمه در دو مجلد، شش باب از مقدمه ابن‌خلدون را روایت می‌کند.
محمد پروین گنابادی مترجم این اثر از شاگردان برجسته ادیب نیشابوری و فعال ادبی و سیاسی سال‌های پیش از انقلاب اسلامی بوده است. وی همچنین بخش زیادی از سال‌های عمرش را به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت و در نخستین روز از شهریور سال ۵۷ بدرود حیات گفت.
همچنین، این کتاب در چاپ تازه خود در دو مجلد با قیمت ۱۹۰ هزار تومان منتشر شده است.
انتهای پیام