به گزارش ایکنا؛ «هشت سال دفاع مقدس ما صرفاً یک امتداد زمانی و فقط یک برهه زمانی نیست؛ بلکه گنجینه عظیمی است که تا مدتهای طولانی ملت ما میتواند از آن بهره جوید، آن را استخراج و سرمایهگذاری کند.» این بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب است که تکلیف همگان را در عرصه تولید محتوا در حوزه دفاع مقدس روشن میکند.
امسال چهلمین سالگرد دفاع مقدس است؛ چهلمین سالگرد دفاع ملتی که با ایثار و فداکاری، با رشادت و جوانمردی و جهاد و شهادت، دوران نورانی هشت ساله را خلق کرد و شگفتیساز تاریخ شد. هفته دفاع مقدس امسال قدری متفاوتتر از سالهای پیش بود، در واقع این هفته فرصتی برای بازخوانی قصه جنگ برای نسل جوان و بهرهگیری از درسها و عبرتهای آن دوران برای عبور از شرایط دشوار کنونی و غلبه بر جنگ اقتصادی دشمنان بود و سازمانها و نهادهای مختلف با وجود بیماری کرونا که بر همه گردهمایی های کشور سایه انداخته است، سعی کردند برنامههای متعددی را اعم از برگزاری نشستهای تخصصی، رونمایی تولیدات فرهنگی و هنری، تجلیل از ایثارگران هشت سال دفاع مقدس و .... برگزار کنند.
در این گزارش در پی این هستیم تا نگاهی دوباره به تولیدات فرهنگی و هنری در عرصه دفاع مقدس داشته باشیم. شاید از این طریق بتوان با نگاه آسیبشناسانه، جای خالی برخی برنامهها و تولیدات را بهتر احساس کرد.
کتابهای صوتی ارتش و آثار دیگر
یکی از برنامههایی که طی هفته گذشته رونمایی شد، سه کتاب صوتی ارتش جمهوری اسلامی بود. «ما چهار نفر بودیم»، به قلم محمدرضا بیرنگ، «انتخابی دیگر» برگرفته از زندگینامه سرلشکر شهید یاسینی و «امیر آبادان» براساس خاطراتی از امیر سرتیپ جانباز منوچهر کهتری به قلم علی اعوانی عناوین این آثار را شامل میشود.
علاوه بر این سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس ارتش چهار عنوان کتاب دفاع مقدس با عناوین، دفاع هوایی از خارک به قلم رضا جهانفر، استوار ۴۰۲ به قلم غلامحسین زرگر، ناگفتههای قطعنامههای ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد در جنگ تحمیلی به قلم مجتبی نیکرهی و محمدرضا نیکرهی و ستارگان آسمانی که مربوط به زندگینامه شهدای سایت سوباشی است، را در نمایشگاه دستاوردهای ملی دفاع مقدس و مقاومت رونمایی کرد.
همچنین کتابهای «ستارگان آسمانی» زندگینامه محمدابراهیم همت، «استوار» به قلم فهیمه کرمی و رضا جهانفر، «آن پنج نفر» به قلم فاطمه دهکردی، «از خاک تا خون» به قلم محمدرضا فولادی و «پیکان در عرش» به قلم سیدجلال موسوی رونمایی شدند.
ترجمه انگلیسی «فقط غلام حسین باش»
کتاب «فقط غلامِ حسین باش» خاطرات رزمنده جانباز حسین رفیعی، نوشته حمید حسام است که سیدمجتبی باقری آن را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است. مترجم درباره این اثر گفته است: این کتاب نشاندهنده بلوغ و فرایند تکامل حسین رفیعی است که غلام حسین نام گرفت.
«بینشانهای ارس»
کتاب «بینشانهای ارس» به قلم محسن هجری روایت داستانی از زندگی و ۴۸ ساعت مقاومت دلیرانه سه مرزبان ایرانی در مقابل لشکر ۴۷ ارتش شوروی در شهریور ۱۳۲۰ است. این اثر قصه سید محمد راثی هاشمی، عبدالله شهریاری و سرجوخه ملک محمدی است که در مرز پاسگاه مرزی جلفا مشغول خدمت هستند. ساعت چهار صبح روز سوم شهریور سال ۱۳۲۰ خبر میرسد که لشکری عظیم از ارتش سرخ شوروی به سوی مرز میآید و قصد دارد با عبور از پل آهنی و گذشتن از رود ارس وارد کشور شود. پیش از این رضاخان دستور خلع سلاح و تخلیه پادگانها را صادر کرده، اما سرجوخه ملک محمدی و گروه کوچکش تصمیم میگیرند تا پای جان در مقابل هجوم بیگانه مقاومت کنند. این اثر به همت انتشارات سوره مهر منتشر شده است.
«من و عباس بابایی»
کتاب «من و عباس بابایی» خاطرات حسن دوشن، دوست و همرزم شهید عباس بابایی همزمان با سالروز عملیات ثامنالائمه در فرهنگسرای رسانه نقد و بررسی شد.
شهید عباس بابایی زبدهترین خلبان نیرو هوایی ارتش جمهوری اسلامی و معاون هماهنگکننده نیروی هوایی در جنگ ایران و عراق بود. علیاکبر مزد آبادی در کتاب من و عباس بابایی به مصاحبه و تدوین خاطرات حسن دوشن از همرزمان شهید بابایی پرداخته است. مزد آبادی در این کتاب، ۹۶ خاطره از دوشن را تدوین کرده و به همراه ۷ پیوست و تعدادی تصاویر رنگی در انتهای کتاب، منتشر کرده است.
نصب تمثال ۳۵ شهید در منطقه ۱۹ تهران
با نصب ۳۵ تابلوی تمثال جدید در منطقه 19 شهر تهران، شمار تابلوهای نصب شده در سال جاری به بیش از ۸۰ تمثال رسید.
برگزاری نشستهای تخصصی
مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران به مناسبت چهلمین سالگرد هفته دفاع مقدس، ۲۶ نشست تخصصی را همزمان با نمایشگاه ملی دستاوردهای دفاع مقدس و مقاومت برگزار کرد. بررسی «شعر مقاومت و دفاع مقدس»، رونمایی از ترجمه انگلیسی کتاب «هفتمین فرمانده»، نقد کتاب «امتحان سخت»؛ خاطرات آزاده سیداحمد قشمی، نشست «تأملی بر ادبیات داستانی کودک و نوجوان دفاع مقدس» و ... از جمله این نشستهاست.
آیین وقف کتب دانشگاههای سپاه پاسداران
آیین وقف کتب دانشگاههای سپاه پاسداران طی هفته دفاع مقدس آغاز شد. در این مراسم که با حضور سردار سرتیپ پاسدار علی فضلی، جانشین معاون هماهنگکننده سپاه پاسداران و حجتالاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد، تفاهمنامه وقف تألیفات کتب آموزشی دانشگاه امام حسین (ع) بین این دانشگاه و سازمان اوقاف منعقد شد.
نمایشگاه اقتدار ۴۰
بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس با ایجاد ۱۲ غرفه در نمایشگاه ملی اقتدار ۴۰، به تشریح اقدامات و فعالیتهای این مجموعه مهم در عرصههای فرهنگی و هنری دفاع مقدس پرداخت. در این نمایشگاه که بخشی از دستاوردهای مهم دفاع مقدس در عرصههای مختلف از جمله نظامی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و... به نمایش درآمده است.
«دفاع هوایی از خارک»
کتاب «دفاع هوایی از خارک» که به بیان بخشی از تجربیات پدافند هوایی و نیروی هوایی در دفاع از جزیره خارک پرداخته است، رونمایی شد. این کتاب در ۱۰۴ صفحه و یکهزار نسخه با همکاری معاونت طرح و برنامه و بودجه ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس آجا به همت نشر آتشبار منتشر شده است. رضا جهانفر نویسنده کتاب است که آن را در شش فصل و یک پیوست به رشته تحریر درآورده است.
نمایشگاه مجازی «روشنای خاطرهها»
انتشارات سوره مهر حوزه هنری به همراه سه ناشر دیگر از جمله انتشارات روایت فتح، نشر 27 بعثت و شهید کاظمی اقدام به برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب کرده است. در این نمایشگاه علاوه بر آثار بزرگسال کتابهای کودک و نوجوان با عنوان مهرک نیز در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است که تا 17 مهرماه میتوانند برای خرید آنها با تخفیف ویژه اقدام کنند.
سرگذشتنگاری شهدای پایتخت
در یادواره جهادگر شهید سیدمحمدتقی رضوی و شهدای مهندسی رزمی هشت سال دفاع مقدس از ۲۲ جلد کتاب از سرگذشتنگاری شهدای ۳۵۲ محله پایتخت و پوستر یادمان سرباز وطن به یاد حاج قاسم سلیمانی رونمایی شد.
«ما با تو سربلندیم»
مجموعه اشعار نوجوانانه در وصف شهید حاج قاسم سلیمانی با عنوان «ما با تو سربلندیم» در قالب کتابهای پروانه به همت به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) منتشر شد. در این اثر ۱۸ قطعه شعر به کوشش حامد محقق و بابک نیک طلب گردآوری و چاپ شده است. «خبرهای سرخ» از منیره هاشمی، «در قصهها» از مریم زارعی، «رسم خوبی» از مرضیه تاجری، «او همیشه هست» از حامد محقق، «مانند تو مرد میشوم من» از اسماعیل صوفی نژاد، «چراغ آسمان» از محبوبه صمصام شریعت، «سردار دلها» از طاهره اکرمی، «در راه تو» از سمیه قبادی، «جاریتر از رود» از دادیار حامدی، «غیرت همیشه برجاست» از اکرام السادات هاشمی پور، «آفتاب تاریخ» از طیبه شامانی (طناز)، «تو لبخند درختی» از مهدی طراوتی توانا، «شوق» از محمد عزیزی (نسیم) و شعرهای آیه شهادت، حال و هوای آسمانی، حاج قاسم، سهم آسمان، صبح جمعه از سمیه تورجی اشعار این مجموعه را شامل میشوند.
«فاتح دلها و دژها»
کتاب «فاتح دلها و دژها» زندگینامه مستند سردار شهید محمدحسین ساعدی در نمایشگاه اقتدار ۴۰ رونمایی شد. این اثر زندگینامه مستند سردار شهید محمدحسین ساعدی فرمانده گردان روحالله است که به قلم محمدجواد مرادینیا در دو بخش و ۱۵ فصل جمعآوری شده و در ۲۸۵ صفحه به همت انتشارات شهید کاظمی بهچاپ رسیده است. خلیلآباد، مهاجرت، خانواده، زندگی زیر سایه جنگ، طریق القدس، فتح المبین، رمضان، عملیات محرم، والفجر مقدماتی، والفجر سه؛ حضور مؤثر در عملیات محدود، والفجر۴؛ نبرد سهمگین و پر تلفات در کوهستان، خیبر؛ عملیات در دهان اژدها، سیمای حسین و حسی از دیدگاه دیگران عنوان فصلهای این کتاب است.
گردشگری جنگ و دفاع مقدس
کتاب «۴۰ سالگی، سفرنامه دفاع مقدس» با رویکرد گردشگری و سفر، همزمان با چهلمین سالگرد دفاع مقدس منتشر شد. این کتاب با دیدگاه جدید و با رویکرد گردشگری و سفر به موضوع دفاع مقدس پرداخته است و در نوع خود نخستین کتاب ایرانی در زمینه گردشگری جنگ و دفاع است و به بررسی مناطق عملیاتی از شمالغرب تا جنوب و براساس استانهای مرزی و درگیر جنگ، به معرفی موقعیت جغرافیایی، آنچه اتفاق افتاده، عملیاتها، شهدای شاخص در هر منطقه و همچنین یادمانهای شهدا میپردازد و با ارائه نقشهها و تصاویر به یادماندنی، روایتی متفاوت و خواندنی از هشت سال جنگ تحمیلی ارائه میکند.
در بخش پایانی کتاب موزههای جنگ و دفاع مقدس در کشور معرفی شده است؛ یکی از مزیتهای این کتاب معرفی و شناساندن رخداد و اتفاقات هشت سال دفاعمقدس در قالب یک سفر و به زبان ساده و بیجهت است که در توسعه فرهنگ و ارزشهای دفاعمقدس و آشنایی نسل کنونی با اتفاقات و رشادتهای مردان و زنان بزرگ میهن اسلامی، نقش اساسی ایفا میکند.
ابوباران
«ابوباران» عنوان کتابی از زهرا سادات ثابتی است که در آن به خاطرات شهید «مصطفی نجیب» دفتردار علیرضا توسلی معروف به «ابوحامد» فرمانده و بنیانگذار تیپ فاطمیون به رشته تحریر درآمده است. این اثر به همت انتشارات «خط مقدم» منتشر شده است و خاطرات شهید «مصطفی نجیب»، را روایت میکند. بخش اول کتاب به زندگی این رزمنده قبل از رفتن به سوریه پرداخته است. در این بخش نویسنده به نقل تلاطم زندگی مصطفی نجیب به عنوان مهاجری میپردازد. بخش بعدی «ابوباران» نیز مربوط به سالهای حضور مصطفی نجیب در سوریه و شرح عملیاتهایی است که تیپ فاطمیون در سوریه انجام دادهاند؛ از جمله عملیاتهای: «مُلَیحه، حندرات، دیرالعدس، تل قرین، بصریالحریر، فتح تدمُر، نُبل و الزهرا، آزادسازی حلب، فتح بوکمال و...» در هر یک از این عملیاتها بخشهای تأثیرگذاری از جنگ و مواجهی رزمندهها و مردم با نیروهای دشمن با نگاهی واقعبینانه و به دور از تقدسبخشی روایت میشود.
آنچه از نظرتان گذشت بخشی از هزاران برنامه فرهنگی دفاع مقدس در حوزه مکتوبات در سراسر کشور بود، اما نگاهی هم به برنامههای هنری داریم.
اجرای نمایش «کجایی ابراهیم»
نمایش «کجایی ابراهیم» به نویسندگی و کارگردانی لیلی عاج، توسط خانواده شهید هادی افتتاح شد. این نمایش که به زندگی شهید ابراهیم هادی پرداخته، از اول مهرماه آغاز شده و تا نهم آبانماه از ساعت ۱۹ در تماشاخانه سرو میزبان علاقهمندان خواهد بود.
حماسه در «خیابان ایران»
برنامه «خیابان ایران» با توجه به هفته دفاع مقدس با موضوع حماسه از رادیو ایران پخش شد. این برنامه هر هفته با موضوعی از مفاهیم دفاع مقدس همچون پرچم، پل، بزرگی، تکیه گاه، ستون، خط ویژه، شجاعت و... تهیه و پخش میشود. این برنامه از آغاز تاکنون در بخشی ثابت با عنوان «کوچه ملی» به ثبت صوتی خاطرات پدران و مادران گرامی شهدا میپردازد. این برنامه پنجشنبهها از ساعت ۲۱:۳۰ به تهیهکنندگی کیاناز کاوه، نویسندگی فرزانه عرفانی تبار و شیرین بغدادی، گزارشهای مهدیه رحیمی و با گویندگی و اجرای امیر محمدی صمصامی از رادیو ایران پخش میشود.
«اربعین حماسه» در رسانه ملی
ویژه برنامه «اربعین حماسه» با محوریت بیان روایتهای کوتاه و اثرگذار از حماسه، ایثار و از جان گذشتگیهای شهدا و رزمندگان دفاع مقدس با حضور راویان مطرح دفاع مقدس تهیه و تولید شد. از جمله مهمانان این برنامه میتوان به حسین یکتا، سردار قاسم صادقی، حسین کاجی، محمد احمدیان، علی حسنی، حمید پارسا، امیرسرتیپ غلامحسین دربندی و حجت الاسلام روحالله ترابینسب اشاره کرد.
تولید ۲۱ فیلم انقلاب و دفاع مقدس
مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۲۱ فیلم مستند، سینمایی و انیمیشن با موضوع انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت در منطقه را در دست تولید و نمایش دارد. مستندهای «تیامون»، «غبارجنگ»، «آذر، محمد، فاطمه»، «نامهرسان»، «آتش و گلستان»، «آب من را با خود برد»، «شهید همدانی»، «خشت و خشم»، «مافیها»، «صداها فریاد میکشند»، «من زندهام» و «قصه سوریه» پروژههای مستند در حال تولید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با موضوع دفاع مقدس و مقاومت در منطقه هستند که به تدریج در سال جاری رونمایی میشوند.
جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت
شانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت طی هفته گذشته برگزار شد. در آیین افتتاحیه از پنج سینماگر متعهد انقلاب اسلامی و دفاعمقدس از جمله خسرو سینایی، هادی مشکوه، شهید حسین فهیمی، همایونرضا عطاردی و غلامرضا جنتخواه تجلیل و قدردانی است.
اجرای ۴۰ نمایش میدانی در بوستانهای تهران
مدیریت هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با مشارکت انجمن تئاتر دفاع مقدس، یادواره تئاتر میدانی «راویان مقاومت» را با اجرای 40 نمایش میدانی در بوستانهای شهر تهران برگزار کرد.
«روایت حماسه»
به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سریالی به نام «مدافعان شهر» روی آنتن شبکه پنج (تهران) سیما رفت که به سلحشوری و مقاومت و ایستادگی مردم گیلانغرب در استان کرمانشاه در دوران دفاع مقدس میپرداخت، اما ساعت پخش آن اصلا مناسب نبود. در این مینیسریال تلویزیونی جعفر دهقان، کاوه خداشناس، مهشید جوادی و ... حضور دارند.
رونمایی از کاریکاتورهای دفاع مقدس
کاریکاتوریستهای ایرانی در طول هشت سال دفاع مقدس، آثار زیادی ر ا خلق کردند که در روزنامهها و مطبوعات چاپ شده است. فرهنگسرای اندیشه در هفته دفاع مقدس این کاریکاتورها را به صورت مجازی رونمایی کرد. این آثار توسط هنرمندان برجسته کشورمان، محمدحسین نیرومند، سیدمسعود شجاعیطباطبایی، جواد علیزاده، علی دیواندری، محسن نورینجفی، حسین خسروجردی و ... خلق شده و برای اولین بار در فضای مجازی فرهنگسرای اندیشه به نمایش درآمده است.
مجموعه عکس «فرزندان روحالله»
کتاب عکس «فرزندان روحالله» رونمایی شد. این مجموعه به کوشش سیداحسان باقری و با نوشتاری از علیاصغر داوود آبادی فراهانی شامل ۵۹ قطعه از ۲۴ عکاس و برخی از آثار گنجینه خانه عکاسان ایران و انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس هست که در این مجموعه گردآوریشده است. از عکاسان شاخص این مجموعه میتوان به جواد شمقدری، امیرعلی جوادیان، محمدحسین حیدری، محمد نوروزی، خلیل صادقی، علی فریدونی و رضا محمدی اشاره کرد.
جشنواره نمایشنامهخوانی دانشگاهی
به مناسبت چهلمین سالگرد هفته دفاع مقدس چهارمین جشنواره نمایشنامهخوانی دانشگاهی دفاع مقدس با حضور ۱۳ گروه نمایشی از ۲۹ شهریور تا سوم مهر در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. آئین اختتامیه این جشنواره با حضور «ایرج افشاریاصل» مدیر هنرهای نمایشی و نماینده سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس در سالن خلیج فارس فرهنگسرای نیاوران برگزار شد و از دو اثر نمایشی «آرش شهر سوخته» به کارگردانی فردوس حاجیان و «مونس» به کارگردانی میرعلیرضا دریابیگی مورد تجلیل قرار گرفتند.
تجلیل از هشت هنرمند تئاتر دفاع مقدس
انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و مرکز هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، از هشت هنرمند فعال حوزه تئاتر دفاع مقدس تجلیل کرد. دراین برنامه به پاس سالها تلاش و نقشآفرینی در حوزه تئاتر دفاع مقدس از علیرضا حنیفی، رویا افشار، حمیدرضا آذرنگ، مجید کاظمزاده مژدهی، مالک سراج، کامران شهلایی، مرتضی شاهکرم و شهرام کرمی تجلیل شد.
همچنین از دو کتابنمایشنامه دفاع مقدس با عنوان «کاش بهجای استخوانهایت، لبهایت برمیگشت» اثر شهرام کرمی و «کجایی ابراهیم» اثر لیلی عاج و همچنین کتاب پژوهشی تئاتر دفاع مقدس با عنوان «روایت هزار مجنون» که شامل نمایشنامههای برگزیده چهار دهه دفاع مقدس و اثر دکتر مهدی نصیری است، رونمایی شد.
انتشار نماهنگ «هشت فصل عشق»
نماهنگ «هشت فصل عشق» با شعری از مصطفی محدثیخراسانی و صدای امیرحسین سمیعی در هفته دفاع مقدس منتشر شد. این نماهنگ که به یادکرد حماسه دفاع مقدس و تکریم ارزشها و نقش آن در ارتقای هویت ملی ما میپردازد براساس شعری از مصطفی محدثی خراسانی، با آهنگسازی و خوانندگی امیر حسین سمیعی، تنظیم آرمان مهربان و تصویرگذاری محمد سیف با تهیه کنندگی، مدیریت موسیقی و سرود سازمان فرهنگی و هنری دفاع مقدس تولید شده است.
مستند«معمای اسکله یک»
مستند «معمای اسکله یک» که از شبکه سوم سیما به روی آنتن رفت، مستندی است، کاملا جسورانه درباره وضعیت اجتماعی و اقتصادی شهری که تمام شهروندانش از قهرمانان حماسهآفرین دوران دفاع مقدس به شمار میآیند. محمد دیندار، کارگردان به سراغ مردم درد کشیدهای رفته که حداقل در هر خانهای یک شهید، جانباز، آزاده و یا رزمنده تقدیم کشور کرده است. پای حرف آنها مینشیند. حرفهایی که صادقانه و بدون قیچی سانسور گفته شدهاند. اسکله یک خرمشهر به طول حدود صد کیلومتر، چندین پل هوایی و کشتیهای ایرانی و عراقی دوران دفاع مقدس را در خود مغروق دارد. غرق شدن کشتیها باعث شده است تا عبور و مرور کشتیهای امروزی که تپش قلب اقتصادی خرمشهر به حساب میآیند به شمارش معکوس بیافتد.
قهرمانانی که باید الگو شوند
مروری بر ویژهبرنامههای فرهنگی و هنری در هفته دفاع مقدس نشان از همتِ بلندِ مردان فرهنگی برای بزرگداشت دفاع مقدس میهن در چهل سالگی آن دارد. اما با این بررسی به یک نکته بزرگ خواهیم رسید؛ برای پاسداشت خونهای پاک رادمردترین مردان ایران بزرگ، بزرگداشتهای یک دهه و یک هفتهای جفایی بس بزرگ است. بهتر آن است که اهالی فرهنگ این مرز و بوم، برای تکریم جایگاه و مقام شهید در طول سال، اندیشهای کنند و نیکتر آنکه الگوهای حقیقی از قهرمانان ملی ایران را از دریچه پر نفوذ و پر تأثیر فرهنگ و هنر با زبان روز به نسل امروز معرفی کنند. باشد که فرزندان ایران همیشه ایام یاد بلندقامتان سرافزار کشور را با افتخار در ذهن خود مرور کنند و این پاسداشتها محدود به هفته نشود.
انتهای پیام