این اثر در دو بخش توصیفی و تحلیلی تنظیم شده و با مروری بر وقایع انقلاب پایان یافته است. بخش اول شناخت و توصیف انقلاب اسلامی بوده و شامل ۴ فصل و ۲۰ درس است که در پایان هر درس به روش کتاب‌های درسی، تمرین و پرسش و پاسخ همان درس آمده است.
در فصل اول این بخش مقوله انقلاب از دیدگاه فلسفی بررسی شده، در فصل دوم ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، داخلی و خارجی مورد توجه بوده و در فصل سوم، به مقولات متفاوت انقلاب اعم از نهضت، قیام، شورش و کودتا پرداخته شده است. آرای تعدادی از دانشمندان ایرانی و غربی در مقوله انقلاب و تطبیق آنها با انقلاب اسلامی و ویژگی‌های انقلاب اسلامی در فصل چهارم کتاب مورد بحث قرار گرفته است.
در بخش دوم، انقلاب اسلامی در ترازوی نقد و آسیب‌شناسی قرار گرفته است. در ادامه این بخش یادداشت‌ها و حواشی اساتید با عنوان تکمله کتاب نظر اهل فن آمده که فقط به نقل نظرات انتقادی پرداخته شده و بدون بحث و بررسی مجدد آمده است، زیرا از حوصله این کتاب خارج بوده و در خور نگارشی جداگانه است.
در مقدمه این اثر آمده است: این درس‌گفتار‌ها عمدتاً ارتجالی و بر اساس ذهنیات و بدون ارجاع به منابع و مدارک بوده، اما در بازنگارش، تکمیل و تفصیل در مواردی از جمله نقل نظریات گوناگون اهل نظر ایرانی و غربی در مورد انقلاب به نحو عام و انقلاب اسلامی ایران به نحو خاص، ناگزیر با مدرک سخن گفته‌ام.