«طی 13 جلسه، تمام حالات کلمات مختلف در قرآن بیان شد و در این جلسه خلاصه تمام مطالب ارائه شده به صورت نمودار شاخه‌ای، سریع مرور خواهد شد.
کل مباحث به پنج شاخه کلی تقسیم می‌شود؛
شاخه نخست ـ کلمات دارای حروف متحرک شامل؛
1-کلمات یک تا سه حرفی (تکیه بر حرف اول)
کلمات یک حرفی مثل لَه، قُل، بَل
کلمات دو حرفی مثل هُوَ، مَع، لَک
کلمات سه حرفی مثل أخَذَ، مَثَلُ، حَسِبَ
2-کلمات چهار یا پنج حرفی (تکیه بر حرف سوم متحرک از اول)
کلمات چهار حرفی مثل کُتُبِهِ، خَلَقَکَ، کَلِمَةً
کلمات پنج حرفی کَلِمَتُهُ، أحَدُکُما، شَجَرَتَها
شاخه دوم ـ کلمات دارای ساکن شامل؛
1-بعد از ساکن یک حرف متحرک اصلی (تکیه بر حرف قبل از ساکن)
مثل: عَلَیکَ، لَدَینا، جَعَلنا، لِلوالِدَینِ
2-بعد از ساکن دو یا سه حرف متحرک (تکیه بر حرف بعد از ساکن است)
مثل: نَعبُدُ، قَبلَک، عِندَهُ
مثل: أنفُسَهُم، رَحمَتِه، أنزَلَهُ
3-بعد از ساکن چهار یا پنج حرف متحرک وجود دارد.
شاخه سوم- کلمات دارای تشدید، دقیقا همان قانونی که برای کلمات دارای ساکن بیان شد، برای کلمات دارای تشدید نیز صدق می‌کند شامل؛
1- کلمات دارای تشدیدی که بعد از ساکن تشدید، یک حرف باشد (تکیه بر حرف قبل از ساکن) مثل: حَقّاً، قَدِّر، ثُمَّ
2- کلماتی که بعد از ساکن تشدید دو یا سه حرف داشته باشد(تکیه بر حرف بعد از ساکن)
مثل: رَبَّکَ، حَقَّهُ، سُجَّداً
مثل: تَتَّبِعَن، تَتَّخِذوا، عَلَّمَهُ
3-کلماتی که بعد از ساکن تشدید چهار یا پنج حرف آمده باشد(تکیه بر حرف سوم بعد از ساکن)
مثل:نَتَّخِذَهُ، أتَتَّخِذُنا، من اتَّبَعَکما
شاخه چهارم - کلمات دارای مد شامل؛
1- حروف مدی که هیچ یا یک حرف متحرک داشته باشد (تکیه بر خود حرف مد)
مثل:کانَ، کانوا، عادٌ، جاءَ
2- بعد از حروف مدی، دو یا سه حرف متحرک باشد (تکیه بر حرف بعد از حرف مد)
مثل: مالِکِ، جاعِلُ، امَنوا
مثل: جاعِلُک، قاتَلَهُم، جاوَزَهُ
3- کلماتی که بعد از حرف مد، چهار یا پنج متحرک باشد (تکیه بر سومین حرف بعد از حرف مد)
مثل: والِدَتِک، شَاکِلَتِه، مَلائِکَتِه، عاقِبَتَهُما
شاخه پنجم ـ کلماتی که انتهای آنها دو ساکن وجود دارد و همیشه تکیه صوتی بر آخرین حرف متحرک آنها قرار می‌گیرد شامل سه گروه؛
کلمات مثقل مثل: لَدَیّ، نَبِیّ، سامِرِیّ
حروف مدی مثل: رَحیم، مُبین، فُرقان
کلمات مخفف مثل: فَلیَصُمه، فأهلَکَته، مِمَّا اکتَسَبن
سمیرا انصاری
انتهای پیام