به گزارش ایکنا، سالی که گذشت برای هنر این سرزمین آبستن حوادث مختلف بود، به‌نحوی‌که نمی‌توان برای هنر، سال 1401 را ایام خوشایند توصیف کرد. در این میان هنرمندان عزیزی دار فانی را وداع گفتند که جایگزینی هر یک از آن سالها برای هنر این سرزمین زمان می‌برد. با این مقدمه می‌خواهیم یادی از هنرمندانی داشته باشیم که طی یکسال گذشته ما را ترک گفتند.
شهلا ناظریان
شهلا ناظریان متولد دی 1326 در تهران متولد شد. وی تحصیلکرده مقطع دبیرستان که از سال 1340 وقتی 16 ساله بود وارد عرصه دوبله شد و با دوبله فیلم «هشت زن از جهنم» شناخته شد. وی سال 63 با مرحوم حسین عرفانی ازدواج کرد که ثمره این زندگی دو دختر بنام «مهسا» و «رستا» شد. ناظریان 4 اردیبهشت 1401 در 75 سالگی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت. وی در سریال «این خانه دور است»، «داستان یک شهر» و همچنین فیلم‌های سینمایی «خوش‌خیال»، «پر پرواز» و «شب بخیر غریبه» نقش آفرینی کرده است. این دوبلور سالها در برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما» حضور داشت.
نادر طالب‌زاده
نادر طالب زاده مجری و برنامه‌ساز با سابقه تلویزیون ۹ اردیبهشت در ۶۹ سالگی در یکی از بیمارستان‌های تهران درگذشت. طالب‌زاده متولد ۱۳۳۲ در تهران، مستندساز، تهیه‌کننده و مجری تلویزیون و بازیگر و کارگردان سینما، همچنین دبیر کنفرانس بین‌المللی افق نو، دبیر جشنواره فیلم عمار و از افراد مؤثر در تأسیس شبکه افق سیماست. طالب‌زاده کارگردانی سریال «بشارت منجی» را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد. وی فعالیت هنری خود را از ۱۳۵۹ در صدا وسیما با ساخت فیلم‌های مستند آغاز کرد. از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به تدریس در مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی و مدیریت مرکز تحقیقات و مطالعات سینمایی در معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد. این کارگردان یکی از چهره‌های تاثیرگذار در هنر انقلاب است که همیشه نام او در تاریخ هنر این سرزمین در یادها باقی خواهد بماند.
اسماعیل شنگله
اسماعیل شنگله متولد 13 خرداد 1315 در تهران، بازیگر است. وی فارغ التحصیل لیسانس کارگردانی از آکادمی هنرهای نمایشی وین است که با فیلم «دایره مینا» سال 1353 اولین بار جلوی دوربین رفت. وی بامداد روز شنبه 25 تیر 1401 به دلیل ابتلا به بیماری کرونا در 86 سالگی دار درگذشت. وی در اواخر عمر حضور چندانی در عرصه بازیگری نداشت و آخرین کارش به سال ۹۳ و ایفای نقش در مجموعه «سال‌های ابری» برمی‌گردد که با علی عمرانی، عاطفه رضوی و علی‌رضا اوسیوند هم‌بازی بود.
اسماعیل شنگله در طول فعالیت هنری‌اش همچنان به ایفای نقش در تله‌تئاتر اهمیت ویژه‌ای می‌داد و کارهایی چون؛ «تاجر ونیزی»، «قضیه رابرت اپنهایمر»، «در منطقه جنگی»، «قطار ارواح» و «کسب و کار آقای فابریزی» از وی به یادگار مانده است. درباره بهترین نقش آفرینی این بازیگر نیز باید گفت که عموم مردم این بازیگر پیشکسوت را برای حضور درخشانش در سریال «عطر گل یاس» همیشه به یاد خواهند داشت.
منوچهر اسماعیلی
اسماعیلی مهمترین چهره دوبله ایران است که از وی کارهای ماندگار کم نیست. در حقیقت بسیاری از نقش‌های ماندگار سینما با صدای این بازیگر جان گرفته است که بهترین نمونه آن آنتونی کویین در نقش حمزه است. یکی دیگر از کارهای ماندگار این هنرمند صداپیشگی در فیلم «مادر» است. اسماعیلی در این فیلم جای چند بازیگر حرف زد. وی متولد 8 فروردین 1318 در کرمانشاه است. او بعد از گرفتن دیپلم ترک تحصیل کرد و سال 1338 در 20 سالگی با حمایت علی کسمایی با فیلم «دروازه های پاریس» کارش را در دوبله شروع کرد. اسماعیلی با دوبلوری در فیلم «بن هور» در سال 1341 درخشید. این استاد بی بدیل دوبله در شامگاه روز دوشنبه 31 مرداد 1401 به دلیل ابتلا به عارضه قلبی در 83 سالگی و در منزل شخصی خود درگذشت.
روح الله مفیدی
روح‌الله مفیدی متولد 7 مرداد 1308 در یزد، بازیگر سینما و تلویزیون است. وی دوره دیده سازمان هواشناسی است که فعالیت خود را از تئاتر قبل انقلاب شروع کرد و در سال 1332 با فیلم «پریچهر» اولین بار جلوی دوربین رفت و بیشتر شهرت ایشان قبل از انقلاب در سال 1355 با سریال «دایی جان ناپلئون» شروع شد. روح الله مفیدی روز جمعه 24 تیر 1401 بعد از مدت‌ها مبارزه با بیماری سرطان در 93 سالگی درگذشت. سریال های تلویزیونی «آینه عبرت»، «هتل»، «عملیات ۱۲۵ سری اول» و نیز فیلم های سینمایی «پاییزان»، «سرحد»، «شب روباه» و «یه حبه قند» از جمله آثاری هستند مرحوم مفیدی ایفای نقش کرده بود.
حسن ارژنگ زاده
حسن ارژنگ‌نژاد، هنرمند مجسمه‌ساز پیشکسوت مرداد ماه ۱۴۰۱ در سن ۱۰۱ سالگی و در پی ابتلاء به کرونا درگذشت. ارژنگ‌نژاد چهارم دی سال ۱۳۰۰ در شهر مشهد زاده شد. او از دوازده سالگی در کارگاه غلامرضا رحیم‌زاده ارژنگ که پسر خاله‌اش بود، مشغول به کار شد و اولین کار او نمای بانک ملی بود. او به همراه اسماعیل ارژنگ در پروژه‌های مختلف زیباسازی شهر تهران نظیر تندیس نبرد گرشاسب با اژدها واقع در میدان باغشاه و نقش برجسته بهرام گور و خسرو پرویز در کاخ سفید واقع در کاخ سعدآباد با غلامرضا رحیم‌زاده ارژنگ همکاری داشتند.
از دیگر آثار او می‌توان به تندیس ۱۲ تن از چهره های قدیم ایران (مانند اشک اول، نادر شاه افشار، یعقوب لیث صفاری و …) در پارک ملت مشهد، نیم‌تنه یپرم‌خان در موزه کلیسای ارامنه در جلفای اصفهان، نیم‌تنه جبار باغچه‌بان در مدرسه ناشنوایان تهران، نقش برجسته بهرام گور و خسروپرویز در ورودی کاخ ابیض و مجسمه حیوانات در محوطه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران اشاره کرد.
حبیب‌الله صادقی
حبیب‌الله صادقی در سال ۱۳۳۶ در خانواده‌ای سنتی در محله تهران‌نو چشم به جهان گشود. این هنرمند که در حوزه‌های کاریکاتور و گرافیک نیز فعال بود، صبح پنجم مرداد ماه به دلیل عارضه‌ی قلبی دار فانی را وداع گفت. او از همان سال‌های کودکی در محل کار پدر با نام روزنامه اطلاعات آشنا شد، همانجایی که سالها بعد او و یکی از برادرانش به عنوان روزنامه‌نگار در بخش تحریریه مشغول به کار شدند. وی نخستین بار نقاشی را در هشت سالگی شروع کرد و از همان دوران جرقه‌های علاقهٔ وافرش به نقاشی برای همگان روشن شد. در کنار نقاشی عطش و نیاز او به ادبیات نیز اوج گرفت.
حبیب‌الله صادقی کارشناسی ارشد نقاشی و دکترای پژوهش هنر از دانشگاه تربیت مدرس دارد. اصغر محمدی، محمود فرشچیان، سید مهدی حسینی، مجید مهرگان، هانیبال الخاص، مارکو گریگوریان، پرویز تناولی، حبیب الله آیت‌اللهی، جواد حمیدی و محمود جوادی پور از استادان وی بودند. حبیب‌الله صادقی در کنار کاظم چلیپا و ناصر پلنگی و چند تن دیگر جزو هسته اولیه جریان موسوم به نقاشان انقلاب است
صادقی قلبش برای امام حسین(ع) می‌تپید. می‌گفت تا زمانی که قلبم تپش دارد، نیتم این است نقاشی‌هایی را با محوریت عاشورا خلق کنم. آخرین کارگاهش را چند ماه قبل از درگذشتش برگزار کرد و در آثارش باز هم تلاش کرد، نبرد تاریکی و روشنایی را به تصویر بکشد.
امین تارخ
در میان هنرمندانی که پس از انقلاب نامشان در سینما و تلویزیون مطرح شد، امین تارخ یک نام ماندگار است که کارهای خوب وی تنها به چند کار خلاصه نمی‌شود. وی با بازی در سریال «سربداران» در نقش شیخ حسن جوری به شهرت رسید و در ادامه با «ابن‌سینا» محبوبیتش بین مردم فراگیر شد. وی سالها در سینما و تلویزیون نامش درخشید ولی به یک‌باره با رفتنش جامعه هنری را در شوک فرو برد.
امین تارخ متولد 20 مرداد 1332 در شیراز است. وی فارغ التحصیل دانشکده هنرهای نمایشی در دنشگاه تهران و فوق لیسانس مدیر فرهنگی است که فعالیت هنری خود را با تئاتر آغاز کرد. تارخ، شنبه 2 مهر 1401 در سن 69 سالگی به علت سکته قلبی در گذشت و غم بزرگی در دل جامعه هنری به جا گذاشتند. از دیگر نقش آفرینی‌های ماندگار او در سینما و تلویزیون «مرگ یزدگرد»، «سفر سبز»، «معصومیت از دست رفته» و... است. لازم به ذکر است اکثر نقش های این هنرمند ارزشمند یا دینی بود یا اینکه به لحاظ مفهومی عمدتاً آثار ارزشمندی بودند.
اصغر یوسفی‌نژاد
فیلم سینمایی «ائو» را باید بهترین فیلم اصغر یوسفی نژاد نام برد. این فیلمساز که سالها سابقه روزنامه‌نگاری دارد 22 شهریور دیده به جهان گشود و 22 شهریور 1401 نیز دار فانی را وداع گفت. وی سالها در نشریه‌های معتبری مانند مجله فیلم فعالیت داشت. او در سال ۱۳۹۵ با فیلم خانه «اِئو» توجه منتقدین را جلب کرد. این فیلم با زبان آذری ساخته شده و در آن به مناسبات خانوادگی پرداخته می‌شود. او از سال ۶۹ با کارگردانی فیلم ۸ میلیمتری «سیاه و سفید» کار خود را شروع کرد. دیگر آثار این فیلمساز عبارتند از؛ نویسندگی و کارگردانی سریال مستند «شهریار» و فیلم‌های کوتاه «شهین شیلات»، «ساری سولی»، «سرگذشت یک فیلم»، «نیمه یک سیب»، «من هم مادرم»، «مداد تراش»، «منظره زندگی»، «رنگی کنار شب».
جلال مقامی
جلال مقامی، بازیگر و دوبلور سینمای ایران از جمله بزرگانی است که همه مردم از هر قشر و سلیقه‌ای دوست داشتند. او با برنامه «دیدنی‌ها» سالها مردم را سرگرم کرد و صدایش نیز همیشه به نقش‌ها جانی دوچندان داد. یکی از کارهای ماندگار وی، دوبله فیلم «محمد رسول الله» ساخته مصطفی عقاد است. وی در این فیلم در جای جعفر بن ابی‌طالب (ع) حرف زده است. مقامی در چند فیلم سینمایی هم نقش آفرینی کرده است اما مردم وی را با دوبله‌های ماندگارش به یاد می‌آورند. مقامی متولد 2 مرداد 1320 در تهران، دوبلور و بازیگر است. استاد جلال مقامی پنجشنبه 5 آبان 1401 در 81 سالگی به دلیل کهولت سن و بیماری زمینه‌ای درگذشت.
بهزاد غریب‌پور
بهزاد غریب‌پور ـ هنرمند گرافیک و تصویرگری ـ است که میانِ اهالی هنر به داوری‌های منصفش در جشنواره‌ها شهرت داشت. او ۲۲ آذر در غربت، به دیدار آشنایان آسمان رفت. نگاهی به تصویرگری‌های این هنرمند در حوزه کتاب‌های کودک نشان می‌دهد که آثار غریب‌پور ویژگی‌هایی دارند که عنصرِ «خلاقیت» را به رخ می‌کشد. وی آثار ماندگاری از خود به ویژه در حوزه تصویرسازی کودک و نوجوان به جای گذاشته است. تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه هنر و ده‌ها دوره و کارگاه آموزش تخصصی تصویرگری و طراحی کتاب از دیگر فعالیت‌های فرهنگی او بوده است. علاوه بر این‌ها، مدیریت هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات افق، محراب قلم، قدیانی، سروش و غیره را نیز عهده‌دار بوده است.
از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۳ عضو هیئت داوران بسیاری از جشنواره‌های تجسمی بوده که دوسالانه تصویرگری تهران، جشنواره تصویرگری شاهکارهای ادبی و جشنواره هنرهای تجسمی فجر از آن جمله‌اند. همچنین او از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ عضو اولین هیات مدیره انجمن تصویرگران ایران بوده است. از فعالیت‌های بین‌المللی او می‌توان به شرکت در گردهمایی طراحی کتاب آسیاپاسیفیک یونسکو، سال ۱۹۸۴ در ژاپن اشاره کرد. همچنین در سال ۱۹۹۹ عضو هیئت داوران جشنواره نوما، در همان مرکز فرهنگی یونسکو بود. او در سال ۲۰۰۱ به دعوت یونسکو در براتیسلاوا کارگاه برگزار کرد و در سال ۲۰۰۳ عضو هیات داوران جشنواره براتیسلاوا بود.
غریب‌پور دو بار جایزه تشویقی نوما را برای تصویرگری کتاب «راز پرنده» در ۱۹۸۸ و طراحی کتاب «پلنگ سیاه» در ۱۹۹۴ دریافت کرده بود. در سال ۱۳۹۶ نیز نشان «آبان» از سوی انجمن تصویرگران ایران به ایشان اهدا شد. «راز آبگیر»، «سبزپوش مهربان»، «چهل قصه»، «ترانه‌های کودکان»، «بزبزقندی»، «پرنده طلایی» و «همه حق» دارند، از جمله کتاب‌هایی هستند که غریب‌پور تصویر کرده است.
ابوالفضل طباطبایی
ابوالفضل طباطبایی مجری دهه شصت تلویزیون است که مردم وی را با اجراهایش می‌شناسند. وی متولد 1340 در مشهد است. او ۲۲ دی 1401 بر اثر نارسایی کبد در بیمارستان درگذشت. اجرای برنامه «مقاومت تا پیروزی» در دوران جنگ تحمیلی، از جمله همکاری‌های شاخص آن مرحوم با سیماست. وی همچنین در دهه ۶۰ و ۷۰ به عنوان مجری ثابت اعلام پخش برنامه‌های شبکه یک مهمان مخاطبان بود و ۳۵ سال سابقه حضور در تلویزیون داشت. طباطبایی در چند سال اخیر علی‌رغم تحمل بیماری نارسایی کبد، از قاب برنامه «آوا نوا» شبکه آموزش کار اجرا را برعهده داشت. وی همچنین در شبکه‌های دو و پنج هم نریشن خوانی می‌کرد و مدتی هم به عنوان مجری در شبکه جام جم حضور داشت.
شهرام عبدلی
این بازیگر با سریال «خط قرمز» به مردم معرفی شد. وی مدتی بود به علت بیماری در کارهای نمایشی حاضر نمی‌شد ولی متاسفانه در کار اخیرش که سریالی با محوریت امام رضا (ع) در مشهد بود اجل به وی مهلت نداد و این بازیگر جامعه هنری را داعدار رفتن خود کرد. یکی از بهترین نقش آفرینی‌های عبدلی بازی در سریالی درباره دوطفلان مسلم بود.
شهرام عبدلی متولد 29 اردیبهشت 1355 در تهران است. وی فارغ التحصیل لیسانس رشته ادبیات بوده و از سال 1370 در 15 سالگی تئاتر را در فرهنگسرا بهمن شروع کرد. سریال «همسفر» یکی دیگر از کارهای ماندگار این هنرمند است. این هنرمند 6 اسفند 1401 بر اثر خون ریزی و عارضه مغزی به دلیل سابقه بیماری در 46 سالگی دار فانی را وداع گفت.
محمدجواد نظری گلپایگانی
گلپایگانی را همه مخاطبان تلویزیون با سریال «آیینه عبرت» می‌شناسند. وی در این کار با نقش «آتقی» توانست شهرت بسیاری به دست آورد اما در ادامه هیچگاه نتوانست موفقیت این سریال را در کاری دیگر تکرار کند. وی بامداد یکشنبه ۱۴ اسفند در خواب بر اثر سکته قلبی در ۷۲ سالگی از دنیا رفت. وی ۲۶ اسفند ۱۳۲۹ در گلپایگان متولد شد. او در فیلم‌های سینمایی؛ «آقای شانس»، «مزدوران»، «نقطه ضعف»، «عصیانگران»، «شجاعان ایستاده می‌میرند»، «باغ بلور» و... از دیگر کارهای این بازیگر است. او همچنین تهیه‌کنندگی فیلم‌های مزدوران (۱۳۶۳)، شیلات (۱۳۶۲)، نقطه ضعف (۱۳۶۲)، عصیانگران (۱۳۶۰) و شجاعان ایستاده می‌میرند (۱۳۵۹) را برعهده داشته است.
انتهای پیام