محمدعلی انصاری، مفسر قرآن کریم در هفتمین قسمت از درس‌گفتار «امیر ملک سخن» که پیرامون سخنان امیرالمؤمنین(ع) می‌پردازد؛ می‌گوید:
هنگامی که امام علی(ع) در قالب یک الگو، اسوه و معلم اخلاق در نهج‌البلاغه ظاهر می‌شود، مجموعه‌ای از خطبه‌های اخلاقی را ارائه می‌دهد که سیمای کاملی از یک انسان متخلق به اخلاق جامع را ترسیم می‌نماید. خطبه‌هایی نظیر خطبه متقین، خطبه ۸۶، خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) و دیگر خطب نهج‌البلاغه، هر یک بیانگر جلوه‌ای از این منظومه اخلاقی هستند.
امام علی(ع) در ارائه مباحث اخلاقی، نه از روش ارسطویی تبعیت می‌کند، نه از الگوهای سنتی‌ای که بعدها در علم اخلاق اسلامی همچون معراج السعاده، جامع السعادات، اخلاق ناصری یا اخلاق محسنی مطرح شد. اخلاق نزد امام، صرفاً یک آموزه نظری نیست، بلکه حکمت عملیاتی است که با آن می‌توان اخلاق را نه فقط آموخت، بلکه لمس کرد و زیست.
امام علی(ع) بعد اعتقادی انسان را با ساختاری عمیق و منسجم بیان می‌کند و در بُعد اخلاقی نیز شیوه‌ای کاملاً متفاوت، ملموس و کاربردی به‌کار می‌برد. این شیوه، از برترین آموزه‌های تربیتی در تاریخ بشریت به‌شمار می‌آید.
از نظر این حقیر، جامعه بشری از آغاز خلقت تاکنون، متنی جامع‌تر از نامه ۳۱ نهج‌البلاغه در زمینه تربیت و تعلیم انسان در اختیار نداشته است. این نامه را می‌توان کامل‌ترین طرح تربیتی مکتوب بشریت دانست که نه‌تنها از نظر محتوا بی‌نظیر است، بلکه از حیث قلم، ساختار، و تأثیرگذاری نیز در بالاترین سطح قرار دارد.
انتهای پیام