وی در خصوص دینداری فردی از دیدگاه قرآن و نسبت آن با عقلانیت و اختیار، ادامه داد: قرآن دینداری را بر پایه تفحص عقلانی و اختیار بنا می‌گذارد و در آیات مختلف به این مسئله اشاره می‌کند، به عنوان مثال در آیه 256 سوره «بقره»، خداوند می‌فرماید: «لا اِکْراهَ فِی الدّین» بر نفی اجبار در دین و در آیه 21 سوره «غاشیة» می‌فرماید: «فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ» بر نقش تذکر‌دهندگی و نه تحمیل پیامبر تاکید می‌ورزد که این آیات بر مبنای اختیاری و آگاهانه دینداری از منظر قرآن می‌پردازد.
معاون آموزش، پژوهش و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی در خصوص عقلانیت‌محوری قرآن و تاکید آن بر پذیرش مسئولیت فردی انسان‌ها، بیان کرد: قرآن بارها انسان را به تعقل، تدبر و نقد خرافات دعوت می‌کند و ایمان را بدون پایه عقلانی تایید نمی‌کند و در آیه 38 سوره «مدثر»، «کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِينَةٌ»، بر مسئولیت فردی تاکید می‌ورزد و یادآوری می‌کند که پاداش و کیفر مبتنی بر انتخاب آگاهانه انسان‌هاست. در مجموع دینداری عقلانی ترکیبی از عقلانیت، آزادی انتخاب و تعهد قلبی است.
عمرانی با بیان این که مشکل نه از ذات دین که از رویکرد‌های تاریخی غیرپویا به آموزش دینی است، گفت: قرآن خود بر پرسشگری تاکید می‌کند و در آیه 43 سوره «نحل» «فَسَأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» بر لزوم پرسش تاکید می‌ورزد. قرآن نه کتابی منجمد که متن گفت‌و‌گوپذیر با هر عصر است. دینداری اصیل قرآنی بر آزادی، عقل و اخلاق استوار است. برای نسل جدید باید زبان قرآن را از قالب‌های تاریخی انعطاف‌ناپذیر آزاد کرد و جوهره حیات‌بخش آن را آشکار ساخت. آموزش دینی موفق، آموزشی است که پرسش را تشویق و نه سرکوب کند.
وی در زمینه قرائت‌های نو از مفاهیم دینی در چارچوب قرآن و لزوم این مسئله، تصریح کرد: قرآن ظرفیت اجتهاد دارد و اصول کلان را و نه جزئیات تغییر‌ناپذیر همه چیز را بیان می‌کند، به عنوان مثال درباره حجاب قرآن در آیه 59 سوره «احزاب» «يُدۡنِينَ عَلَيۡهِنَّ مِن جَلَٰبِيبِهِنَّۚ» به پوشش متعادل و حفظ حریم‌ها و نه شکلی خاصی از حجاب تاکید دارد. قرائت‌های نو می‌تواند بر حکمت حجاب اعم از صیانت اجتماعی و احترام متقابل تمرکز کند. در زمینه نماز نیز، قرآن بر اقامه نماز با توجه قلبی و پرهیز از ریا و نه صرف حرکات تاکید دارد.
معاون آموزش، پژوهش و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی درباره ضوابط قرآنی مشروعیت و ویژگی‌هایی که هر قرائت نو باید داشته باشد، اظهار کرد: قرائت‌های نو باید مغایر نص صریح قرآن نباشد، مقاصد شریعت اعم از عدالت، اخلاق و عقلانیت را نقض نکند و مبتنی بر فهم عمیق سیاق نزول و زبان قرآن باشد، به عنوان مثال تفسیر نوین از قیم بودن مرد در قرآن به مسئولیت خدمت‌گزارانه با حفظ چارچوب قرآن دلالت دارد.
عمرانی با تاکید بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های پویای قرآن برای نسل امروز، گفت: این ظرفیت‌ها می‌تواند در هنر و رسانه به شکل تولید محتوای قرآنی با زبان دیجیتال از جمله انیمیشن، پادکست و اینفوگرافی مورد استفاده قرار گیرد و لازم است در این زمینه، رویکرد پرسش‌محور و انتقادی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
وی در پایان ضمن اشاره به این که نسل امروز به مسئولیت اجتماعی دین حساس است، افزود: با توجه به این مطلب باید قرآن را با محوریت مفاهیمی چون طبق آیه 90 سوره «نحل»،«إِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسَانِ»، عرضه نماییم و فلسفه احکام را روشن‌سازی کنیم. معرفی چهره‌های قرآنی از جمله حضرت ابراهیم(ع) به عنوان نماد جست‌و‌جوی حقیقت و ایجاد نمودن پیوند میان مفاهیم قرآنی از جمله کرامت با دغدغه‌های مدرن مانند حقوق بشر از جمله ظرفیت‌های پویای قرآن برای نسل امروز است.
انتهای پیام