نیاز امروز جامعه؛ بازخوانی خصال نیکو و خوی محمدی

سیدمحسن موسوی‌بلده؛ مدرس و پیشکسوت قرآن در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا گفت: به طور حتم به مناسبت یک‌هزار و پانصدمین سالروز ولادت پیامبر اکرم(ص) از سوی مسئولان فرهنگی ویژه‌برنامه‌هایی برای اجرا تدوین شده است؛ صرف‌نظر از محتوای آن می‌توان به این مسئله اشاره کرد که انجام این امور زمینه را برای اندیشه عمیق حول شخصیت تاریخی حضرت محمد(ص) فراهم خواهد کرد.

 

وی پرداختن به شخصیت پیامبر(ص) را از منظر فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی عامل وحدت میان مردم دانست و ادامه داد: آن میزان که تمرکز در زمینه معرفی خاتم‌الانبیاء(ص) تأثیر سازنده‌ای در معرفی درست ماهیت دین مبین اسلام دارد، در مورد سایر شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ اسلام به این شکل نیست. هر چه از ویژگی‌های ناب این آئین می‌توان سراغ گرفت در وجود رسول اکرم(ص) متجلی است.   

 

موسوی‌بلده تصریح کرد: براین اساس به هر بهانه‌ای از جمله اتفاق مبارکی که در شرف وقوع بوده و قرار است به مناسبت یک‌هزار و پانصدمین سالروز ولادت حضرت محمد(ص) مجموعه اقدامات فرهنگی را شاهد باشیم، بستر مناسبی فراهم می‌شود که بیش از پیش به شخصیت قدسی پیامبر رحمت و مهربانی پرداخته شود. توصیف این شخصیت از منظر آیات، از جمله بهترین شیوه‌های تبیین است.

 

این مدرس پیشکسوت قرآن گفت: محافل و برپایی کرسی‌های تلاوت که در آن قاریان خوش‌الحان به قرائت می‌پردازند از جمله مظاهر پرداختن به این امر یعنی معرفی شخصیت پیامبر(ص) با استناد به آیات است. صحت و زیبایی صدا، دو ویژگی قاری قرآن در اسلام است و پیامبر(ص) نیز خود قاری زبردست بودند و در عین حال به تفسیر آیات در جمع‎‌هایی که در آن اصحاب و نزدیکانشان حضور داشتند، می‌پرداختند.

 

وی افزود: شاید این امر که در شرایط کنونی یک قاری بتواند ضمن تلاوت به تفسیر آیات بپردازد، امر بعیدی باشد هر چه که استثنائاتی نیز وجود دارد، اما می‌توان به تبعیت از محافل قرآنی که در آن غیر از تلاوت، تفسیر هم بیان می‌شود در کنار این انس، به این مهم پرداخت تا به این واسطه شناخت قرآنی نسبت به شخصیت پیامبر(ص) به وجود آید.

 

وی افزود: برخی از آیات قرآن به طور مستقیم به شخصیت پیامبر(ص) پرداخته است، اما در بسیاری از آیات نیز صرفاً اشاراتی وجود دارد، چون همانگونه که اشاره شد پیامبر(ص) روح قرآن هستند و آموزه‌های قرآن در وجود مقدس ایشان متجلی شده و تجسم یافته است.

 

موسوی‌بلده گفت: به این آیه توجه کنید: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ؛ پس به بركت رحمت الهى با آنان نرمخو و پُرمهر شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعاً از پيرامون تو پراكنده مى‌‏شدند، پس از آنان درگذر و برايشان آمرزش بخواه و در كارها با آنان مشورت كن و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن، زيرا خداوند توكل‏‌كنندگان را دوست مى‌دارد. (آل‌عمران/159) همین یک آیه که در آن، ویژگی‌های بارز شخصیتی پیامبر(ص) را بیان فرموده کافی است که به ارزش وجودی پیامبر رحمت واقف شویم.

 

این مدرس پیشکسوت قرآن تأکید کرد: در این آیه اشاره به نکته کلیدی شده است؛ نرم‌خویی و مهربانی پیامبر(ص) که موجب می‌شود، همه اعم از مؤمنان و مشرکان شیفته مرام و رفتار ایشان شوند و حتی دشمنان ایشان نیز برای وجود پیامبر(ص) احترام قائل بودند و حسرت داشتند که چرا چنین شخصیت وارسته و نیکوسرشتی، مُبلغ دین و آئینی شده که منافع آنها را به خطر انداخته است؟ همچنین تأکید بر این نکته دارد که در عین حالی که ممکن است پیامبر(ص) از برخی از آنها آزرده خاطر باشند، اما تکلیف شده که نسبت به ایشان گذشت داشته باشد و حتی پا را فراتر نهاده و بیان می‌شود که باید در کارها با این افراد وارد مشورت شد.

 

موسوی‌بلده ادامه داد: این نکته بسیار مهم است که پیامبر(ص) وقتی از باب ایجاد ارتباطی اعتمادزا با آنهایی که حتی دشمن دین او هستند، وارد شود به مرور خواهد توانست با آن خوی محمدی خود دل‌های آنها را نرم و اذهانشان را مهیای پذیرش آموزه‌های دینی کند. الگویی که اکنون هم می‌توان از آن در حکمرانی برای جذب حداکثری استفاده کرد. 

 

وی گفت: پیامبر(ص) با همین خصال نیکو و روی خوش و طبعی نرمخو توانست در مدت زمان کمی عده‌ای زیادی را طرفدار آئین اسلام کند. با قرائت چنین آیاتی و توضیحاتی تکمیلی در محافل قرآنی می‌توان به مقابله با برخی پدیده‌های ناهنجار اجتماعی که موجب فاصله گرفتن مردم از دین محمدی شده است، پرداخت؛ جریانی که متأسفانه با سختگیری و نگرشی غیر منعطف جایگزین نرمخویی و مناعت آموزه‌های اسلام شده است و نتیجه اینکه دین‌گریزی را در سال‌های اخیر بیش از پیش هویدا ساخته است.

 

موسوی‌بلده در پایان اظهار کرد: با نگاهی اجمالی به آیات به روشنی می‌توان به آیاتی نظیر آنچه به آن اشاره شد و به توصیف ویژگی‌های پیامبر(ص) می‌پردازد، برخورد. بر این اساس قاریان و فعالان قرآنی به فراخور ایامی که پیش رو داریم می‌توانند بیش از پیش در محافل خود با پرداختن به آیات، معرفی کامل و مستدلی در مورد شخصیت پیامبر(ص) داشته باشند و بیش از پیش بر رحمانیت  دین اسلام صحه بگذارند.