تربیت دینی در دوران خردسالی، بسیاری از فسادهای اخلاقی و اجتماعی را در دوران بلوغ می‌زداید و این تربیت وظیفه والدین است؛ خداوند به والدین مؤمن فرمان داده تا خود و خانوادهشان را از آتش نگه دارند: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُم وَ أَهلِیکُم نَاراً...»(تحریم/6)
بعضی از بالغ‌ها «آتش بِالفِعل» و برخی از نابالغ‌ها «آتش بِالقُوه»اند. فرزند نابالغ نیز مصداق اهل آدمی است و اگر درست تربیت نشود،«آتش بالقوهای» است که پس از بلوغ، سوخت و سوزش آشکار می‌شود.
خداوند در قرآن کریم، از جزئیات نماز سخنی نفرموده و تبیین آن را به سنّت واگذار کرده؛ امّا درباره تأمین عفّت جامعه، به جهت اهمیّت موضوع، در سوره نور( آیات 58 و 59)، به بیان جزئیات آن پرداخته چون حفظ جامعه دینی در گرو عفاف است و عفت، در گرو تربیت انسان‌ها از دوران کودکی است [تسنیم ،ج60، ص261 ].
آموزش و تربیت دینی از خانواده شروع می‌شود، خصوصاً در سنین کودکی (7 سال ابتدایی) چرا که بنا بر «قانون مُحاکات» و تمایل طبیعی کودکان به تقلید از رفتارها و احساسات والدین، فرزندان آن طور تربیت می‌شوند که پدر و مادر را می‌بینند، به قول حافظـ «مکن در این چمنم سرزنش به خودرویی / چنان که پرورشم می‌دهند می‌رویم».
از دیدگاه اسلام، یادگیری نقش جنسی تقریباً به صورت ناآگاهانه و غیرمستقیم و در جریان ارتباط نزدیک با والدین رخ می‌دهد.
کودکان می‌بینند که هر یک از والدین چه رفتاری دارند، چه می‌گویند، چه می‌پوشند و چه حالت‌هایی را از خود بروز می‌دهند و در واکنش به دختران و پسران چه می‌کنند.
به این ترتیب، کودکان در یک فرآیند عملی به طور روزمرّه یاد می‌گیرند که یک مادر، یک پدر، یک مرد و یک زن چیست و چه ویژگی‌هایی دارد.
خداوند در قرآن درباره طبیعت اوّلیّه انسان به هنگام تولّد می‌فرماید: «وَ اللهُ أَخرَجَکُم مِن بُطُونِ أَمَهَاتِکُم لا تَعلَمُون شَیئاً...» (نحل/ 78)
صاحب‌المیزان می‌نویسد: «انسان به هنگام تولد از معلوماتی که بعداً از طریق حس، خیال و عقل درک میکند، خالی است».
نقش جنسی همچون سایر معلومات انسان، از طریق برخی مبادی که خداوند برای کمک قرار داده است، حاصل می‌شود. کودک در همان سالهای اول زندگی متوجه اختلاف جنسیّتی افراد می‌شود، از همه مهمتر، طرز تربیت والدین و انتظار آنان از فرزندان خود، موجب تمایز در رفتار دختران و پسران می‌شود. (محمد مرویان حسنی، تربیت جنسی در اسلام، ص 60 و 61)
جمله معروف پیشگیری بهتر از درمان است اگر چه معمولاً در مورد بیماری‌های جسمی گفته می‌شود، ولی در امور روانی نیز جریان دارد و شاید در امور جنسی، بیشتر تاثیر داشته باشد؛ زیرا درمان افراد مبتلا به انحراف جنسی و برگرداندن آنها به حالت طبیعی، کاری بس دشوار است؛ چون برگرداندن هر معتادی از عادتش بسیار مشکل است. امام حسن عسکری (ع) نیز می فرماید:
«رَدُّ المُعتَادِ عَن عادَتِهِ کَالمُعجِزِ» ( برگرداندن معتاد از عادتش،مانند معجزه است).(تحف العقول، ص 489)
اعتیاد به انحرافات جنسی، به علت نیرومندی غریزه جنسی، از شدّت بیشتری برخوردار است، به همین دلیل، حتی از دیدگاه برخی روان‌شناسان که «خود‌ارضایی» را انحراف نمی‌دانند، امّا عادت به آن، به گونه‌ای که فرد نتواند آن را ترک کند و زندگی جنسی بههنجاری داشته باشد، بیماری محسوب می شود. (خلاصه روان پزشکی، ج 3، ص 39-تربیت جنسی ازمنظر قرآن وحدیث،ص۲۸)
ضرورت شناسایی موقعیت‌های پرخطر و مهارت‌های مقابله با آنها در این امر نهفته است که سلامتی فرزندان را به لحاظ جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی تضمین کند.
«خودمراقبتی» به منزله یکی از رفتارهای ارتقاء‌دهنده سلامتی در تمام سنین شناخته شده، که به معنای مراقبت از خود به عنوان ظرفیتی است که در آن افراد از دانش، مهارت و توانایی خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کنند، تا از سلامت روانی و اخلاقی خود محافظت کنند، گویی با این کار به شعار«علاج واقعه قبل از وقوع» جامع عمل میپوشانند. اهمیّت برخورداری از توانایی مراقبت از خویشتن به حدّی بوده است که در آموزه‌های اسلامی نیز با مفاهیم بلندی چون تقوا، عفت و حیاء به این اصل اشاره شده و با تعابیری چون «قُوا أَنفُسَکُم» (تحریم/6)، «رَابِطُوا»( آل عمران /200)،«وَ لیَستَعفِفِ الَّذِینَ»(نور/33)، «تَمشِی عَلَی استِحیَاءٍ»( قصص/25)،«وَ لَاتَقرَبُوا الفَوَاحِشَ» (انعام/151) از خودمدیریتی و خود نگهداری یاد شده است.
برای نمونه، اهمیّت تقوا در بحث آرامش روح و روان و نیز پیشگیری از آسیب‌های روانی، معنوی و اجتماعی چنان است که سفارش جامع قرآن و همه انبیاء و اوصیاء دعوت به همین امر بوده است.
«تقوا» که امروزه در روان‌شناسی با مفاهیمی چون «خود تنظیمی» و «خود مهارگری» از آن یاد می‌شود، آموزه بسیار مهمّی در جلوگیری از انواع آسیب‌ها محسوب می‌شود.(چتری برای دختران ـ سپری برای پسران ، مقدمه)
بنابراین، با اعتقاد به اینکه آسیب‌ها و رفتارهای ناهنجار جنسی قابل پیشگیری و درمانند و پیشگیری همیشه بهتر از درمان است در این تصویرنگاری با رویکرد اسلامی و روانشناختی می‌کوشیم، تکنیکها و مهارت‌های دهگانهای را به زبان ساده و جذّاب با تصاویری کاربردی و همه فهم، برای آموزش فرزندان، والدین و مربیان تربیتی بیان کنیم.
انتهای پیام