علی‌اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی در آئین رونمایی از مجموعه مستندهای ژئوتوریسم «رخ ایران» با تأکید بر جایگاه ویژه ایران در تاریخ و فرهنگ، این سرزمین را به مثابه عمود خیمه‌ای دانست که هویت ملی و فرهنگی در سایه آن استوار مانده است و گفت: ایران ظرف تمدنی است که باید با تمام توان از آن پاسداری کرد تا نسل‌های آینده بتوانند باورها، آیین‌ها و سنت‌های خود را در آن جای دهند.
وی افزود: کودکان و خردسالان، نخبگان دانشگاهی و پژوهشگران حوزه ایران‌شناسی و عموم مردم، هر یک شیوه‌های خاص ارتباطی خود را می‌طلبند تا بتوانند دانش و آگاهی درباره ایران کسب کنند. ایرانیان و دوستداران ایران در خارج از کشور نیز بخشی از این جامعه هدف هستند و ضروری است که برای آنان بسترهای مناسب فراهم شود تا با فرهنگ، طبیعت و تمدن ایران آشنا شوند.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی، ایران را سرزمینی ریشه‌دار، با تمدنی درخشان و دیرپا توصیف کرد و گفت: بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که امپراتوری هخامنشی بیش از نیمی از جمعیت جهان را تحت مدیریت خود داشته است و این امر جایگاه تاریخی ایران را در جهان برجسته می‌کند. ایران کشوری است که از نظر تنوع اقلیمی، جغرافیایی و فرهنگی بی‌نظیر است؛ از شرق تا غرب کشور و از شمال تا جنوب، تغییرات در نوع غذا، لباس، لهجه و طبیعت به وضوح دیده می‌شود. ایران دارای کوه‌ها، دشت‌ها، صحراها، جنگل‌ها و دره‌های متنوع است و زیبایی‌های طبیعی آن نمونه‌ای کم‌نظیر در جهان دارد.
ایران ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه دارد
صالحی با اشاره به اهمیت ژئوپولیتیک ایران گفت: ایران همواره توجه جهانیان را به خود جلب کرده و با وجود فراز و فرودهای تاریخی، ملت ایران همچنان به عنوان ملتی مقتدر و فرهنگ‌مدار پابرجا مانده است. ایران با برخورداری از منابع طبیعی و انسانی، ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه دارد و محدودیت‌های بین‌المللی، روابط دیپلماتیک و تبلیغات محدود نمی‌توانند جلوی تأثیرگذاری آن را بگیرند.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی درباره مهمان‌نوازی تاریخی ایرانیان گفت: ایران طی سال‌های مختلف میزبان میلیون‌ها پناهنده و آواره بوده است. نمونه آن افرادی هستند که در زمان رژیم صدام از عراق اخراج شدند و با حمایت و تکفل ایرانیان، خانه و کسب‌وکار فراهم کردند. این رفتارها جلوه‌ای از فرهنگ دیرپای ایران است که با آموزه‌های اسلامی و عشق به اهل بیت(ع) پیوند خورده و نشانگر انسان‌دوستی و عدالت‌محوری ملت ایران است.
صالحی، مهمان‌نوازی و روح انسان‌دوستی ملت ایران را برجسته دانست و گفت: در حالی‌که در برخی کشورهای منطقه، پناهندگان با خشونت و محدودیت مواجه می‌شوند، ایران میلیون‌ها آواره و پناهنده را بدون هیچ منتی پذیرفته و زمینه زندگی و تلاش برای آنان فراهم کرده است. این اقدامات نشان از همزادپروری، مهرورزی و فرهنگ انسانی ایرانیان دارد.
وی همچنین به تاریخ و فرهنگ ایران پرداخت و بیان کرد: ایران مملو از میراث ادبی، هنری و فلسفی است و نام بزرگان ادب و حکمت همچون؛ فردوسی، سعدی و مولانا نشانگر عمق این فرهنگ است. شناخت و معرفی ایران، وظیفه هر ایرانی است و مجموعه مستند «رخ ایران» فرصتی برای بازنمایی این میراث فراهم می‌کند.
صالحی با اشاره به محدودیت‌ها و چالش‌های گردشگری در ایران گفت: نمی‌توانیم برای هر نوع گردشگری زمینه فراهم کنیم. گردشگران علاقه‌مند به مطالعات فرهنگی، مردم‌شناسی، حوزه سلامت و اماکن مقدس در اولویت قرار دارند. محدودیت‌های بین‌المللی، روابط دیپلماتیک و مسائل امنیتی نیز بر این حوزه تأثیرگذارند. با وجود این محدودیت‌ها، ایران به دلیل ظرفیت‌ها و جاذبه‌های خود نمی‌تواند منزوی شود و آینده این سرزمین روشن و درخشان است.
وی تأکید کرد: «رخ ایران» نه صرفاً یک مستند، بلکه دعوتی است به شناخت، عشق‌ورزی و بازنمایی زیبایی‌ها، فرهنگ و تاریخ ایران. بنابراین هر یک از ایرانیان مسئول معرفی و پاسداری از این هویت ملی هستند و این اثر تصویری گامی مؤثر در جهت بازنمایی چهره واقعی ایران به جهانیان است.
صالحی در پایان از همه همکاران و دست‌اندرکاران بنیاد ایران‌شناسی و تیم تولید مجموعه مستند «رخ ایران» قدردانی کرد و افزود: این اثر باید به دست ایرانیان ساخته و عرضه شود تا هویت ملی و فرهنگی ایران به صورت مستند و مستدل در سطح جهانی بازنمایی شود.
در ادامه مراسم انوشیروان محسنی‌بندپی، معاون گردشگری وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی با اشاره به نام و جایگاه لرستان، این استان را نمونه‌ای از تنوع و زیبایی‌های ایران خواند و گفت: ایران سرزمینی است سرشار از زیبایی، تاریخ، فرهنگ و اسطوره‌های متنوع که هر یک بخشی از هویت ملی ما را شکل می‌دهند. در شرایط کنونی، وقتی ایران‌ستیزی و ایران‌هراسی به شکل سازمان‌یافته در جهان مطرح است، هر یک از این عناصر هویتی می‌تواند اثرگذار و تعیین‌کننده باشد.
وی افزود: علاوه بر بعد فرهنگی، ایران نیازمند توجه ویژه به اقتصاد است. متأسفانه اقتصاد ما هنوز نفتی است. برای آینده‌ای پایدار و شکوفا باید از اقتصاد نفتی به سمت اقتصاد گردشگری، فرهنگی، فناورانه و نوآورانه حرکت کنیم. نفت روزی تمام می‌شود، اما زیبایی‌های ایران زمین و منابع طبیعی و فرهنگی آن همیشه پایدار خواهند بود. تحریم‌ها می‌توانند نفت ما را محدود کنند، اما کوه‌ها، جنگل‌ها، صحراها و بیابان‌های ایران هرگز تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.
نفت تمام می‌شود، اما زیبایی‌های ایران زمین؛ هرگز
محسنی بندپی ادامه داد: با همکاری و همت بنیاد ایران‌شناسی، گام‌های اولیه در مسیر تولید مستندهای «رخ ایران» برداشته شده و امروز نخستین قسمت این مجموعه با همکاری کارشناسان و فیلم‌برداران کشور رونمایی شد. برخی از تصاویر موجود در مستند برای نخستین بار در تاریخ ایران فیلمبرداری شده و پیش از این بسیاری از این سایت‌ها و جلوه‌های طبیعی در نمایش‌های عمومی دیده نشده بودند.
وی پیام اصلی مستند را چنین بیان کرد: نفت تمام می‌شود، اما زیبایی‌های ایران زمین هرگز. سرمایه واقعی ایران در دل فرهنگ و مردم آن نهفته است و آینده اقتصاد ایران نه در چاه‌های نفت که در چشمه‌های فرهنگ و گردشگری قرار دارد. زیبایی‌های ایران سرمایه‌ای است که هیچ تحریمی نمی‌تواند محدود کند.
محسنی‌بندپی ضمن قدردانی از حمایت‌ها و همراهی‌ها از رئیس و معاونان بنیاد ایران‌شناسی گفت: بدون همکاری و تلاش این بزرگواران، تحقق چنین پروژه‌ای ممکن نمی‌شد و رونمایی از مجموعه مستند «رخ ایران» حاصل تلاش جمعی برای معرفی زیبایی‌ها و هویت ایران به جهان است.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، نماینده مردم لرستان در مجلس خبرگان رهبری نیز در این جلسه با تأکید بر جایگاه گردشگری، گفت: در حوزه گردشگری می‌توان تجلی خداوند را در خلقت مشاهده کرد و اگر باب گردشگری بسته شود، بزرگترین جلوه‌های این تجلی نیز بر روی ما بسته خواهد شد.
وی مجموعه مستندهای «رخ ایران» را آئینه‌ای از تاریخ، طبیعت و فرهنگ کشور خواند و افزود: رخ ایران صفحه‌ای است که شعر و عرفان در آن نگاشته شده و عدالت و آزادگی در آن رقم خورده است. در آن صدای اهل بیت(ع) و اولیا در گوش زمان پیچیده است و رخ ایران هم رخسار طبیعت و هم چهره هویت پایدار، مقاوم و مانای ملت ایران را نشان می‌دهد.
مبلغی درباره هویت ایرانی گفت: زبان فارسی، زبان جان فرهنگ و حامل اندیشه، احساس، حکمت و ادب است. هویت ایرانی، هویتی است که در فراز و فرود تاریخ آزموده و استوار بر بنیاد تمدنی که از هزاره‌ها گذشته، شکل گرفته و اکنون رخ زیبای خود را در برابر جهانیان به نمایش می‌گذارد. رخ ایران در برابر باد حوادث مقاومت کرده و مرزهای خود را نه فقط در خاک، بلکه در فرهنگ، ایمان و دیانت نیز پاس داشته است.
وی همچنین به ویژگی‌های لرستان اشاره کرد و گفت: لرستان سرزمینی است با کوه‌ها، رودها، جنگل‌ها و دشت‌های بیکران و مراتع سرسبز که فرشی از طبیعت را در دامان خود جای داده و منزلگاه صفا، مهمان‌نوازی و میراث‌های تاریخی مانند سنگ‌نوشته‌ها و پل‌های تاریخی است.
مبلغی در پایان سخنان خود ضمن قدردانی از بنیاد ایران‌شناسی و ریاست آن، گفت: این مجموعه زمینه‌ای است برای معرفی ظرفیت‌های ایران و ایجاد وحدت میان بخش‌های مختلف کشور و باید پروژه‌هایی از این دست بیش از پیش دنبال شود تا صفحات دست نخورده و ظرفیت‌های بازمانده ایران به نمایش گذاشته شود.
در دیگر بخش این رونمایی، علی تیموری، معاون وزیر جهاد کشاورزی در سخنانی با اشاره به تجربه مدیریتی خود در سازمان منابع طبیعی به جایگاه منحصربهفرد طبیعت ایران پرداخت و گفت: ایران با وسعتی حدود ۱۶۸ میلیون هکتار، کشوری گرم و خشک به شمار می‌آید، اما با وجود این، ویژگی‌های طبیعی و تنوع زیستی آن در دنیا کم‌نظیر است. از مجموع این عرصه‌ها، ۱۳۵ میلیون هکتار را منابع طبیعی تشکیل می‌دهد و بیش از ۸۴ میلیون هکتار آن تحت پوشش مناطق بیابانی قرار دارد؛ بیابان‌هایی که در عین خشکی، زیبایی و شگفتی خاص خود را دارند.
وی با تأکید بر اینکه ایران از ۱۳ اقلیم شناخته‌شده در جهان، ۱۱ اقلیم را در خود جای داده است، افزود: این تنوع اقلیمی ظرفیت‌های بی‌بدیلی را برای کشور ایجاد کرده که در کمتر نقطه‌ای از جهان دیده می‌شود. از میان ۱۴ و نیم میلیون هکتار عرصه‌های سبز کشور، حدود دو میلیون هکتار آن به جنگل‌های شمال تعلق دارد که به‌عنوان میراث طبیعی در یونسکو ثبت شده‌اند. این جنگل‌ها با گونه‌های زیستی کم‌نظیر خود، بخشی از شناسنامه طبیعی ایران به حساب می‌آیند.
معاون وزیر کشاورزی با بیان اینکه جنگل‌های زاگرس ۱۱ استان کشور را دربرگرفته و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد منابع آبی ایران از این ناحیه تأمین می‌شود، گفت: ۳۱ میلیون هکتار از عرصه‌های کشور تحت پوشش زاگرس است و این منطقه علاوه بر تأمین آب، دارای جلوه‌های طبیعی منحصربهفرد است که باید بیش از پیش مورد حفاظت قرار گیرد.
وی با اشاره به اهمیت فرهنگ ایرانی در حفاظت از محیط‌زیست گفت: تشکل‌ها و گروه‌های مردمی در کنار سازمان منابع طبیعی و سازمان محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی نقش اساسی در پاسداشت این عرصه‌ها دارند. اگرچه بهره‌برداری از منابع طبیعی ضروری است، اما حفاظت آن‌ها تنها با مشارکت مردم و حساسیت فرهنگی جامعه امکان‌پذیر خواهد بود. لازم به ذکر است مدیریت این عرصه‌ها (منابع طبیعی) همچون زندگی در اتاق شیشه‌ای است؛ همه مردم نظاره‌گرند و انتظار دارند میراث طبیعی ایران به بهترین شکل برای نسل‌های آینده حفظ شود.
کامبیز مهدی‌زاده، کارگردان مجموعه مستند «رخ ایران»، در بخش پایانی این مراسم گفت: نام زیبای لرستان، یادآور سرزمینی است که همچون کل ایران، سرشار از زیبایی‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی است. ایران سرزمینی با تاریخ و فرهنگ غنی و سرشار از اسطوره‌های ماندگار است؛ هرکدام از این مؤلفه‌ها بخشی از هویت ما را شکل داده‌اند و در شرایطی‌که ایران‌ستیزی و ایران‌هراسی به شکل سازمان‌یافته در جهان دنبال می‌شود، همین هویت می‌تواند نقشی حیاتی و اثرگذار ایفا کند.
حرکت به سمت اقتصاد گردشگری، فرهنگی و فناورانه
وی با تأکید بر ضرورت عبور از اقتصاد تک‌محور نفتی افزود: اقتصاد ایران نباید بر پایه نفت بماند، چراکه نفت روزی به پایان می‌رسد و آینده کشور با چنین رویکردی قابل‌تصور نیست. باید به سمت اقتصاد گردشگری، فرهنگی، فناورانه و نوآورانه حرکت کنیم. نفت را می‌توان تحریم کرد اما زیبایی‌های ایران زمین را نه؛ کوه، جنگل، صحرا و بیابان ایران هیچ‌گاه تحریم‌پذیر نیستند. از همین رو سرمایه واقعی ما در دل فرهنگ و مردم این سرزمین نهفته است و این سرمایه‌ای است که می‌تواند آینده ایران را تضمین کند.
کارگردان «رخ ایران» در ادامه اظهار کرد: خوشبختانه با کمک همه دوستان و همراهی آقای صالحی، توانستیم گام نخست این مسیر را برداریم و امروز شاهد رونمایی از نخستین قسمت این مجموعه مستند هستیم. برخی از تصاویری که در این مستند مشاهده می‌کنید، برای نخستین‌بار در تاریخ کشور فیلمبرداری شده و تاکنون به نمایش درنیامده است.
مهدی‌زاده با بیان اینکه پیام مستند را می‌توان در چند جمله خلاصه کرد، گفت: نفت تمام می‌شود اما زیبایی‌های ایران زمین هرگز. سرمایه ما در دل خاک نیست، بلکه در دل فرهنگ و مردم ماست. آینده اقتصاد ایران نه در چاه‌های نفت، بلکه در چشمه‌های فرهنگ و گردشگری نهفته است. زیبایی ایران سرمایه‌ای است که هیچ تحریمی نمی‌تواند آن را محدود کند. بیایید ایران را از نو بخوانیم، بشناسیم و به جهان معرفی کنیم.
وی در پایان با قدردانی از همه همراهان و پشتیبانان این پروژه افزود: بی‌تردید این مجموعه حاصل تلاش جمعی بزرگ از فرهیختگان و دوستداران ایران است و امیدوارم بتواند گامی مؤثر در معرفی دوباره ایران عزیز به جهانیان باشد.
انتهای پیام