مسلم خانی، کارشناس کسب‌وکار و کارآفرینی در یادداشت اختصاصی که در اختیار ایکنا، قرار داده، تأثیر فناوری‌های نوین در بازار کار ایران را تحلیل کرده است که در ادامه می‌خوانیم.
تحولات فناوری در جهان امروز با سرعتی بی‌سابقه، شکل بازار کار را دستخوش تغییرات اساسی کرده‌اند و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. ورود فناوری‌های نوین، هم فرصت‌های بی‌نظیر برای رشد و توسعه مشاغل ایجاد می‌کند و هم تهدیدی جدی برای مشاغل سنتی به‌شمار می‌آید. چهار عامل اصلی، بیشترین تأثیر را بر ریزش و رویش مشاغل دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازم.
اینترنت اشیا (IoT) نخستین و شاید مهم‌ترین فناوری است که دنیای کسب‌وکار را متحول کرده است. این فناوری در حوزه‌های صنعتی، خدماتی و کشاورزی کاربرد گسترده دارد و بسیاری از فرایندها را هوشمند می‌کند. برای مثال، مزارع هوشمند در برخی کشورهای پیشرفته از صفر تا صد با حسگرها و فناوری اینترنت اشیا مدیریت می‌شوند و اطلاعات حیاتی زمین زراعی را به کشاورز و مدیران ارائه می‌کنند. در چنین شرایطی، بسیاری از مشاغل سنتی مانند دشتبانی یا انجام کارهای یدی در کشاورزی به تدریج تحت تأثیر قرار می‌گیرند، در حالی که بهره‌وری و کیفیت کار افزایش چشمگیری خواهد داشت.
رباتیک شدن فرایندها دومین عامل است. کسب‌وکارها به سمت اداره فناورانه پیش می‌روند و بخش بزرگی از فعالیت‌ها به ربات‌ها سپرده می‌شود. نمونه‌های ساده آن نانوایی‌های تمام رباتیک هستند، و در صنایع و کسب‌وکارهای دانش‌بنیان، ربات‌ها بسیاری از وظایف انسانی را بر عهده می‌گیرند. این تحول، نظام روابط کار، قوانین کار و نظام حمایت‌های اجتماعی را تغییر می‌دهد و نقش انسان در فرایندهای عملیاتی کاهش می‌یابد.
پرینت سه‌بعدی و چندبعدی سومین عامل است که امکان ساخت سریع و تکثیر پدیده‌ها را فراهم می‌کند. در حوزه عمران و ساختمان، پروژه‌هایی که پیش‌تر سال‌ها طول می‌کشید تا اجرا شوند، اکنون با استفاده از پرینت سه‌بعدی و چندبعدی در زمان کوتاه و با کیفیت بسیار بالا ساخته می‌شوند. این فناوری بخش بزرگی از مشاغل یدی و ساده مرتبط با طراحی و ساخت را تحت تأثیر قرار خواهد داد و سطح کیفی محصولات و پروژه‌ها را به‌شدت ارتقا می‌دهد.
هوش مصنوعی چهارمین و آخرین عامل است. هوش مصنوعی قادر است اطلاعات و داده‌ها را گردآوری، طبقه‌بندی و تحلیل کند و در تصمیم‌گیری‌ها نقش مشاور و دستیار داشته باشد. برای مثال، در سیستم قضایی، ابزارهای هوش مصنوعی می‌توانند پیش‌نویس رای پرونده‌ها را بر اساس داده‌ها و قوانین موجود آماده کنند و در نهایت تصمیم نهایی توسط قاضی صادر شود. این فناوری‌ها علاوه بر ایجاد تغییر در ساختار کسب‌وکار، فرصت‌های شغلی جدیدی نیز به بازار عرضه می‌کنند.
اگر نیروهای کار و مدیران کسب‌وکارها نتوانند با این فناوری‌ها همگام شوند و مهارت‌های لازم را فرا نگیرند، خطر از دست رفتن شغل و فروپاشی نظام کسب‌وکار بسیار جدی خواهد بود. اما تسلط بر این فناوری‌ها و بهره‌گیری هوشمندانه از آن‌ها می‌تواند موج جدیدی از توسعه و رشد را برای مشاغل و کسب‌وکارها رقم بزند.
در نهایت، آشنایی با این چهار فناوری - اینترنت اشیا، رباتیک، پرینت سه‌بعدی و هوش مصنوعی - و یادگیری مهارت‌های مرتبط با آن‌ها برای هر فعال بازار کار یا کارآفرینی در ایران، یک ضرورت جدی و غیرقابل چشم‌پوشی است. کسانی که این مسیر را پیش بگیرند، نه تنها جایگاه خود را حفظ خواهند کرد، بلکه در صف پیشتازان توسعه و نوآوری قرار خواهند گرفت.
انتهای پیام