غلامرضا کحلکی، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب درباره بن‌بست مذاکره با آمریکا و فعال شدن مکانیسم ماشه، اظهار کرد: در تئوری بازی‌ها در روابط بین‌الملل مطرح می‌شود که بازی‌های استراتژیک میان کشورها باید به گونه‌ای طراحی شوند که سهم برد و باخت طرفین مشخص باشد.
وی بهترین نوع بازی را بازی برد ـ برد خواند و افزود: ایالات متحده آمریکا و کشور‌های غربی همواره بازی برد ـ باخت را برای دیگر کشورها ترسیم کرده‌اند، به طوری که برد ۱۰۰ درصد متعلق به آنها و باخت کامل متوجه طرف مقابل است. وقتی کشوری وارد بازی برد ـ باخت می‌شود، عملاً وارد یک بن‌بست استراتژیک شده است، در حالی که منافع ملی کشورها باید تامین شود و اساساً دیپلماسی، روابط بین‌الملل و حقوق بین‌الملل برای تضمین منافع ملی کشورها طراحی شده است.
بیشتر بخوانید:
کحلکی با تأکید بر اینکه ورود به بازی برد ـ باخت و عدم رعایت منافع ملی، راه به جایی نمی‌برد، افزود: اگر منافع ملی تأمین نشود، چیزی به نام روابط بین‌الملل یا سیاست بین‌الملل معنا پیدا نمی‌کند و کشورها در چنین بازی‌هایی در موقعیت ضعف قرار می‌گیرند.
وی تصریح کرد: بنابراین اعتقاد رهبر معظم انقلاب مبنی بر بن‌بست محض بودن مذاکره با آمریکا به نوعی تبیین استراتژیک این واقعیت است که ورود به این بازی که برد طرف مقابل و باخت ایران را تضمین کند، به هیچ وجه قابل قبول نیست و کشور باید در چارچوب منافع و اقتدار ملی حرکت کند.
کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: هنگامی که رهبری می‌فرمایند مذاکره با آمریکا بی‌نتیجه است، این یک نتیجه‌گیری مبتنی بر تجربه‌های گذشته دیپلماسی است. دیپلماسی دکمه پایان ندارد و یک مسیر مداوم و جریان همیشگی است؛ بنابراین کنش‌های قبلی دیپلماتیک سابقه و تجربه‌ای برجای می‌گذارند.
وی با بازخوانی تجربه برجام، گفت: سابقه برجام نشان داد که غربی‌ها حتی به توافقاتی که حداقلی از برد را برای طرف مقابل فراهم می‌کرد، پایبند نیستند. آنها بازی استراتژیک را طوری جلوه دادند که منافع کامل خود را تأمین کنند و در عمل از تعهداتشان عدول کردند.
کارشناس مسائل بین‌الملل درباره اسنپ‌بک اظهار کرد: مکانیزمی که در تفاهم‌نامه صورت گرفته با غرب، گنجانده شد، از ابتدا دارای نارسایی‌ها و اشکالات محتوایی و فنی بسیاری بود و موجب شد این ادعا را تقویت کند که با وجود ضعف بنیادین در تفاهم صورت گرفته اما غربی‌ها حتی به این تفاهم‌نامه نیم‌بند خود نیز پایبند نیستند. چراکه آمریکایی‌ها، یک‌جانبه از توافق خارج شدند و طرف‌های اروپایی نیز از مکانیسم‌های موجود به‌صورت منفعت‌طلبانه بهره‌برداری کردند اما جمهوری اسلامی ایران بر تعهدات هسته‌ای خود در متن برنامه جامع اقدام مشترک پایبند بود اما آنها باز این مکانیسم را غرض‌ورزانه فعال کردند.
کحلکی در پاسخ به این سؤال که آیا هدف از فعال‌سازی اسنپ‌بک، فراهم کردن زمینه جنگ مشروع در سطح بین‌المللی علیه ایران است، گفت: برای آنکه یک عملیات نظامی جامع علیه جمهوری اسلامی ایران در سطح بین‌الملل رخ دهد، سازوکار‌هایی در فصل ششم و هفتم منشور ملل متحد پیش‌بینی شده است. فصل ششم این منشور ساز و کارهای تنبیهی و تشویقی را پیش‌بینی می‌کند که جمهوری اسلامی ایران این مراحل را پشت سر گذاشته اما برای آنکه وارد مرحله‌ای شویم که عملیات نظامی علیه ایران رخ دهد، باید در شورای امنیت بدون حق وتو، این مسئله به تصویب برسد.
کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: اتکا به متحدان ایران، یعنی روسیه و چین که دارای حق وتو در شورای امنیت هستند، به دو دلیل مسئله‌ای مبهم است؛ اولاً، روسیه در گذشته نشان داده که نمی‌توان به آن به‌عنوان یک متحد راهبردی کامل اتکا کرد. ثانیاً، در مورد چین نیز بازی نارسای ما با غربی‌ها که هربار در جایی ماندیم و به چین مراجعه کردیم، چینی‌ها را به این نگاه سوق داده که صد در صد پای کار ایران نیایند اما در مجموع بعید است که در شورای امنیت تصویب شود و حمله نظامی همه‌جانبه علیه ایران بر اساس حقوق بین‌الملل وارد فصل هفتم شود، هرچند احتمال آن به‌طور کامل منتفی نیست.
کحلکی افزود: اقدام نظامی رژیم صهیونیستی علیه ایران و تهدید‌های آن، تهدید‌هایی دائمی و بالقوه هستند که در جنگ ۱۲ روزه نیز بخشی از این تهدید‌ها بالفعل شد. برای آنکه جامعه جهانی اقدام نظامی مشترک علیه ایران انجام دهد، باید دید در شورای امنیت چه اتفاقی خواهد افتاد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره راهکار‌های ایران برای مقابله با اسنپ‌بک، توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران راهکارهایی را دارد چرا که تجربه سال‌ها تحریم را دارد و فرزندی که در سختی بزرگ شود، می‌تواند در مشکلات گلیم خود را بیرون بکشد. چنین کشوری می‌تواند محدودیت‌ها را درک کند و بعضاً تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کند.
کحلکی بیشتر فشار اسنپ‌بک و تحریم‌ها را عمدتاً بر روی مردم می‌داند و افزود: آنچه متخصصان و اندیشمندان حوزه روابط بین‌الملل مطرح می‌کنند که آیا تحریم‌ها هوشمند هستند یا بر دولتمردان تأثیر می‌گذارند یا بر ملت‌ها؟! جوابش را باید بگویم قطعا بر ملت‌ها. ملت‌ها قطعاً سختی زیادی را خواهند کشید و اسنپ‌بک و تحریم‌ها مردم را دچار فشار مضاعف خواهد کرد. اساساً ما مردم، آسیب، و فشار زیادی را تحمل خواهیم کرد اما دولت و نظام جمهوری اسلامی ایران به نوعی راهکارهایی را از گذشته یادگرفته و مسیر‌های مقابله با این فشارها را می‌شناسند. هرچند فعال شدن اسنپ‌بک باعث سخت‌تر شدن تبادلات و تراکنش‌های مالی می‌شود.
وی درباره جنگ روانی دشمن پیش و پس از فعال شدن مکانیسم ماشه و لزوم پایبندی به مؤلفه‌های انسجام و وحدت ملی با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری که اتحاد و یکپارچگی ملت، عامل عقیم ماندن نقشه متجاوزان است، گفت: جنگ ۱۲ روزه و اصولاً هر بحرانی در جمهوری اسلامی ایران از جنس جنگ، باعث تقویت انسجام ملی و اشباع سرزمینی میان مردم و دولت شده است و تئوری «ملت ـ دولت» را در ایران تقویت کرده است.
کارشناس مسائل بین‌الملل درباره تحلیل دشمنان از وضعیت داخلی ایران گفت: دشمنان به تحلیلی از وضعیت داخلی ایران رسیده‌اند که تحلیل درستی نیز هست و می‌خواهند با فشار حداکثری و بحران‌های اقتصادی در داخل و نگاهی که به مقوله‌هایی چون حجاب و امثالهم در مرزهای جمهوری اسلامی است، ایران را از داخل تضعیف کنند، به‌گونه‌ای که جداشدگی ملی یا عدم اشباع سرزمینی در کشور رخ دهد و نافرمانی‌های مدنی گسترش پیدا کند. به محض وقوع چنین شکافی، آنها تحرکات نظامی بیرونی را نیز سازمان‌دهی خواهند کرد. اگر نافرمانی‌های مدنی در درون گسترش یابد، اتفاقات پیرامونی ما شدت می‌گیرد. در این وضعیت جنگ فراتر از هوایی رفته و نبرد به عرصه زمین و مرز‌ها کشیده خواهد شد.
وی تأکید کرد: بنابراین برای همین مسئله، دشمنان امیدوارند که فشار اقتصادی حداکثری، تمرکز و انسجام ملی و قدرت تفکر و تعقل را از کنشگران حاکمیتی بگیرد و باعث ایجاد شکاف بین دولت ـ ملت در ایران شود تا در نهایت بتوانند پروژه خود را پیش ببرند.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: اینجاست که عملیات روانی دشمن اهمیت پیدا می‌کند. لذا ضد عملیات و جنگ روانی در رسانه‌ها و هم میان حاکمان مهم است تا بتوانند انسجام درونی و ملی را تقویت کنند. با وجود فشارها، مشکلات و بحران‌ها، باید انسجام ملی را حفظ کنیم چرا که دشمنان به نافرمانی‌های مدنی و شکاف درونی چشم امید دوخته‌اند تا با درگیر کردن جمهوری اسلامی ایران در دو جبهه داخل و خارج، نظام و حاکمیت را ساقط کرده و سپس پروژه سوریه‌سازی یا «تجزیه» کشور را رقم بزنند تا جمهوری اسلامی ایران نتواند در تعاملات و تحولات بین‌المللی نقش ایفا کند.
کحلکی تصریح کرد: حفظ انسجام ملی، اقدام رسانه‌ای هدفمند برای خنثی‌سازی تبلیغات دشمن و تقویت پیوند میان مردم و دولت، کلید مقابله با خطرات فعلی و جلوگیری از تحقق پروژه‌های مخرب علیه کشور است.
کارشناس مسائل بین‌الملل درباره راهکار‌های قوی شدن ایران به ویژگی‌های سیستم‌ها و نظام‌ها اشاره کرد و گفت: دو ویژگی اصلی هر سیستم، ترمیم و تکثیر است؛ به این معنا که نقاط ضعف ترمیم و نقاط قوت تکثیر شوند و این دو مؤلفه به هم پیوند بخورند. ترمیم یعنی پر کردن خلأها و ضعف‌های داخلی. گرچه فشار‌های بیرونی عامل اصلی تورم و مشکلات اقتصادی هستند اما سوءمدیریت‌ها در داخل کشور جدی است و باید با مدیریت منسجم، هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده بر آن غلبه کرد.
کحلکی درباره نقش اقتصاد مقاومتی در عبور از بحران گفت: تکیه بر توان ملی، تولید داخلی و افزایش ظرفیت‌های داخلی، چه در حوزه‌های دفاعی و چه در سایر بخش‌ها، سرمایه ملی را افزایش می‌دهد و نتیجه آن اشباع سرزمینی، رضایت ملی و همبستگی اجتماعی خواهد بود. با رفع سوءمدیریت‌ها و تقویت ظرفیت‌های داخلی در حوزه اقتصاد مقاومتی، کشور می‌تواند فشار‌های خارجی را مدیریت کرده و مسیر توسعه و پیشرفت را تضمین کند.
وی در پایان تأکید کرد: تحقق این اهداف نیازمند تلاش مستمر، هماهنگی میان بخش‌های مختلف کشور و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های داخلی است تا ایران در همه عرصه‌ها قوی شود و بتواند حضور فعال و مؤثر در معادلات بین‌المللی داشته باشد.
سمیرا انصاری
انتهای پیام