حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی راغبی، عضو هیئت علمی دانشگاه قم در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده است، نوشت: در عصر پرآشوب
غیبت، که سختیها و آزمایشها از هر سو هجوم میآورند، صبر و شکیبایی برجستهترین ویژگی منتظران حقیقی است، در این دوران پر افت و خیز، بلاها و فتنهها همچون امواج خروشان ایمان مؤمنان را نشانه میگیرند و یکی از مهمترین کلیدهای پایداری در مسیر
انتظار، صبر و شکیبایی است.
اوج این صبر، زمانی است که به عمل تبدیل شود؛ یعنی منتظر واقعی با گذشتن از جان و مال خود در راه خدا، عالیترین جلوه صبر را به نمایش میگذارد و این صبر، همان آمادهباش دائمی برای یاری امام عصر(عج) در هر شرایط است.
در روایتی نورانی از امیر المؤمنین(ع) نقل شده است که فرمودند: «مُزَاوَلَةُ قَلْعِ الْجِبَالِ أَیْسَرُ مِنْ مُزَاوَلَةِ مُلْکٍ مُؤَجَّلٍ وَاسْتَعِینُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ یُورِثُهَا مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ لَا تُعَاجِلُوا الْأَمْرَ قَبْلَ بُلُوغِهِ فَتَنْدَمُوا وَلَا یَطُولَنَّ عَلَیْکُمُ الْأَمَدُ فَتَقْسُو قُلُوبُکُمْ؛ جابهجا کردن کوهها آسانتر از به دست آوردن حکومتی است که وقت آن هنوز نرسیده. از خدا یاری بجویید و صبور و شکیبا باشید که زمین از آن خداست و آن را به هریک از بندگانش که بخواهد میدهد و سرانجام نیک برای پرهیزگاران است. کاری را پیش از رسیدن وقتش شتابزده انجام ندهید که پشیمان شوید و مبادا طولانی شدن زمان، دلهایتان را سخت گرداند.»(بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۳).
آن حضرت در مورد صبر و شکیبایی توجه میدهند که اولاً؛ صبر، سنگبنای انتظار است؛ نشان میدهد که انتظار فرج خود عرصهای برای صبر است. جابهجایی کوهها در برابر صبر بر حکومت موعود، آسانتر شمرده شده؛ پس منتظر باید از سختکوشترین صابران باشد.
دوماً؛ راه حفظ صبر، استعانت از خدا «وَاسْتَعِینُوا بِاللَّهِ» و توجه به وعدههای الهی «إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ... وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ» است.
سوماً؛ صبر در دو عرصه ضروری است: صبر بر تأخیر ظهور، که مانع شتابزدگی و اقدامات نابهنگام میشود و صبر بر طول زمان غیبت، که اگر مراقبت نشود به «قساوت قلب» میانجامد و اشتیاق فرج را به بیتفاوتی یا انکار بدل میسازد.
همچنین در روایتی ارزشمند امام کاظم(ع) به نقل از امیرالمؤمنین(ع) الگویی از صابران را ارائه میدهند که آن حضرت به شخصی میفرمایند: «یَا شَیْخُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ خَلْقاً ضَیَّقَ الدُّنْیَا عَلَیْهِمْ... فَصَبَرُوا عَلَی ضِیقِ الْمَعِیشَةِ وَ صَبَرُوا عَلَی الْمَکْرُوهِ... أُولَئِکَ اَلْمَصَابِیحُ وَ أَهْلُ اَلنَّعِیمِ فِی اَلْآخِرَةِ؛ ای پیرمرد! خداوند گروهی را آفرید که دنیا را بر آنان تنگ گرفت، پس نسبت به دنیا و متاع ناچیزش بیرغبتشان کرد و به سوی سرای سلامت راغب ساخت، بر تنگدستی معیشت صبر کردند و بر ناگواریها شکیبایی ورزیدند، آنان چراغهای هدایتند و اهل نعمت در آخرت خواهند بود.»(الأمالی، شیخ طوسی، ج ۱، ص ۴۳۴).
از این روایت نیز استفاده میشود که صبر منتظران تحمیلی نیست بلکه برخاسته از بینشی الهی است، خدا با تنگ گرفتن دنیا، در حقیقت نعمت زهد و رغبت به آخرت را به آنان بخشیده است.
صبر منتظران در دو عرصه جلوه میکند؛ صبر در ضیق معیشت (مانند تحریمهای اقتصادی ظالمانه دشمنان و تنگناهای مادی) و صبر بر فشارهای تحمیلی، سختیها، ظلمها، ناگواریها و آزارهای اجتماعی. پاداش منتظران صبور این است که آنان چراغهای هدایت در دنیا و اهل نعمت در آخرت خواهند بود.
از نگاه این دو روایت، صبر منتظرانه ویژگیهایی روشن دارد: صبر برخاسته از بینش و آخرتگرایی، نه صبر منفعل؛ صبری همهجانبه؛ شامل تأخیر ظهور، طول زمان غیبت، مشکلات معیشتی و فشارهای اجتماعی؛ صبر فعال و الهامبخش که دل را از قساوت میرهاند و صاحبش را به چراغ هدایت بدل میسازد تا با چشمداشتی روشن به وعدههای الهی، همچون کوهی استوار در طوفانهای زمانه پایدار بماند.
انتهای پیام