نقش محوری شهید نصرالله در تبدیل مقاومت به گفتمانی جهانی

حسن ارباش العامری، تحلیلگر عراقی در گفت‌وگو با ایکنا در خصوص ویژگی‌های مکتب شهید سیدحسن نصرالله اظهار کرد: شخصیت سیدحسن نصرالله یک شخصیت استثنایی در صحنه‌های سیاسی، مذهبی، مقاومت در منطقه و کل جهان بود و قدرت او برای رسیدن به رهبری درجه یک، تصادفی نبود بلکه ناشی از ویژگی‌ها و خصوصیات شخصی و عینی همچون کاریزمای رهبری و صلابت شخصیت بود. 

 

وی ادامه داد: شهید سیدحسن نصرالله از حضوری قدرتمند و گفتمانی مؤثر و دارای بلاغت دینی و سیاسی برخوردار بود و این توانایی را داشت که توده مردم را با زبان وجدان و احساس، مخاطب قرار دهد و آرامش، فروتنی و وقار او در سخنانش دیده می‌شد، که این امر تصویر او را به عنوان یک رهبر باصلابت برجسته می‌کرد.

 

العامری تأکید کرد: شهید سیدحسن نصرالله با تکیه بر پیشینه علمی در حوزه علمیه، از طریق ارتباط با مرجعیت دینی و در زمانی که طلبه حوزه علمیه نجف اشرف بود، از شاگردی شهید سیدمحمدباقر صدر به شاگردی امام خمینی(ره) رسید. او عقل سیاسی خود را به عنوان دبیرکل یک حزب سیاسی با عقل نظامی به عنوان رهبر مقاومت دینی حزب الله و علوم دینی ترکیب کرد و توانست پایگاه ایدئولوژیکی برای همراهان خود تشکیل دهد و از قدرت سازمانی و اداری برخوردار بود.

 

وی ادامه داد: از سال 1992 میلادی که شهید نصرالله، دبیرکلی حزب‌الله لبنان را بر عهده گرفت، ساختار این حزب بازسازی شد و نهادهای نظامی، اجتماعی و رسانه‌ای آن پیشرفت کرد. عمل‌گرایی سیاسی از ویژگی‌های بارز این سید شهید بود و در چارچوب ایدئولوژیک محصور نمی‌ماند.

 

العامری با اشاره به قدرت سیدحسن نصرالله در سخنرانی و جلب مخاطب تصریح کرد: حضور رسانه‌ای و حُسن مدیریت سخنرانی‌ها، دوستداران و پیروان او را افزون کرد و حتی دشمنان او به سمتش جلب شدند؛ او در ترسیم تصویر خود به عنوان یک رهبر مجاهد که علاوه بر دوستان خود، به دشمنانش نیز احترام می‌گذاشت، موفق شد.

 

این تحلیلگر عراقی درباره مبارزات سیدحسن نصرالله نیز گفت: او مبارز میدان جنگ بود و پیروزی‌های حزب‌الله در جنگ با اسرائیل به خصوص در سال‌های 2000 و 2006 میلادی جایگاه او را به عنوان «نمادی عربی ـ اسلامی» بلندمرتبه کرد.

همچنین قدرت او بر تحریک احساسات علیه دشمن صهیونیستی حتی خارج از محیط مذهبی‌اش محبوبیت گسترده‌ای برای او به ارمغان آورده بود.

 

العامری درباره آینده مقاومت در لبنان و منطقه پس از شهادت سیدحسن نصرالله اظهار کرد: حزب‌الله یک حزب فردی نیست بلکه یک نهاد رهبری شامل مجلس مشورتی، شورای جهادی و شورای سیاسی است، از این رو به کار خود ادامه خواهد داد؛ اما فقدان کاریزمای خاص سیدحسن نصرالله خلأ بزرگی را برجای خواهد گذاشت. طبیعی است که سیاست رهبری با تغییر رهبر، چه به صورت منفی و چه مثبت تغییر کند و صفاتی که قبلاً در مورد این شهید ذکر کردیم، جایگزینی شخصیتی کاملاً مطابق با شخصیت سیدحسن نصرالله را دشوار می‌سازد. شخصی که نزدیک به شخصیت ایشان بود،‌ سیدهاشم صفی‌الدین بود که او نیز بلافاصله پس از شهادت سیدحسن نصرالله به شهادت رسید. لذا طبیعی است که مقاومت لبنان به وضوح از این مسئله تأثیر می‌پذیرد.

 

 

وی در خصوص تأثیر قرآن بر تصمیمات جهادی شهید نصرالله نیز گفت: سیدحسن نصرالله در اغلب سخنرانی‌های خود جنبه معنوی و ایمانی را در کنار مقاومت قرار می‌داد. قرآن کریم برای او تنها یک کتاب برای تلاوت نبود بلکه منبع الهام و مرجع عملی بود که در تصمیماتش نیز بروز پیدا می‌کرد. زیرا او مقاومت را یک واجب قرآنی می‌دانست و جهاد علیه اشغالگری را مطابق با فرموده خداوند متعال در آیه 190 سوره مبارکه بقره «وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا» می‌دانست. به همین دلیل مکرراً با استناد به نص قرآن کریم می‌گفت که مقاومت در برابر اسرائیل یک گزینه سیاسی نیست بلکه یک تکلیف شرعی است.

 

استاد دانشگاه‌های عراق در زمینه تأثیر شهادت سیدحسن نصرالله بر فشارها علیه مقاومت لبنان و خلع سلاح حزب‌الله بیان کرد: نیروهای لبنانی مانند حزب کتائب و جریان‌های 14 مارس، که مدتی است خواستار خلع سلاح حزب‌الله شده‌اند، نبودِ سیدحسن نصرالله را فرصتی برای تشدید خواسته خود یافته‌ و عقیده دارند که مقاومت مرتبط با شخصیت کاریزماتیک نصرالله پایان یافته و اکنون زمان خلع سلاح فرا رسیده است.

 

وی افزود: با وجود وابستگی شیعیان به مقاومت، اما فقدان این رهبر تاریخی قدرت ملی شیعیان را در مقابل گفتمان خلع سلاح تضعیف کرده است. ولی در مقابل، شیعیان لبنان سلاح را تضمینی برای وجود مقاومت می‌دانند لذا انتظار نمی‌رود که به آسانی از سلاح خود دست بکشند.

 

العامری ادامه داد: اما اسرائیل نبودِ سیدحسن نصرالله را یک فرصت طلایی برای افزایش فشارهای بین‌المللی و سیاسی علیه حزب‌الله می‌داند ولی همزمان می‌داند که توان نظامی حزب‌الله به یک فرد وابسته نیست و هرگونه تلاش نظامی برای تحمیل خلع سلاح، منجر به شعله‌ور شدن جنگ خواهد شد.

 

این تحلیلگر عراقی درباره موضع آمریکا و غرب نسبت به خلع سلاح حزب‌الله تأکید کرد: آمریکا و غرب فشار خود را برای ادغام حزب‌الله در دولت لبنان بیشتر می‌کنند به این بهانه که حزب‌الله دیگر رهبری همچون نصرالله نخواهد داشت. آنها از این فرصت برای ترویج این تفکر سوء استفاده می‌کنند که سلاح بدون یک رهبر کاریزماتیک، تبدیل به یک مشکل داخلی می‌شود.

 

وی در خصوص موضع ایران در قبال خلع سلاح حزب‌الله گفت: ایران به مسلح بودن حزب‌الله پایبند است و حزب‌الله را یکی از پایه‌های محور مقاومت می‌داند.

 

العامری درباره جایگاه سیدحسن نصرالله در حمایت از مسئله فلسطین و مقاومت ملت مظلوم فلسطین تصریح کرد: شهید نصرالله شخصیتی بود که از مرزهای قومی و مذهبی عبور کرده بود و نمادی همه جانبه برای مسئله فلسطین بود. پس از جنگ 2006 میلادی محبوبیت او در غزه، کرانه باختری و نقاط مختلف فلسطین بیشتر شد تا جایی که او را رهبری عربی توصیف می‌کردند که از فلسطین دست نکشیده است.

 

وی ادامه داد: سیدحسن نصرالله همواره در سخنرانی‌های خود بر اینکه قدس و فلسطین مسئله اصلی جهان اسلام است تأکید می‌کرد و یادآور می‌شد که مقاومت در لبنان و فلسطین، یک جنگ علیه پروژه صهیونیستی است.

 

استاد دانشگاه‌های عراق در زمینه پیروی شهید نصرالله از رهنمودهای رهبر انقلاب اسلامی ایران و پیروی از ولایت فقیه اظهار کرد: پیروی سیدحسن نصرالله از ولایت فقیه ظاهری نبود بلکه یک تعهد عقیدتی عمیق بود و به صورت عملی در تصمیمات بزرگ او نمایان بود. این تعهد او را تبدیل به «رهبر برجسته محور مقاومت» کرده بود و محبوبیت زیادی در داخل محور مقاومت به او بخشیده بود، اما در مقابل، او بار تهمت‌های زیادی را درباره ارتباط مطلق با ایران تحمل می‌کرد.

 

 

وی تصریح کرد: می‌توان گفت نصرالله نمونه بارزی از تجسم اندیشه ولایت فقیه در خارج از ایران بود زیرا این اندیشه را به صورت سیاسی و نظامی در جامعه پیچیده‌ای چون لبنان به اجرا درآورده بود.

 

العامری درباره نقش شهید نصرالله در ایجاد هویت جهانی برای ملت لبنان بیان کرد: نقش سیدحسن نصرالله در ایجاد هویت جهانی ملت لبنان استثنایی و در عین حال پیچیده بود زیرا تصویر لبنان را از تصویر یک کشور کوچک محاصره شده با بحران‌های داخلی به یک کشور اثرگذار در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل کرد.

 

وی در توضیح این مطلب گفت: به برکت رهبری شهید نصرالله، نام لبنان در جهان با نام مقاومت علیه اشغالگری اسرائیل گره خورد، به‌ویژه پس از عقب‌نشینی اسرائیل در سال 2000 و پیروزی لبنان در جنگ تموز 2006 میلادی. این مسئله هویت ملی لبنان ـ حداقل در بعد خارجی ـ را تقویت کرد و لبنان را به نمونه یک دولت کوچکی که یک قدرت منطقه‌ای بزرگ را شکست داده است تبدیل کرد.

 

العامری نقش شهید نصرالله در این زمینه را از بعد اسلامی ـ شیعی توضیح داد و گفت: گفتمان نصرالله و جایگاه حزب‌الله در محور مقاومت، لبنان را تبدیل به یک مرجع جهانی برای شیعه در مقاومت با اسرائیل و آمریکا کرده بود، از این رو در تشکیل چهره لبنان به عنوان پایگاه عقیده جهادی شیعی مرتبط با ولایت فقیه در ایران سهم داشت.

 

وی افزود: شخصیت نصرالله از مرزهای لبنان عبور کرده بود و تبدیل به نمادی در میان ملت‌های عرب شده بود. نام او با جلوگیری از عادی‌سازی روابط با اسرائیل و رد آن عجین شده بود و این امر به کشور لبنان بعد ملی و عربی جدیدی بخشیده بود.

 

العامری در زمینه نقش شهید نصرالله در ایجاد گفتمان مقاومت و تأثیر آن بر امنیت و روابط منطقه‌ای تأکید کرد: سیدحسن نصرالله نقشی محوری در تبدیل مقاومت از اقدام داخلی در لبنان به یک گفتمان جهانی چند جانبه دینی، سیاسی، انسانی و رسانه‌ای داشت و موجب شد مقاومت از مرزها عبور کند به طوری که دارای اثری مستقیم بر افکار عمومی جهان شد و اسرائیل و آمریکا را وارد یک جنگ غیرمعمول کرد.