سیدهادی سیدافقهی، کارشناس مسائل غرب آسیا، در گفت‌وگو با ایکنا، به چرایی پذیرش مشروط صلح ترامپ از سوی حماس، مزایا و محدودیت‌های مرحله اول طرح و موانع فنی و سیاسی مبادله اسرا پرداخت و گفت: قبل از اینکه این طرح به طور رسمی منتشر شود، ترامپ در نشستی با برخی از سران و نمایندگان کشورهای عربی و اسلامی یک متن ارائه کرد، ولیکن بعد که این طرح رسماً تدوین و به رژیم صهیونیستی و حماس ابلاغ شد، متوجه شدند که اصلا تناقضات عجیب و غریبی در اظهارات ترامپ در آن جلسه و آن متن منتشره رسمی، وجود دارد فلذا حماس هم سر دوراهی قرار گرفت که چه کاری را باید انجام دهد.
وی با تأکید بر اینکه بخشی از دلایل پذیرش مشروط این طرح توسط حماس مربوط به ملاحظات منطقه‌ای و حمایت برخی کشورهای عربی و اسلامی است، افزود: حدود هشت، نه کشور عربی و اسلامی هم از این طرح حمایت کردند. اگر حماس از بیخ و بن این طرح را رد و مخالفت می‌کرد، قطعاً اول دوستان و حامیان خود را از دست می‌داد. به هر جهت قطر به یک نحوی از حماس حمایت می‌کند و بسیاری از سران حماس آنجا زندگی می‌کنند. به همین دلیل هم اسرائیل محل سکونت خلیل الحیه و دیگران را بمباران کرد اما به طور معجزه‌آسا نجات پیدا کردند.
سیدافقهی ادامه داد: در مصر نیز اکثر فرماندهان سازمان جهاد اسلامی زندگی می‌کنند و در ترکیه نیز بسیاری از رهبران حماس حضر دارند و لذا حماس یک برخورد هوشمندانه با این طرح کرد و اعلام کرد کلیت طرح را قبول دارد ولیکن روی بند بند آن باید مذاکره شود تا بندهای دارای ابهام و تناقض حل و فصل شود.
کارشناس مسائل غرب آسیا با تأکید بر اینکه حماس فعلاً بند توقف جنگ و آتش‌بس و تبادل اسرا را پذیرفته است، اظهار کرد: اگر حماس با طرح صلح ترامپ به طور کلمب مخالفت جدی می‌کرد، اینجا نتانیاهو پیروز می‌شد. چرا که او مدعی می‌شد «من گفتم اینها اصلا اهل مذاکره نیستند و افراد لجباز و طالب جنگ هستند.» به همین دلیل حماس مرحله اول را برای نجات مردم غزه و جلوگیری از ادامه بمباران بیمارستان‌ها و زیرساخت‌ها پذیرفت.
وی اجرای مرحله اول این طرح را تا حدی به نفع حماس دانست و گفت: مرحله اول نیز دو بخش است. بخش اول اسرای اسرائیلی زنده‌ای هستند که می‌توانند آنها را با فلسطینیان اسیر در زندان‌های رژیم صهیونیستی مبادله کنند اما یک سری از کشته‌شده‌های صهیونیست‌ها به دلیل بمباران‌های خود رژیم صهیونیستی زیر آوارها مانده‌اند و نمی‌شود در مدت زمانی کوتاهی آنها را مبادله کرد بلکه نیازمند ورود تیم‌های تحقیق و تفحص و تجهیزات، وسایل، بیل مکانیکی و حضور گروه‌های کارشناسی است. بنابراین تا اینجا به نفع حماس است.
سیدافقهی درباره ورود کمک‌های بشردوستانه و عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی، اظهار کرد: در مرحله اول ورود دارو و غذا و مسئله خروج یا عقب‌نشینی نیروهای رژیم صهیونیستی، محقق شده است. مخصوصاً رژیم صهیونیستی از سراسر دو خیابان مهم از شمال تا جنوب غزه؛ یکی خیابان الرشیده (معروف به خیابان ساحلی) و دیگری خیابان صلاح‌الدین (که از وسط غزه دقیقا عبور می‌کند)، عقب‌نشینی کرده‌اند تا مردم بتوانند تردد کنند و ساکنان غزه از زمان اعلام پذیرش این آتش‌بس در حال بازگشت به شهر غزه و سایر مناطق هستند.
وی نسبت به بندهای بعدی طرح ترامپ و چالش‌های سیاسی و امنیتی آن هشدار داد و افزود: مسائل و چالش‌های اصلی در بندهای بعدی این توافق شروع می‌شود چراکه ترامپ رسماً گفته است که حماس در آینده حکومت غزه هیچ جایگاهی ندارد. مسئله دیگر، خلع‌سلاح حماس است. حماس که از طریق جنگ سلاح خود را واگذار نکرد، اینک باید از طریق مذاکره به واگذار خواهد کرد؟! قطعاً پاسخ حماس به این مسئله منفی است.
کارشناس مسائل غرب آسیا تأکید کرد: حماس با همان هوشمندی و تجربه‌ای که از رژیم صهیونیستی سراغ دارد، اعلام کرد؛ مگر شما نمی‌گویید که می‌خواهید یک حکومت تکنوکرات مستقل تمام فلسطینی برای مدیریت غزه تأسیس و تشکیل شود؟ بگذارید این حکومت تشکیل شود، یا مگر شما نمی‌گویید ما می‌خواهیم نیروهای آینده امنیتی و نظامی فلسطینی را در اردن و مصر آموزش بدهیم؟ پس آنها باید برای حفاظت از حمله احتمالی و اشغال مجدد غزه توسط رژیم صهیونیستی مسلح شوند. پس حماس می‌گوید صبر می‌کنیم این حکومت تشکیل و یا مسلح شود، آن هنگام با این حکومت جدید مذاکره می‌کنیم؛ یعنی یک مسئله داخلی می‌شود، فلسطینی با فلسطینی می‌داند چگونه تفاهم کند. حماس می‌گوید آمادگی داریم نیروهای ما در حکومت و مدیریت آینده غزه ادغام شوند.
سیدافقهی با تأکید بر اینکه مسئله دیگر، ضمانت است، بیان کرد: ترامپ در حال حاضر ضمانت شفاهی داده است. هنگامی که چند ماه پیش ترامپ، طرح سه‌مرحله‌ای ارائه کرد، همان مرحله اول که چند اسیر اسرائیلی با فلسطینی مبادله شدند، مرحله دوم را نتانیاهو نقض کرد و جنگ را شدیدتر شروع کرد. الان نیز ترامپ که آدم بدعهدی است، همانطور که برجام را پاره کرد و جمهوری اسلامی ایران در حال مذاکره با آمریکا بود که حمله شد، چه تضمینی برای اجرای مراحل این توافق ارائه داده است؟ با وجود اینکه می‌دانیم بندهای ۲۰ گانه این طرح نیز به نفع رژیم صهیونیستی تدوین شده است.
وی درباره سازوکار بازسازی غزه و تشکیل کمیته عالی صلح که ریاست آن با ترامپ است، گفت: وجود ترامپ در رأس این کمیته یعنی دخالت در امور داخلی فلسطینی‌ها. سپس تونی بلر، نخست‌وزیر جنایتکار انگلستان را که یادآور وعده بالفور و تشکیل دولت اسرائیل و امثالهم است را در رأس کمیته بازسازی اداره مالی غزه قرار می‌دهد که بتوانند به خوبی دزدی کنند. لذا بندبند صلح ترامپ، مین‌گذاری شده و بمب‌های ساعتی زیر هر بند است تا هر جا که برای آنها صرف نداشته باشد، خیلی راحت بتوانند نقض عهد کنند.
سیدافقهی با اشاره به برخی تحلیل‌ها اسرای اسرائیلی تنها برگ برنده حماس است، اظهار کرد: برخی اذعان دارند که به مانند توافق‌نامه گذشته به محض تبادل اسرا، جنگ دوباره از سرگرفته می‌شود اما تنها برگ برنده حماس اسرای اسرائیلی نیست. برگ برنده حماس مقاومت و تاکتیک جنگیدن اوست. وزیر جنگ جنایتکار رژیم صهیونیستی مگر نگفت ما می‌خواهیم غزه را کامل اشغال کنیم؟ مگر به این امر با هدایت تانک‌های بدون راننده، اقدام نکردند؟ مگر ساختمان‌های مرتفع را به بهانه حضور حماس در آنجا، بمباران نکردند؟ چرا ادامه ندادند؟ چرا نتانیاهو مجبور شد طرح ترامپ را بپذیرد؟ ممکن است گفته شود این نیز یک حیله و مکر از سوی نتانیاهو است اما بدانیم حماس با تمام این ترفندها دو سال جنگید؛ یعنی اینگونه نیست که هرچه آنها طراحی و اجرا می‌کنند، موفق خواهند شد لذا رژیم صهیونیستی در اهداف اولیه عملیات زمینی، ناکام ماند.
سیدافقهی درباره اهمیت ژئواستراتژیک غزه، گفت: ترامپ اکنون به این منطقه نیاز دارد؛ یعنی منطقه غزه اولاً پرآب است، دوماً منطقه پرگاز و نفت است، ثالثا منطقه خوش‌آب‌وهوا و مشرف به دریای مدیترانه است و از موقعیت سوق‌الجیشی بسیار عالی برخوردار است.
وی با تأکید بر اینکه تا اینجا حماس پیروز میدان است، افزود: حماس با هوشمندی و مشاوره با دوستان و تأیید جهان اسلام و جهان پیش می‌رود. همین حرکت کشتی صمود برای شکستن محاصره غزه رسوایی برای رژیم صهیونیستی به پا کرد. اصلاً رژیم صهیونیستی فکر نمی‌کرد که مردم غزه انقدر مقاومت کنند و نترس به دل دشمن بروند و حتی طرفداران و حامیان فلسطین و غزه در پایتخت‌های کشورهای غربی و آمریکایی تظاهرت کردند.
سیدافقهی با بیان اینکه اگر جنگ تمام شود، نتانیاهو جرئت نمی‌کند از اراضی اشغالی خارج شود، اظهار کرد: دادگاه لاهه و دادگاه جنایت‌های جنگی به دنبال او است. لذا این طرح خوبی است، اگر حماس حواسش را جمع کند، محکم بایستد و هم نترسد و هم تحت فشار قرار نگیرد. علی‌رغم دلواپسی‌ها، نگرانی‌ها، حیله‌ها و مکرهای ترامپ و نتانیاهو، تا اینجا، حماس خوب عمل کرده است و روزانه ۴۰۰، ۵۰۰ کامیون کمک‌های بشردوستانه وارد غزه می‌شوند و دیگر مردم غزه بمباران نمی‌شوند.
وی درباره آینده حماس و احتمال تغییر ماهیت مقاومت، اظهار کرد: مقاومت متناسب با هر زمان و مکانی تغییر می‌کند. در دوره‌ای گروه‌های چریک‌های فدایی فلسطینی با انجام عملیات استشهادی و پارتیزانی، چه در داخل سرزمین‌های اشغالی و چه در خارج از آن، علیه منافع رژیم صهیونیستی اقدام می‌کردند. زمانی نیز از طریق نرم‌افزاری یاسر عرفات توافق اسلو را با اسحاق رابین امضا کرد که نتیجه‌ای در پی نداشت.
سیدافقهی اظهار کرد: در برهه‌ای از زمان، ارتش برخی از کشورهای عربی نیز مستقیماً وارد جنگ با رژیم صهیونیستی شدند؛ از جمله در سال‌های ۱۹۴۸، ۱۹۵۶، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ میلادی، جهان عرب با اسرائیل جنگید اما در پشت اسرائیل یک ماشین نظامی جهنمی قرار دارد؛ همانند جنگی که امروز این رژیم با ما دارد. هرگاه کم می‌آورد، آمریکا وارد عمل می‌شود و مستقیماً دخالت می‌کند. همانطور که در جنگ 12 روزه با ایران، آمریکا به پشتیبانی از اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای کشور حمله کرد. لذا با رژیمی ددمنش مواجه هستیم که همه قدرت‌های غربی پشت سر آن ایستاده‌اند اما خوشبختانه با وجود تمام حمایت‌ها، نتوانستند به اهداف خود دست یابند و این نکته بسیار مهمی است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا این توافق مقدمه‌ای برای احیای روند سازش و صلح ابراهیم خواهد بود یا خیر، گفت: اشکالاتی پیش آمد که موجب شد دیوار باور، اطمینان و اعتمادی که عرب‌ها بر آن تکیه کرده بودند، ترک خورد. به عبارت دیگر مجموعه‌ای از خطاهای راهبردی رژیم صهیونیستی موجب شده دیوار اعتماد اعراب به‌طور کامل فرو بریزد.
سیدافقهی بیان کرد: رژیم صهیونیستی چند خطای کشنده راهبردی مرتکب شد. نخست، برخورد زشت با سوریه بود. مزدوران این رژیم یعنی گروه‌های تروریستی تکفیری و سلفی مانند جبهه النصره به رهبری ابومحمد جولانی پس از جنگ داخلی سوریه با حمایت آمریکا و اسرائیل قدرت گرفتند. نخستین اقدام آنان تخریب کامل زیرساخت‌های نظامی و لجستیکی سوریه بود تا مانع از بازگشت بشار اسد یا هر رژیم دیگری شوند که در خط مبارزه با اسرائیل قرار دارد.
وی افزود: صهیونیست‌ها به این اقدام بسنده نکردند، بلکه به اشغال بخش‌هایی از مناطق حساس و استراتژیک سوریه دست زدند، از جمله مناطق ارتباطی جولان و منابع حیاتی آب در جنوب این کشور که نقش حیاتی در تأمین آب سوریه دارد. مردم منطقه به چشم خود این تجاوزات را مشاهده می‌کنند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا ادامه داد: سپس رژیم صهیونیستی در دوره‌ای به دوحه حمله کرد، در حالی که قطر نقش میانجی میان این رژیم و حماس را ایفا می‌کرد. پس از آن، اقدام احمقانه‌تری انجام داد و طرح موسوم به «اسرائیل بزرگ» را مطرح کرد. نتانیاهو با وقاحت مدعی شد که خداوند به او الهام کرده و زمان اجرای اسرائیل بزرگ فرا رسیده است.
سیدافقهی بیان کرد: در نقشه موسوم به اسرائیل بزرگ، کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی، کویت، عراق، اردن، مصر، سوریه و لبنان در قلمرو رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرند. همین مسئله موجب شد رهبران سیاسی و ملت‌های عرب، به‌ویژه عربستان سعودی، به‌شدت برآشفته شوند. وقتی اسرائیل به دوحه حمله کرد و برای ترور سران حماس اقدام کرد، همه معادلات به هم ریخت.
وی افزود: در واکنش به این وضعیت، عربستان سعودی با پاکستان پیمان و معاهده دفاع مشترک نظامی امضا کرد؛ آن هم نه با آمریکا، چین یا روسیه، بلکه با پاکستان، کشوری که دارای توانمندی هسته‌ای است. این اقدام نشان داد ریاض دیگر به غرب اعتماد ندارد. سایر کشورهای اسلامی هم با توجه به خیانت‌ها و تجاوزهای رژیم صهیونیستی و طرح اسرائیل بزرگ، به فکر تشکیل یک ائتلاف نظامی مستقل باشند.
این کارشناس تصریح کرد: همانطور که ناتو ائتلاف نظامی میان آمریکا و کشورهای اروپایی است، کشورهای اسلامی نیز می‌توانند با تکیه بر امکانات فراوان خود در حوزه نفت، گاز، سرمایه و حمایت مردمی از فلسطین، یک ائتلاف قدرتمند شکل دهند. متأسفانه برخی از این کشورها به جای تکیه بر امت اسلامی، به آمریکا دل بسته‌اند؛ در حالی که دیدیم آمریکا در حمله اسرائیل به دوحه حتی یک موشک هم از پایگاه‌هایش برای دفاع از آنان شلیک نکرد.
وی گفت: قطری‌ها با وجود صرف میلیاردها دلار برای خرید تجهیزات دفاعی و سامانه‌های ضد هوایی پاتریوت، در زمان حمله اسرائیل جرئت استفاده از آن را نداشتند. این وضعیت افتضاحی است که باید از آن بهره‌برداری رسانه‌ای و سیاسی کنیم و ماهیت واقعی روابط دروغین میان آمریکا، اروپا و کشورهای خلیج فارس را افشا کنیم.
سیدافقهی در پایان تأکید کرد: امروز دیگر توافقاتی همچون «آبراهام»، «عادی‌سازی روابط» یا «معامله قرن» جایگاهی در منطقه ندارند. دیوار اعتماد اعراب نسبت به رژیم صهیونیستی ترک برداشته و این رژیم با همه حمایت‌های خارجی، در مسیر سقوط تدریجی قرار گرفته است.
گفت‌وگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام