شرایط استجابت دعا

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله زمانی، کارشناس مذهبی، در گفت‌و‌گو با ایکنا از چهارمحال‌و‌بختیاری اظهار کرد: دعا و دعا‌کردن مهم‌ترین، بالاترین و بهترین حالتی است که برای بنده با خداوند از راه قلب ایجاد می‌شود و در روایات آمده: «الدُّعاءُ مُخُّ العِبادَةِ و لا يَهلِكُ مَعَ الدُّعاءِ أحَدٌ» یعنی دعا مغز عبادت است و با وجود دعا هيچ‌كس هلاک نمى‌شود. و در قرآن کریم نیز آمده است: «هوَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ۚ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ» و پروردگارتان گفت: مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم، آنان‌که از عبادت من تکبر ورزند، به زودی خوار و رسوا به دوزخ درآیند.

کارشناس مذهبی افزود: دعا و عبادت حالت تضرع مخلوق به درگاه خالق است، توجه قلبی از شرایط مهم دعا بوده، یعنی اگر انسان توانست ارتباط قلبی با خدا برقرار کند و به زمان دعا توجه کند برای نمونه در شب قدر یا در زمان بارش باران و دعا با دل شکسته به استجابت نزدیکتر می‌شود و مکان نیز در چگونگی استجابت دعا نقش دارد، در مکان‌های مقدس مثل مکه معظمه، مدینه منوره، مشاهد مشرفه امامان، دعا به استجابت نزدیک‌تر است.

وی بیان کرد: به تعبیری در روایات آمده است دعا سلاح مؤمن، ستون دين و نور آسمان‌ها و زمين است، در روایتی از دعا به‌عنوان اسلحه تعبیر شده است، زمان هشت سال دفاع مقدس با توجه به اینکه از نظر تسلیحات نظامی و جنگی ضعیف‌تر بودیم، در آن زمان غرب تجهیزات مدرن را در اختیار صدام می‌گذاشت، ولی دعا و ایمان و ارتباط با خدا باعث شد مقاومت کنیم، در مقابل تمام دنیا بایستیم و بتوانیم به پیروزی برسیم.

زمانی گفت: ائمه اطهار(ع) به ما یاد دادند که چگونه از آنها درخواست کنیم، البته کتب زیادی در این خصوص وجود دارد، برای نمونه مناجات‌های موجود در صحیفه سجادیه، بعضی از زیارتنامه‌ها، دعای علقمه، دعای مشمول، دعای سریع‌الاجابه و دعاهایی که در مفاتیح‌الجنان آمده است. چه بسا دعا نباید تنها برای رفع هم و غم و گرفتاری دنیوی باشد، بلکه اول باید برای امور معنوی و بندگی مدنظر قرار گیرد.

وی در پایان گفت: اصرار و پافشاری در دعا امری مطلوب است، اما اصرار بیش از حد بر برخی از دعاها صحیح نیست. چون ممکن است آن زمانی‌که فرد تعیین می‌کند نتیجه حاصل نشود و یا نتیجه برای استجابت دعا به مصلحت نباشد، همان‌طور که در قرآن کریم آمده است: «وَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيئًا وَهُوَ خَيرٌ لَكُمْ وَعَسَى أَنْ تُحِبُّوا شَيئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ وَاللَّهُ يعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» (چه بسا چيزی را خوش نداشته باشيد، حال آنکه خير شما در آن است و يا چيزي را دوست داشته باشيد، حال آنکه شر شما در آن است. و خدا می‌داند، و شما نمی‌دانيد). لذا بهتر است همراه با اصرار و پافشاری بر دعا همیشه راضی به مقدرات خدا بود و برای پروردگار وقت تعیین نشود تا خواسته‌ها به اجابت برسد.