حجت‌الاسلام عزت‌الزمانی، معاون فرهنگی استان‌های سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به جایگاه بنیادین خانواده در جامعه ایرانی اسلامی گفت: مسئله خانواده و جایگاه زن در ساختار فرهنگی جامعه، محور رأفت، محبت و هویت ایرانی است و خانواده همچنان بزرگترین سرمایه و پیشران همه اتفاقات بزرگ اجتماعی، فرهنگی و تمدنی در کشور به شمار می‌آید. حضور و نقش‌آفرینی نهادها، گروه‌ها و مجموعه‌های برخاسته از دل مردم در این عرصه، نقشی تعیین‌کننده در حفظ و تقویت این سرمایه الهی دارد.
معاون فرهنگی استان‌های سازمان تبلیغات اسلامی در ادامه با مقایسه وضعیت خانواده در ایران و غرب اظهار کرد: در جوامع غربی، بر اثر سیاست‌های نظام‌مند و هدفمند، بنیان خانواده به شدت تضعیف شده و هویت خانوادگی تقریباً از بین رفته است. آنچه اندک باقی مانده نیز به‌تدریج در حال فروپاشی است. این در حالی است که در ایران اسلامی، به برکت آموزه‌های دینی و حضور مادران و زنان مؤمن، خانواده همچنان مظهر برکت و پایداری جامعه است.
وی با اشاره به فعالیت‌های گسترده مردمی در حوزه خانواده گفت: در حال حاضر، ده‌ها هزار مجموعه مردمی با انگیزه درونی و دغدغه فرهنگی در حوزه‌های گوناگون از جمله فرزندآوری، ازدواج، هویت زن و مبارزه با طلاق فعال هستند. این گروه‌ها از درون مردم برخاسته‌اند و بدون وابستگی‌های رسمی، با شناخت دقیق از شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور، در خط مقدم صیانت از خانواده قرار دارند.
حل مسائل اجتماعی با نقش‌آفرینی مردم
حجت‌الاسلام عزت‌الزمانی افزود: نظام اسلامی وظیفه دارد از این گروه‌های مردمی حمایت کند، چراکه بنابر تأکید رهبر معظم انقلاب، حل مسائل اساسی کشور به‌ویژه مسائل فرهنگی و اجتماعی بدون نقش‌آفرینی مردم و حلقه‌های میانی ممکن نیست. در حوزه خانواده نیز این نگاه تقویت شده است و نمونه روشن آن در قانون خانواده و جوانی جمعیت دیده می‌شود. در این قانون، به‌ویژه در ماده ۳۰ و ۳۱، بر شناسایی ظرفیت‌های مردمی، ایجاد سازوکارهای حمایتی و واگذاری بخشی از مسئولیت‌ها به مجموعه‌های مردمی تاکید شده است. هدف این است که دولت‌ها به‌جای تصدی‌گری مستقیم، زمینه حمایت، توانمندسازی و هماهنگی این گروه‌ها را فراهم کنند.
معاون فرهنگی استان‌های سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اقدامات بنیاد ملی خانواده اظهار کرد: بنیاد خانواده از سال‌ها پیش شناسایی و ارتباط با گروه‌های مردمی را آغاز کرده و اکنون بانک اطلاعاتی ارزشمندی در این زمینه در اختیار دارد. امسال پس از پایش و دعوت از گروه‌ها، ارتباط مؤثری با حدود سه هزار مجموعه فعال برقرار شده است. این مجموعه‌ها در رویداد ملی جامعه‌پرداز که در تهران برگزار می‌شود، حضور خواهند داشت. چنانچه مجموعه‌هایی هنوز ارتباط نگرفته‌اند، می‌توانند از طریق سامانه‌های اعلام‌شده به این حرکت ارزشمند بپیوندند و طرح‌ها و برنامه‌های خود را ارائه دهند. گروه‌های کارشناسی این طرح‌ها را بررسی کرده و در حد توان، منابع و ظرفیت‌ها برای حمایت از آن‌ها تخصیص داده می‌شود.
حجت‌الاسلام عزت‌الزمانی در ادامه با اشاره به لزوم همکاری میان دستگاه‌های مختلف افزود: وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی، به‌ویژه بخش‌های اقتصادی، موظف هستند بخشی از ظرفیت‌های حمایتی خود را به میدان بیاورند. گاه تصور می‌شود حمایت از خانواده صرفا مسئولیت دستگاه‌های فرهنگی است، در حالی که ظرفیت‌های مالی و اجرایی فراوانی در مجموعه‌های اقتصادی وجود دارد که باید در این مسیر به کار گرفته شود. در صورت تحقق این هم‌افزایی، بسیاری از مشکلات گروه‌های مردمی حل خواهد شد.
وی در پایان با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در حمایت از گروه‌های مردمی گفت: پیام‌های معظم‌له به فعالان حوزه خانواده، دلگرم‌کننده و الهام‌بخش است. ایشان تأکید فرموده‌اند که با قوت در کنار مردم بایستید و از مجموعه‌های مردمی حمایت کنید، چراکه آنان می‌توانند مشکلات بزرگ فرهنگی و اجتماعی کشور را برطرف سازند.
شناسایی ۴۰ هزار مجموعه در حوزه خانواده
حجت‌الاسلام رضا رؤیت، مدیرعامل بنیاد ملی خانواده، در ادامه نشست با اشاره به اهمیت نقش مردم در حل مسائل خانواده و جمعیت اظهار کرد: تجربه‌های ملی ما، از دوران دفاع مقدس تا مقابله با بلایای طبیعی، نشان داده است که هر جا مردم و حاکمیت در کنار هم قرار گرفته‌اند، مشکلات بزرگ کشور حل شده است. امروز نیز مسئله خانواده و جمعیت از همان جنس مسائل بنیادینی است که بدون حضور و مشارکت همه‌جانبه مردم و دستگاه‌ها به نتیجه نخواهد رسید.
وی افزود: بنیاد ملی خانواده با همین نگاه از حدود سه سال پیش فرایند شناسایی مجموعه‌های مردمی فعال در حوزه خانواده را آغاز کرد. در گام نخست، با همکاری دستگاه‌ها، نخبگان و فعالان مردمی، حدود ۴۰ هزار مجموعه و کنشگر شناسایی شدند که در حوزه‌های مختلف خانواده و جمعیت مشغول فعالیت بودند. این شناسایی صرفا اسمی نبود و به‌صورت میدانی هم انجام شد؛ به این معنا که همکاران ما با بسیاری از این مجموعه‌ها از نزدیک دیدار کردند، فعالیت‌ها و ظرفیت‌های آنان را بررسی کردند و بانک اطلاعات جامعی از وضعیت موجود تهیه شد.
مدیرعامل بنیاد ملی خانواده ادامه داد: در این مسیر، پس از بررسی و پالایش، به حدود سه هزار مجموعه فعال رسیدیم که به‌صورت مستمر در حوزه‌های ازدواج، طلاق، فرزندآوری و هویت زن فعالیت دارند. این مجموعه‌ها، در مرحله بعد، در قالب رویدادهای استانی گرد هم آمدند. هدف از این نشست‌های استانی، علاوه بر آشنایی و هم‌افزایی، تمرین عملیات مشترک و بستن تفاهم‌نامه‌های همکاری میان خودشان بود. نتیجه این تعاملات، امضای بیش از دو هزار تفاهم‌نامه مردمی بود که بدون تزریق حتی یک ریال بودجه حاکمیتی شکل گرفت و بسیاری از آن‌ها امروز به مرحله اجرا رسیده‌اند.
وی با بیان اینکه بیش از ۹۰۰ طرح از تفاهم‌نامه‌های مذکور اجرایی شده است، گفت: این اتفاق نشان داد که جامعه مردمی خانواده به بلوغ عملیاتی رسیده است و می‌تواند بدون وابستگی مستقیم به منابع دولتی، کارهای بزرگ انجام دهد. اکنون در آستانه گام دوم این مسیر هستیم که هدف آن، حل مسائل خانواده در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها از طریق همکاری میان این مجموعه‌هاست. در این مرحله، شبکه‌های استانی و محلی خانواده بر اساس ظرفیت‌های واقعی خود، برای حل مسائل اقدام خواهند کرد.
حضور 3 هزار مجموعه مردمی در رویداد جامعه‌پرداز
حجت‌الاسلام رؤیت با اشاره به برگزاری رویداد ملی جامعه‌پرداز در تهران تصریح کرد: در این رویداد، از میان سه هزار مجموعه شناسایی شده، حدود دو هزار مجموعه تا کنون از سراسر کشور از شهرهای کوچک و روستاها تا کلان‌شهرها برای حضور اطلاع‌رسانی کرده‌اند. این گردهمایی ملی، بزرگترین اجتماع مردمی فعال در حوزه خانواده و جمعیت در کشور است و می‌توان گفت مشابهی در این سطح و گستره تاکنون نداشته‌ایم.
وی درباره ویژگی‌های این رویداد توضیح داد: در بخش نخست، مجموعه‌های مردمی در کنار هم قرار می‌گیرند تا ضمن تبادل تجربه، تفاهم‌نامه‌های جدیدی برای همکاری‌های میدانی امضا کنند. در کنار آن، حدود ۱۰۰ مؤسسه و مرکز تخصصی که از نظر تجربه و توان اجرایی قوی‌ترند، به عنوان الگو و پشتیبان در کنار سایر مجموعه‌ها حضور خواهند داشت. این مراکز تجربیات خود را ارائه می‌کنند تا دیگران از آن‌ها الگوبرداری کنند و عملیات‌های مشترک جدید شکل گیرد. در بخش دیگر این رویداد، مسئولان دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی نیز حضور خواهند داشت. حدود ۳۰ دستگاه، وزارتخانه و مرکز فعال در حوزه خانواده و جمعیت برای حضور در سطح مدیران ارشد دعوت شده‌اند. حتی مجلس شورای اسلامی نیز با ارسال نامه رسمی از دستگاه‌ها خواسته است در این رویداد حضور یابند تا ضمن دیدار با فعالان مردمی، از نزدیک با پیشنهادها، دغدغه‌ها و طرح‌های آنان آشنا شوند.
حجت‌الاسلام رویت با اشاره به استقبال گسترده گروه‌های مردمی از حضور نمایندگان نهادهای مختلف گفت: مجموعه‌های مردمی در نامه‌ها و پیام‌های متعددی از مسئولان خواسته‌اند در این رویداد حاضر شوند. به عنوان نمونه، بیش از ۸۰۰ مجموعه فعال از سراسر کشور با امضای طوماری از حجت‌الاسلام قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، برای حضور در این برنامه دعوت کرده‌اند. این استقبال نشان‌دهنده اعتماد متقابل و امید گروه‌های مردمی به تعامل سازنده با نهادهای حاکمیتی است.
مدیرعامل بنیاد ملی خانواده با اشاره به جزئیات برگزاری این رویداد اظهار کرد: رویداد ملی جامعه‌پرداز در روز هشتم آبان ماه ساعت ۸، با صلوات خاصه امام رضا علیه‌السلام در مصلی امام خمینی(ره) تهران آغاز می‌شود. با توجه به حجم گسترده شرکت‌کنندگان، مصلای تهران به عنوان مناسب‌ترین مکان برای میزبانی این گردهمایی انتخاب شده و مسئولان مصلی نیز همکاری بسیار شایسته‌ای در فراهم‌سازی مقدمات داشته‌اند.
حجت‌الاسلام رویت در پایان با اشاره به اهداف بلندمدت بنیاد ملی خانواده گفت: این رویداد نقطه آغاز مرحله‌ای تازه در همکاری ملی برای حل مسائل ازدواج، طلاق و جمعیت است. ما به پشتوانه توان مردمی و حمایت دستگاه‌ها امیدواریم بتوانیم الگویی پایدار برای مشارکت عمومی در حل مسائل اجتماعی کشور ارائه دهیم.
رویداد جامعه‌پرداز و هم‌افزایی خانواده
در ادامه این نشست یکی از خبرنگاران با اشاره به مشکلات اقتصادی جوانان، از جمله اشتغال و مسکن، پرسید: با توجه به اینکه موضوع جمعیت و ازدواج تحت تأثیر مستقیم مسائل اقتصادی است، آیا این رویداد صرفاً برای هم‌افزایی میان گروه‌های فرهنگی برگزار می‌شود یا برنامه‌ای برای تأثیرگذاری در سیاست‌گذاری اقتصادی کشور هم دارد؟ که مدیرعامل بنیاد ملی خانواده در پاسخ گفت: درست است که بخشی از مشکلات ازدواج و جمعیت، ریشه اقتصادی دارد؛ اما هدف این رویداد تمرکز بر جنبه‌های فرهنگی، اجتماعی و رفتاری است. مجموعه‌های مردمی قرار نیست جایگزین حاکمیت در تأمین مسکن یا اشتغال شوند، اما می‌توانند با گسترش فرهنگ صحیح ازدواج، آموزش مهارت‌های زندگی و ایجاد شبکه‌های حمایتی، تاب‌آوری خانواده را افزایش دهند. برای مثال، در استان کردستان مجموعه‌ای داریم که آموزش‌های پیش و پس از ازدواج را برای ناشنوایان برگزار می‌کند؛ کاری که هیچ دستگاه رسمی تاکنون انجام نداده است.
وی ادامه داد: در نقطه‌ای دیگر، گروهی توانسته‌اند با روش‌های بومی میان خانواده‌های در آستانه طلاق میانجی‌گری کنند و طبق گزارش‌ها، بیش از ۹۰ درصد موارد را به صلح و سازش برسانند. اگر این مدل‌ها در رویداد ملی جامعه‌پرداز معرفی و میان سایر مجموعه‌ها به اشتراک گذاشته شود، آثار آن در سراسر کشور دیده خواهد شد. هدف این رویداد همین است؛ انتقال تجربه‌های موفق، گسترش الگوهای موثر و ایجاد هم‌افزایی میان گروه‌ها.
خبرنگار دیگری نیز در مورد سازوکار عملیاتی بنیاد برای پیگیری نتایج و اجرای طرح‌ها در استان‌ها پرسید که حجت‌الاسلام رضا رویت در پاسخ اظهار کرد: در جریان شناسایی میدانی، برای هر شهرستان مشخص کرده‌ایم چه مجموعه‌هایی در آن فعال هستند و در کدام حوزه‌ها خلأ وجود دارد. مثلا در برخی شهرها هیچ مرکز مشاوره خانوادگی مردمی وجود ندارد؛ این نقاط ضعف شناسایی شده‌اند و یکی از اهداف گام دوم فعالیت بنیاد، تأسیس و پشتیبانی از چنین مراکزی است. در رویداد ملی، علاوه بر نشست‌های تخصصی، دو بسته به شرکت‌کنندگان ارائه می‌شود: بسته اول شامل گزارش دقیق مسائل و ظرفیت‌های هر استان، و بسته دوم شامل پیشنهادها و طرح‌های عملیاتی است که باید توسط شبکه‌های استانی پیگیری و اجرا شود.
انتهای پیام