چهار گروهی که اهل جهنم می‌شوند

در آیات مختلفی از قرآن کریم به علت جهنمی شدن انسان‌ها اشاره شده است، اما در یکی از سوره‌های قرآن به علت جهنمی شدن انسان‌ها از زبان خود جهنمیان اشاره شده است، حجت‌الاسلام سعید خادمی، عضو هسته علمی موسسه کلامی احیاء همدان و مفسر قرآن کریم به تفسیر آیات مربوطه و بیان دلایل جهنمی شدن انسان بر اساس سوره مدثر پرداخته است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:

خداوند در سوره مدثر جهنمیان را معرفی می‌کند و علت جهنمی شدن آنها را از زبان خود آنها بیان می‌کند. از آیه ۴۱ این سوره به بعد خداوند در این‌باره سخن می‌گوید. در این آیات می‌خوانیم «عَنِ الْمُجْرِمِينَ مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ از روز و حال گنهکاران، [به آنان رو کرده] می گویند: چه چیز شما را به دوزخ وارد کرد؟»

بر اساس تفسیر این آیه «سقر» همان جهنم است و در روایات آمده سقر آتشی است که تمام وجود انسان را دربرمی‌گیرد برخلاف آتش دنیوی که فقط محدوده‌ خاصی را فرا می‌گیرد، سقر آتشی است که همه جا را احاطه خواهد کرد و به تمام وجود انسان شعله‌ور می‌شود.

در این آیات چهار علت برای جهنمی شدن ذکر شده است، اولین علت را این‌گونه بیان می‌کنند که ما از نمازگزاران نبودیم و به آن اهمیتی نمی‌دادیم. در این آیه می‌خوانیم «قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ می‌گویند ما از نمازگزاران نبودیم.» بر این اساس نماز موجب سعادت و بهشتی شدن انسان‌ها می‌شود.

دومین دلیلی که اینان برای جهنمی شدن خود بیان می‌کنند عدم توجه به فقیر و مسکین است. در ادامه این آیات آمده است «وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ و به تهیدستان و نیازمندان طعام نمی دادیم» بنابراین مسئله کمک به دیگران به حدی مهم است که خداوند در این آیات آن را پس از اقامه نماز بیان می‌کند و دلیل جهنمی شدن افراد را عدم همراهی و کمک رسانی به فقرا و نیازمندان می‌داند.

سومین دلیل جهنمی شدن فرد در ادامه آیه نیز آن است که جهنمیان می‌گوید «وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ و با فرورفتگان [در گفتار و کردار باطل] فرو می‌رفتیم». به عبارتی جهنمیان در هر جایی که مجلس باطل و گناهی بود در آنجا شرکت می‌کردند. این مجالس همان مکان‌هایی هستند که به مقدسات توهین می‌شود و فرد جهنمی اقرار می‌کند در این مجالس حضور داشتیم و هیچ‌گاه تلاش نمی‌کردیم آنجا را ترک کنیم.

چهارمین دلیل جهنمی شدن افراد نیز آن است که اینان روز قیامت را قبول نداشتند در این آیه می‌خوانیم «وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ و همواره روز جزا را انکار می کردیم.» قطعا کسانی که روز قیامت را قبول دارند بر اعمال خود مراقبه می‌کنند، بر نگاه کردن خود، شنیده‌های خود و رفتار خود تسلط دارند و خود را کنترل خواهند کرد. اعمال چنین فردی حتما با کسی که به روز قیامت اعتقادی ندارد متفاوت خواهد بود و می‌داند که برای کوچک‌ترین کاری که انجام می‌دهد باید پاسخگو باشد.