سال‌های متمادی است که فضای اقتصادی ایران گرفتار ریسک‌های سیستماتیک و نااطمینانی اقتصادی است. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی همانند بازار طلا می‌تواند قدرت خرید سرمایه‌گذاران را حفظ کند. زیرا در طول تاریخ، زمان‌هایی که نااطمینانی بر فضای اقتصادی حاکم بوده است، بازار طلا توانسته است ارزش پول افراد جامعه را حفظ کند.
برای سرمایه‌گذاری در طلا چند روش وجود دارد که هرکدام از آن‌ها شرایط خاص خود را دارند. اما افرادی که هدف آن‌ها، تنها سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول است، بهترین روش خرید صندوق طلا است.
اولین گزینه‌ای که خانوارهای ایرانی برای سرمایه‌گذاری در طلا به سراغ آن می‌روند، خرید طلای فیزیکی از جمله سکه طلا، شمش طلا و طلای 18 عیار است. از لحاظ اقتصادی طلای فیزیکی گزینه‌ی مطمئن و به صرفه‌ای برای سرمایه‌گذاری در طلا نیست.
معایب خرید طلای فیزیکی عبارت اند از:
طلای فیزیکی از هر نوعی که باشد به دلیل اینکه یک کالای بسیار با ارزش محسوب می‌شود، همواره ریسک به سرقت رفتن آن را تهدید می‌کند. از این رو طلای فیزیکی امنیت سرمایه‌گذاری بسیار کمی دارد. از سوی دیگر تامین مکان امن برای نگه داری طلای فیزیکی زمان و هزینه‌ی بالایی دارد.
طلای فیزیکی ارزش آن نسبت به عیاری که دارد سنجیده می‌شود. اگر عیار طلای خریداری شده استاندارد نباشد سرمایه‌گذاران متوجه ضرر زیادی می‌شوند. اگر فردی در فروشگاه غیر معتبر اقدام به خرید طلا کند، ممکن است طلایی که به آمن تحویل داده می‌شود عیار آن پایین باشد. افراد غیر حرفه‌ای نمی‌توانند به درستی عیار طلا را تشخیص دهند. حتی این کار برای افرادی که سال‌ها در این بازار تجربه دارند نیز سخت است. تنها راهی که برای سنجش عیار طلای فیزیکی وجود دارد، ری‌گیری است. ری گیری فرآیندی است که در آن عیار و میزان خلوص طلای فیزیکی مشخص می‌شود.
خرید طلای فیزیکی از جمله طلای 18 عیار هزینه‌های مازاد بسیاری را بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌کند. برای خرید طلای 18 عیار، سرمایه‌گذاران باید 17 تا 20 درصد هزینه پرداخت کنند. این هزینه‌ها شامل اجرت ساخت طلا، مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده است. این مقدار هزینه‌ی اضافی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری در طلای فیزیکی 18 عیار صرفه‌ی اقتصادی نداشته باشد. چون برای جبران این هزینه‌ها طلا باید 17 تا 20 درصد رشد کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند به اصطلاح سر به سر شوند. از این رو طلای 18 عیار برای سرمایه‌گذاری صرفه‌ی اقتصادی ندارد.
حباب قیمتی انواع سکه طلا بسیار بالا است. حباب قیمتی به معنی اختلاف ارزش بازاری سکه نسبت ارزش ذاتی آن است. هرگاه قیمت معامله شده‌ی سکه بالاتر از ارزش ذاتی آن باشد، به معنی حباب قیمتی مثبت است. از سوی دیگر اگر قیمت معامله شده‌ی سکه کمتر از ارزش ذاتی آن باشد، حباب قیمتی آن منفی است. اما در میان انواع سکه‌ی طلا، ربع سکه بالاترین حباب قیمتی دارد و سکه تمام کمترین حباب قیمتی را دارد. ربع سکه به دلیل اینکه قیمت پایین‌تری نسبت به سایر سکه‌های طلا دارد، تقاضای بیشتری برای خرید در آن وجود دارد. چون بازار نمی‌تواند این مقدار تقاضا را جبران کند، ربع سکه با حباب قیمتی بیشتری معامله می‌شود.
در چند ماه گذشته دولت قانون مالیات بر عایدی سرمایه را ابلاغ کرده است. طلای فیزیکی جزو دارایی‌هایی است که مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود. یعنی سرمایه‌گذاران زمانی که بخواهند طلای فیزیکی خود را بفروشند باید طبق قانون بخشی از سودی که کسب کرده‌اند تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه به دولت پرداخت کنند. این کار باعث می‌شود سود سرمایه‌گذاران کاهش چشمگیری داشته باشد.
یکی دیگر از روش‌های خرید و سرمایه‌گذاری در طلا، خرید گواهی سپرده‌ی طلا در بورس کالا است. گواهی سپرده‌ی طلا یک سند معتبر است، که نشان می‌دهد سرمایه‌گذار مالک چه مقدار طلا در انبار بورس کالا است. در این روش سرمایه‌گذاران بجای اینکه طلای فیزیکی را از طلا فروشی‌های کشور خریداری کنند در بازار کالای بورس می‌خرند. هر گواهی سپرده‌ی سکه طلا در بازار کالا معادل 0.001 سکه طلا است. یعنی اگر سرمایه‌گذاران 1000 گواهی سپرده‌ی سکه طلا از بورس خریداری کنند، می‌توانند یک سکه طلا از بورس کالا تحویل بگیرند.
از سوی دیگر، اگر سرمایه‌گذاران در زمان سر رسید گواهی سپرده طلا، تمایلی به دریافت فیزیکی طلای خود نداشته باشند، باید آن را بفروشند.
صندوق‌های طلا، جدید‌ترین روش سرمایه‌گذاری در طلا هستند. این صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌ی خرد افراد جامعه را جمع می‌کنند و 70 تا 90 درصد از آن را در اوراق گواهی سکه طلا و اوراق گواهی شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. در نتیجه خرید صندوق طلا همانند سرمایه‌گذاری در شمش طلا و سکه طلا است.
صندوق‌های طلا روش سرمایه‌گذاری بهتری برای خرید طلا هستند. چون این صندوق‌ها مزایایی دارند که طلای فیزیکی و گواهی سپرده‌ی طلا در بورس کالا از آن بی بهره هستند.
تنها راه سرمایه‌گذاری با پول کم در طلا، خرید صندوق طلا است. چون برای شروع سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا به حداقل 500 هزار تومان وجه نقد نیاز است. یعنی سرمایه‌گذاران می‌توانند بصورت هفتگی یا روزانه به دارایی خود اضافه کنند. اما برای خرید طلای فیزیکی سرمایه‌گذاران باید چندین میلیون تومان پس‌انداز داشته باشند. برای خرید گواهی سپرده سکه طلا نیز سرمایه‌گذاران باید حداقل به اندازه‌ی قیمت یک گواهی سکه طلا وجه نقد داشته باشند.
همانگونه که گفته شد طلای فیزیکی هزینه‌های اضافی زیادی دارد. از سوی دیگر گواهی سپرده‌ی سکه طلا نیز در بازار کالا کارمزد معاملاتی بالایی را به سرمایه‌گذاران تحمیل می‌کند. این در حالی است که صندوق‌های طلا هزینه‌های اضافی همانند اجرت ساخت طلا، مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده ندارند. از سوی دیگر گروه‌های مالی کیان شرایطی را فراهم کرده است که سرمایه‌گذاران صندوق طلا، از پرداخت کارمزد معاملاتی معاف شوند. سرمایه‌گذاری آنلاین با کیان دیجیتال باعث می‌شود فعالان بازار طلا هزینه‌های سرمایه‌گذاری آن‌ها بسیار کاهش پیدا کند. گروه‌های مالی دیگری همانند مفید و آگاه نیز چنین شرایطی را برای سرمایه‌گذاران خود فراهم کرده‌اند. برای اینکه بتوان کارمزد معاملاتی صندوق طلای عیار و مثقال را کاهش داد، سرمایه‌گذاران می‌توانند از مفید آپ و آساتریدر استفاده کنند.
صندوق‌های طلا تمام معاملات آن‌ها بصورت آنلاین است. به همین دلیل این صندوق‌ها هرگز ریسک فیزیکی به سرقت رفتن متوجه آن‌ها نمی‌شود. از سوی دیگر صندوق‌های طلا مجوز رسمی از سازمان بورس و اوراق بهادار دارند و روزانه تمامی معاملات آن‌ها توسط این نهاد بررسی و رصد می‌شود.
طلای فیزیکی و گواهی سکه طلا در بورس کالا ممکن است به دلیل شرایط بازار حباب قیمتی زیادی داشته باشند. اما صندوق‌های طلا در بیشتر مواقع حباب قیمتی بسیار اندکی دارند که در روز معاملاتی بعد این حباب از بین خواهد رفت.
افرادی که در بازار طلا حرفه‌ای هستند و می‌توانند بازار طلا در آینده را پیش بینی کنند، معاملات آتی طلا برای آن‌ها بسیار مناسب است. معاملات آتی طلا به گونه‌ای است که خریدار و فروشنده توافق می‌کنند کالایی را در قیمت مشخص و سر رسید مشخص معامله کنند. این بازار به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد که از اهرم مالی استفاده کنند. البته باید توجه داشت که اهرم مالی باعث افزایش سود و زیان خواهد شد. از این رو این معاملات ریسک سرمایه‌گذاری بالاتری نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری در طلا دارد.