به منظور بررسی رویکرد این جشنواره و آثا تربیتی آن، خبرنگار ایکنا از همدان با حجتالاسلام والمسلمین علی ملانوری، مشاور وزیر و رئیس ستاد کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور، گفتوگویی کرده است که مشروح آن را در زیر میخوانیم:
مسئولیت و مأموریت اصلی ما در ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی و هنری مساجد کشور، توانمندسازی نیروهای فعال در مساجد، بهویژه نیروهای فرهنگی و هنری است.
بهطور کلی، هر مسابقه یا جشنوارهای که برگزار میشود، با هدف توانمندسازی نیروهایی است که در رشتههای مرتبط فعالیت دارند. این موضوع در حوزههای نمایش، هنرهای تجسمی، کتاب و کتابخانه، رسانه و بهویژه حوزه قرآنی مصداق دارد، چراکه در همه این عرصهها، قرآن نقش محوری و اساسی دارد.
اکنون در هفدهمین دوره مسابقات قرآنی «مدها متان» هستیم که از ابتدا ویژه اعضای کانونهای فرهنگی و هنری مساجد طراحی شده و هدف آن شناسایی استعدادهای قرآنی در مساجد و توانمندسازی آنهاست.
در این دوره نیز باید به دنبال تقویت و رشد فعالان قرآنی باشیم؛ فعالانی که شامل رشتههای وابستهای همچون اذان، تفسیر، قرائت و سایر حوزهها هستند.
نکته مکملی که در این دوره از مسابقات افزوده شده، بخش تیمی و کار گروهی است که موجب تقویت «مدیریت جمعی» در میان اعضای شرکتکننده میشود.
منظور از مدیریت جمعی این است که شرکتکننده در رشته قرائت یا تفسیر، تنها دغدغه اجرای خود را ندارد، بلکه باید به رشد و هماهنگی نیروهای همراه مانند مکبرها نیز توجه کند تا امتیازات کامل گروه حاصل شود.
این ساختار موجب افزایش ارتباط میان اعضای مسجد و تعامل مؤثرتر میان مربیان و مسئولان کانونهای فرهنگی میشود و آنها را به سمت رشد گروهی سوق میدهد.
اگر بخواهم در یک جمله هدف برگزاری این مسابقات را بیان کنم، باید گفت: «توانمندسازی نیروهای قرآنی مساجد» هدف محوری مسابقات «مدها متان» است.
در کشور، ستاد مسابقات قرآنی وجود دارد که همه مسابقات شناسنامهدار قرآنی از جمله مسابقات «مدها متان» بر اساس معیارها و استانداردهای همان ستاد تنظیم و اجرا میشوند.
مرحله اول برنامههای مسابقاتی در آنجا تصویب شده و سپس نظارت کلی بر مراحل برگزاری صورت میگیرد. در ادامه، نقاط ضعف شناسایی و برای رفع آنها اقدام میشود.
از دیگر اقدامات مهم در این زمینه، «شبکهسازی نیروهای قرآنی» است. این نیروها از میان برگزیدگان و نخبگان ادوار گذشته مسابقات شناسایی شده و اکنون در جایگاه داوران و نیروهای متخصص فعالیت میکنند.
داوران مسابقات «مدها متان» در سطح کشوری تراز بالایی دارند و همسطح با داوران ستاد مرکزی مسابقات کشور عمل میکنند.
هدف نهایی همه ما از تلاوت، حفظ و تدبر در قرآن این است که از معرفت قرآنی به اخلاق قرآنی برسیم.
به نظر من، اینگونه مسابقات وقتی در سطح شهر، محله یا مسجد برگزار میشوند، دستکم دو اثر اخلاقی مثبت دارند، اول اینکه انسانها ذاتاً تمایل دارند در برنامههای قرآنی حضور یابند و همین حضور در سطح ظواهر و تعاملات روزمره باعث میشود روحیه و رفتار آنها رنگ و بوی قرآنی پیدا کند.
این اثر اولیه و سطحی است، اما تأثیر عمیقتر زمانی شکل میگیرد که معارف قرآنی منتقل شوند.
در همین راستا، مسابقات و جشنوارهها باید ظرفیتی برای انتقال مفاهیم و معارف قرآنی باشند. برای نمونه، یکی از بخشهای جدید جشنواره امسال، رشته «داستانگویی» ویژه بانوان است.
وقتی فردی درباره یک قصه قرآنی مطالعه کرده و تمرین میکند، در واقع در مسیر انتقال مفاهیم، محتوا و معارف قرآنی گام برمیدارد.
این رویکرد حتی در بخشهای هنری قرآنی مانند تذهیب و هنرهای تجسمی نیز جاری است.
با این حال، همچنان لازم است مسابقات را با برنامههای معرفتی و محتوایی غنیتر پیوند دهیم. امید داریم گامبهگام در ارتقای سطح معرفت و اخلاق قرآنی جامعه مؤثر باشیم.
اگر جامعه ما از روستاهای کوچک گرفته تا شهرهای بزرگ ایران و حتی سراسر جهان اسلام بتواند سالانه تنها یک پیام از قرآن کریم را در رفتار خود متجلی سازد، مسیر جامعه به سمت قرآنی شدن پیش خواهد رفت.
ممکن است این پیام برای هر فرد متناسب با شرایط سنی، شغلی یا محیط زندگیاش متفاوت باشد، اما اصل مهم این است که هرکس آن پیام را در وجود خود بومی کند.
اگر هر سال تنها یک پیام قرآنی را در رفتارمان پیاده کنیم، بهمرور جامعهای خواهیم داشت که از نظر رفتاری و فرهنگی به جامعهای قرآنی و معرفتی نزدیک میشود.
انتهای پیام