عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه آزاد اسلامی و سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان، در واکنش به تصویب طرح پیشنهادی آمریکا درباره غزه در شورای امنیت سازمان ملل اظهار کرد: این قطعنامه با رای ممتنع چین و روسیه تصویب شد و مسیر استقرار هیئت انتقالی و نیروهای بین‌المللی در غزه را ترسیم می‌کند.
وی افزود: این قطعنامه بخشی از برنامه گسترده‌ای است که پیش‌تر از سوی دونالد ترامپ ارائه شد و هدف آن ایجاد صلح و بازسازی غزه است. این طرح نه تنها غزه، بلکه کل خاورمیانه را مدنظر دارد و تلاش می‌کند روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی را سامان دهد. ترامپ بر این باور است که تا زمانی که صلح در غزه برقرار نشود، کشورهای عربی آمادگی ندارند به هیچ طرح منطقه‌ای بپیوندند.
دیپلمات پیشین کشورمان ادامه داد: مرحله نخست تبادل جنازه‌ها و اسرا تقریباً به پایان رسیده و اکنون مرحله دوم، یعنی بازسازی غزه و شکل‌گیری نیروی بین‌المللی، در دستور کار است. بخش پلیسی این نیرو بهتر است فلسطینی‌ها باشند، اما رهبری آن عمدتاً به آمریکایی‌ها واگذار می‌شود. کشورهای عربی از جمله مصر، عربستان و امارات و همچنین ترکیه در اجرای این طرح نقش دارند، هرچند اسرائیل با برخی جزئیات آن مخالف است.
وی با تأکید بر اهداف اصلی طرح گفت: یکی از اهداف مهم قطعنامه، خلع سلاح حماس و آغاز بازسازی غزه است. اگر این روند ادامه یابد، مدیریت غزه به شکل بین‌المللی خواهد بود و کشورهای عربی نیز با تأمین منابع مالی از طریق بانک جهانی، فرآیند بازسازی را پیش خواهند برد. این قطعنامه در پی آن است که شکل‌گیری دولت یا نهاد مدیریتی جدید در غزه را فراهم کند.
فرجی‌راد درباره دلیل رای ممتنع چین و روسیه توضیح داد: چین و روسیه مخالفتی با اصل قطعنامه نداشتند اما رای ممتنع دادند، زیرا نقش دولت فلسطینی در اجرای طرح در ابتدا مشخص نبود. موافقت کشورهای عربی با امکان تشکیل کشور فلسطینی باعث شد چین و روسیه نیز از وتوی قطعنامه خودداری کنند و زمینه تصویب آن فراهم شود.
وی درباره مخالفت حماس با این قطعنامه گفت: حماس با برخی بندهای طرح مخالفت کرده و معتقد است منافع فلسطینی‌ها به‌درستی در نظر گرفته نشده است اما این مخالفت مانع اجرای طرح نخواهد شد. ترکیه و قطر نقش مهمی در آرام کردن تنش‌ها و کاهش مقاومت حماس دارند، زیرا ترکیه با حماس روابط نزدیکی دارد و می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند.
فرجی‌راد درباره ابعاد عملیاتی طرح گفت: پس از خلع سلاح حماس، بازسازی غزه آغاز خواهد شد. بانک جهانی با مشارکت کشورهای عربی منابع مالی مورد نیاز را تأمین می‌کند. این بازسازی شامل ایجاد زیرساخت‌ها و توسعه اقتصادی است و هدف آن ایجاد سرزمینی بازسازی‌شده، توسعه‌گرا و با ثبات است. ترامپ حتی طرح‌هایی برای اسکان مردم غزه در مناطق دیگر و ایجاد مناطق توریستی و سرمایه‌گذاری خارجی در ذهن دارد، هرچند هنوز به مرحله اجرا نرسیده است و شرایط محلی و واکنش اسرائیل تعیین‌کننده خواهد بود.
وی افزود: یکی از نکات مهم قطعنامه، ذکر امکان تشکیل کشور فلسطینی است. این موضوع باعث شد کشورهای عربی و سایر بازیگران منطقه‌ای از جمله مصر، امارات، عربستان و ترکیه، از قطعنامه حمایت کنند و زمینه همراهی چین و روسیه فراهم شود. اگرچه هنوز مشخص نیست که این کشور به‌صورت کامل تشکیل شود، اما همین امکان می‌تواند افق جدیدی برای صلح در غزه ایجاد کند.
فرجی‌راد درباره پیامدهای منطقه‌ای قطعنامه گفت: با اتمام مرحله خلع سلاح حماس، فشارها بر لبنان و حزب‌الله افزایش خواهد یافت. این فشارها می‌تواند شامل اقدامات سیاسی و نظامی باشد و پیام‌هایی نیز برای ایران ارسال شود. هدف کلی، ایجاد ثبات در منطقه و کاهش درگیری‌ها است تا مراحل بعدی بازسازی و توسعه اقتصادی در غزه اجرایی شود.
وی همچنین اشاره کرد: نقش ترکیه در این فرآیند حیاتی است. ترکیه با حماس روابط نزدیکی دارد و می‌تواند در آرام کردن اوضاع و همراه کردن گروه‌های فلسطینی نقش مهمی ایفا کند. قطر نیز به‌عنوان شریک منطقه‌ای در مدیریت بحران و کاهش تنش‌ها اثرگذار است. سازمان آزادی‌بخش فلسطین و دولت رام‌الله نیز از این طرح استقبال کرده‌اند، چرا که شامل حضور پلیس فلسطینی و بازسازی غزه است.
فرجی‌راد در ادامه توضیح داد: طرح ترامپ از ابتدا شامل برنامه‌های گسترده برای مدیریت جمعیت غزه بوده است. وی حتی در نظر داشت بخش از مردم غزه به کشورهای دیگر منتقل شوند تا بتوانند در مناطق جدید زندگی بهتر و سرمایه‌گذاری‌های خارجی داشته باشند. هدف این بود که مقاومت در منطقه کاهش یابد و نیروی بین‌المللی بتواند کنترل شرایط را در دست بگیرد.
وی گفت: هدف نهایی این قطعنامه، پایان دادن به جنگ در غزه، بازسازی منطقه و فراهم کردن زمینه برای تشکیل کشور فلسطینی است. اگرچه برخی جزئیات هنوز نامشخص است و واکنش اسرائیل تعیین‌کننده خواهد بود اما این طرح می‌تواند نقطه آغازی برای کاهش درگیری‌ها و ایجاد ثبات در منطقه باشد و مسیر اجرای مراحل بعدی توسعه و بازسازی را هموار کند.
فرجی‌راد تأکید کرد: مهم‌ترین نکته در این قطعنامه، ذکر امکان تشکیل کشور فلسطینی است. این موضوع زمینه‌ای برای همراهی کشورهای عربی، کاهش تنش‌ها و افزایش امید به صلح در غزه فراهم می‌کند. با اجرای این طرح و بازسازی زیرساخت‌ها، امکان تحقق صلح پایدار و کاهش خشونت‌ها در منطقه به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
انتهای پیام