در ابتدای این مراسم، ولی‌الله روشن، رئیس جهاددانشگاهی واحد علم و صنعت با تشکر از سازمان انتشارات جهاددانشگاهی به دلیل فراهم‌سازی امکان برگزاری این مراسم در دانشگاه علم و صنعت، گفت: همان‌گونه که مستحضرید، سر در ورودی دانشگاه با نماد کتاب طراحی شده و این مجموعه به نام کتاب و قلم مزین است. افتخار دارم که در این دانشگاه و در کنار سازمان جهاددانشگاهی علم و صنعت، میزبان فرهیختگان، اهل قلم و علاقه‌مندان کتاب هستیم.
وی افزود: توسعه و پیشرفت بر پایه کتاب، اندیشه و قلم محقق می‌شود. در قرآن کریم موضوع با «قلم» آغاز شده و حدود ۳۰۰ تا ۳۲۲ بار واژه «کتابت» ذکر شده است. در فرهنگ ایران باستان نیز کتاب جایگاه ارزشمندی داشته است. با وجود این پیشینه فرهنگی و دینی، سرانه مطالعه در کشور حدود ۱۰ دقیقه برآورد شده که در مقایسه با اروپا (بیش از ۳۰ دقیقه) و کشور‌هایی مانند ژاپن و هند (بیش از ۶۰ دقیقه) قابل قبول نیست. این موضوع نیازمند توجه و مسئولیت‌پذیری تمام نهاد‌های فرهنگی، آموزشی و دانشگاهی است.
روشن ادامه داد: کاهش مطالعه ناشی از عوامل مختلف است و نمی‌توان یک بخش را مقصر دانست. حتی در فضا‌هایی مانند مترو و... میزان مطالعه بسیار اندک است. برخی دلایل این وضعیت را فضای مجازی می‌دانند، اما پیش از آن نیز چنین شرایطی وجود داشته است. توجه به فرهنگ کتاب و فعالیت‌های فرهنگی ضروری است. امیدوارم برگزاری این رویداد در دانشگاه علم و صنعت زمینه‌ساز ارتقای فرهنگ مطالعه شود و ما را به سطح کشور‌های پیشرو نزدیک کند.
رئیس جهاددانشگاهی واحد علم و صنعت ادامه داد: مجموعه جهاددانشگاهی علم و صنعت به عنوان سازمان فرهنگی، پژوهشی با تأکید بر سیاست‌های جدید، توسعه فعالیت‌های فرهنگی را در کنار فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه در دستور کار قرار داده است. هدف ما ایجاد خودباوری ملی، کاهش تمایل به مهاجرت و تقویت مسیر علم، فناوری، محصول و اقتصاد دانش‌بنیان همراه با رشد فرهنگی است. این امر مطابق با تأکید مقام معظم رهبری درباره ضرورت انجام فعالیت‌های فرهنگی، جدی و گزین است. امید است با استمرار این رویداد‌ها دانشگاه علم و صنعت در کنار موفقیت علمی و فناورانه، در حوزه فرهنگ نیز جایگاهی درخور کسب کند.
در ادامه این مراسم، قادر آشنا، دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور بیان کرد: در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اقدامات ارزشمند و اثرگذاری در حوزه علمی، فرهنگی و اجتماعی کشور صورت گرفته است. یکی از مهمترین این اقدامات، شکل‌گیری و فعالیت نهاد‌های انقلابی و تأثیرگذاری همچون جهاددانشگاهی است که نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد اهداف علمی، پژوهشی، فرهنگی و فناورانه کشور داشته است. بسیاری از دستاورد‌های امروز دانشگاه‌ها و نخستین‌های علمی و فرهنگی ثبت‌شده در کشور، نتیجه حضور و فعالیت‌های این نهاد تحول‌آفرین است.
وی افزود: در حوزه فرهنگی نیز جهاددانشگاهی با ایجاد بستر‌های علمی و رسانه‌ای از جمله خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و مرکز افکارسنجی ایسپا و ...، نقشی پیشرو و مبتنی بر نیازسنجی علمی ایفا کرده است. همچنین، حضور این نهاد در نمایشگاه بین‌المللی کتاب و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی در این عرصه، بیانگر نگاه آینده‌نگر و جریان‌ساز آن است.
آشنا گفت: جهاددانشگاهی نهادی مبتنی بر نوآوری، ایده‌پردازی و تلاش جهادی است و فعالیت‌های آن در حوزه اختراعات، اکتشافات، پژوهش‌های فناورانه و پیشرفت‌های علمی از شاخصه‌های برجسته این مجموعه به شمار می‌آید. با وجود پیشرفت فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی، اهمیت کتاب و کتابخوانی همچنان جایگاه بنیادین خود را حفظ کرده است؛ زیرا توسعه واقعی با محوریت انسان آگاه شکل می‌گیرد و کتاب یکی از مهمترین ابزار‌های آگاهی، رشد فکری، سواد فرهنگی و تقویت توان تحلیل است. توجه به کتاب و مطالعه به‌ویژه در میان نوجوانان، جوانان و دانشجویان ضرورت انکارناپذیر توسعه فرهنگی و تمدنی کشور است.
وی تصریح کرد: سرزمین ما کشوری با پیشینه تاریخی، تمدنی و علمی اصیل است و به‌عنوان یک کشور مسلمان و انقلابی، باید جایگاه کتاب را به‌عنوان یکی از ارکان هویت فرهنگی و تمدنی خود حفظ و تقویت کند. فعالیت‌های دانشجویی و دانشگاهی نیز باید با محوریت کتاب و پژوهش تقویت شود تا اهداف نوین علمی و فرهنگی جامعه تحقق یابد.
آشنا بیان کرد: در پایان از تمامی دست‌اندرکاران، برنامه‌ریزان و فعالان حوزه فرهنگ و کتاب، به‌ویژه در ایام هفته کتاب و کتابخوانی صمیمانه قدردانی می‌شود و امیدواریم تلاش‌های مؤثر آنان در مسیر ارتقای سطح آگاهی، فرهنگ مطالعه و رشد معرفتی جامعه تداوم داشته باشد.
در ادامه، محمود مهردادشکریه، رئیس دانشگاه علم و صنعت نیز اظهار کرد: هم‌اکنون دانشگاه علم و صنعت وارد نود و ششمین سال فعالیت خود شده است و چهار سال دیگر یکصدسالگی این دانشگاه را جشن خواهیم گرفت. در طول این سال‌ها دانشگاه تحولات جدی و قابل توجهی را تجربه کرده است.
وی افزود: در دوران نوجوانی در سن ۱۵ یا ۱۶ سالگی، مرحوم پدرم کتاب‌هایی در زمینه اختراعات، مهندسی و اکتشافات را در اختیار دوستان و من قرار می‌دادند. بسیاری از این آثار به ثبت اختراعات و ایده‌های نو اختصاص داشت و همین تجربه، تأثیر عمیقی بر علاقه من به مهندسی و پژوهش گذاشت. مرحوم پدرم فردی عارف و دلسوز بودند و این کتاب‌ها نقش اساسی در شکل‌گیری ذهنیت علمی و فکری من داشتند. در آن دوران وقتی ایشان به دلیل بیماری قادر به مطالعه نبودند، من برای ایشان کتاب می‌خواندم که این تجربه، ارزش و اهمیت کتاب و کتابخوانی را بیش از پیش برای من روشن کرد.
وی تصریح کرد: نسل جدید نیز باید به سمت مطالعه و کتابخوانی هدایت شود. کتابخانه‌ها، فضای ملموس و معنوی کتاب و تجربه مطالعه مستقیم بسیار متفاوت و ارزشمند است و باید تلاش کنیم این فرهنگ به نسل‌های آینده منتقل شود. لذت در دست گرفتن کتاب و مطالعه آن، تجربه‌ای است که هیچ ابزار دیجیتال و تکنولوژیک نمی‌تواند جایگزین آن شود.
رئیس دانشگاه علم و صنعت بیان کرد: برگزاری این جلسه که جهاددانشگاهی در آن حضور جدی دارد، بسیار مهم و ارزشمند است. جهاددانشگاهی نهادی مقدس و مبتنی بر تلاش و خدمت علمی و فرهنگی است و جهاد دانشگاهی علم و صنعت یکی از موفق‌ترین جهاد‌های دانشگاه‌های کشور محسوب می‌شود زیرا با بهره‌مندی از نیرو‌های توانمند و باتجربه، در سال‌های گذشته کار‌های عمیق و ارزشمندی انجام است. پیوند نام جهاد با ترویج کتاب و فرهنگ مطالعه اهمیت ویژه‌ای دارد و امیدوارم این مراسم به صورت مستند و اثرگذار در دانشگاه ثبت و یادآوری شود.
در ادامه، نماینده دانشجویان حاضر در جشنواره کتاب سال دانشجویی نیز طی سخنانی بیان کرد: بخش پایان‌نامه‌ها و بخش کتاب دانشجویی علی‌رغم اهمیت و گستردگی آن‌ها، هنوز جزو رویداد‌های ملی مورد تأیید بنیاد نخبگان محسوب نمی‌شوند. از این بابت شایسته است توجه بیشتری صورت گیرد تا این رویداد که حاصل تلاش دانشجویان و فعالیت‌های علمی و پژوهشی آنان است، کنار گذاشته نشود و امتیازات لازم به آن اختصاص یابد. این رویداد به‌ویژه به دلیل تمرکز بر دستاورد‌های تحقیقاتی و علمی دانشجویان، شایسته توجه ویژه و حمایت است. توصیه می‌کنم پیگیری شود تا امکان کسب امتیاز رسمی بنیاد نخبگان برای آن فراهم شود.
وی افزود: نکته دوم مربوط به دانشجویان مقطع دکتری است. در این حوزه همواره بحث‌هایی پیرامون ارتباط صنعت و دانشگاه یا پیوند فعالیت‌های تخصصی و حرفه‌ای با فعالیت‌های علمی دانشگاهی مطرح است. تجربه شخصی بنده که تمامی مراحل تحصیل را طی کرده و همچنان درگیر این موضوع هستم، نشان می‌دهد که با اتخاذ چند تصمیم ساده می‌توان این ارتباط را بهبود بخشید. به عنوان مثال، اگر دانشجویان شاغل باشند، در صورتی که شغل آنان مرتبط با رشته تحصیلی‌شان باشد، باید تسهیلاتی برای هماهنگی با دانشگاه اختصاص یابد و در صورت عدم ارتباط، امکان دسترسی به فرصت‌های شغلی مرتبط با رشته تحصیلی‌شان فراهم شود. این اقدامات می‌تواند ارتباط مؤثر بین دانشگاه و صنعت و نیز بین حوزه‌های تخصصی، حرفه‌ای و دانشگاه را به‌سادگی تقویت کند.
وی ادامه داد: نکته سوم مربوط به تشویق دانشجویان مقطع دکتری به فعالیت‌های دانشگاهی و پژوهشی است. این امر شامل تدریس، فعالیت‌های حق‌التدریس و سایر تجربیات پژوهشی می‌شود. در حال حاضر این فعالیت‌ها غالباً به‌عنوان امتیاز محسوب نمی‌شوند و تشویق کافی برای انجام آن‌ها وجود ندارد اما با ایجاد نظامی مناسب که دانشجویان را تشویق کند تا فعالیت‌های دانشگاهی و پژوهشی انجام دهند و محدودیت‌های اداری مانع فعالیت آنان نشود، هم انگیزه برای تجربه‌های جدید افزایش می‌یابد و هم امکان نزدیک‌تر کردن دانشگاه به نیاز‌های صنعت و تخصص‌ها فراهم می‌شود. چنین اقدامات و اصلاحات می‌تواند زمینه‌ای برای رشد دانشجویان، ایجاد تجربه‌های ارزشمند و تقویت پیوند میان دانشگاه و صنعت باشد.
در ادامه، حامد علی‌اکبرزاده، رئیس سازمان انتشارات جهاددانشگاهی و دبیر سی و دومین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی نیز طی سخنانی اظهار کرد: پیش از بیان نکاتی درباره جشنواره، لازم است به‌صورت کوتاه مجموعه‌ای از فعالیت‌های جهاددانشگاهی در حوزه کتاب و نشر معرفی شود. جهاددانشگاهی از جمله پرکارترین نهاد‌های دانشگاهی کشور در این حوزه است و برنامه‌های هفته کتاب آن، هم از لحاظ تنوع و هم کیفیت، بسیار گسترده و مؤثر برگزار می‌شود.
وی افزود: یکی از برنامه‌های برجسته این نهاد مسابقات ارائه کتاب و مطالعه است که مرحله نیمه‌نهایی و فینال آن هفته گذشته در دانشگاه تهران برگزار شد. این مسابقه با مشارکت گسترده دانشجویان در مراحل مقدماتی در ۲۵ استان کشور انجام می‌شود و امید است در دوره‌های آینده تعداد بیشتری از دانشجویان بتوانند در آن شرکت کنند.
علی‌اکبرزاده ادامه داد: برنامه دیگری که جهاددانشگاهی اجرا می‌کند، حلقه‌های مطالعه دانشجویی است که سال گذشته در ۱۵ استان کشور برگزار شد. این برنامه فضایی فراهم می‌کند تا دانشجویان علاقه‌مند به کتاب و مطالعه در دفاتر جهاددانشگاهی دانشگاه‌ها گردهم آمده و به صورت هدفمند به مطالعه و بحث در آثار علمی بپردازند. همچنین، برنامه فصل سخن که در حوزه علوم انسانی برگزار می‌شود، فرصت نقد و بررسی کتاب‌ها را فراهم می‌آورد و طی هفت تا هشت دوره اخیر در ۲۰ استان کشور اجرا شده است.
وی بیان کرد: جشنواره پایان‌نامه سال نیز هر سال برگزار می‌شود و از برنامه‌های ویژه جهاددانشگاهی جشنواره امیرکبیر است که مختص پایان‌نامه‌های دارای کارفرما در عرصه‌های صنعتی و کاربردی می‌باشد. در این دوره از جشنواره کتاب سال دانشجویی، هزار و ۱۶ اثر از دانشجویان دریافت شد که نسبت به سال گذشته، با ۶۰۰ اثر، رشد قابل توجهی نشان می‌دهد. آثار در شش گروه اصلی شامل فنی و مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، علوم انسانی، هنر و معماری، علوم پایه و علوم پزشکی و همچنین، در دو بخش ویژه شامل «ادبیات پیشرفت» و «مطالعات جمعیت» ارزیابی شدند. فرآیند داوری از پایان خرداد تا پایان شهریور انجام شد و از میان تمامی آثار، هفت اثر به عنوان برگزیده و ۱۰ اثر به عنوان شایسته تقدیر انتخاب شدند.
علی‌اکبرزاده تصریح کرد: نکته قابل توجه این است که بیشترین مشارکت در حوزه علوم انسانی با ۴۱ اثر، علوم پزشکی ۱۰۶ اثر، فنی و مهندسی ۵۷ اثر، علوم پایه ۴۴ اثر، هنر و معماری ۳۹ اثر و کشاورزی و منابع طبیعی ۲۵ اثر بوده است. ۲۷ گروه داوری مسئول ارزیابی آثار بودند که سطح علمی جشنواره را به نحو قابل توجهی ارتقا داده‌اند. این جشنواره همواره همپای هفته کتاب جمهوری اسلامی و جوایز ملی کشور برگزار شده و معتبر محسوب می‌شود.
وی گفت: امید است برگزیدگان این دوره از مزایا و حمایت‌های نهاد‌های مرتبط بهره‌مند شوند. جهاددانشگاهی با بیش از ۳۲ سال تجربه برگزاری این جشنواره، آن را بخشی از وظایف خود می‌داند و انتظار می‌رود دستگاه‌های دیگر نیز توجه ویژه‌ای به دانشجویان نخبه و استعداد‌های کشور در حوزه علم و فرهنگ داشته باشند. با همراهی همه نهادها، کیفیت برگزاری جشنواره و ارتقای انگیزه دانشجویان افزایش خواهد یافت. امیدواریم این برنامه با کیفیت مطلوب تا پایان ادامه یابد و در دوره‌های آینده نیز بتوانیم خدمتگزار فرهنگ، کتاب، انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی و دانشجویان عزیز باشیم.
یادآور می‌شود، در پایان این مراسم و با حضور مسئولان جهاددانشگاهی از برگزیدگان سی و دومین جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی تجلیل شد.
انتهای پیام