جعفری: مؤسسه فعالیت خود را از سال ۱۳۸۴ آغاز کرد. در اولین سال فعالیت، هستهای مرکزی برای اتاق فکر تشکیل دادیم و به این ترتیب، در سه بخش آموزش، پژوهش و فرهنگی مشغول به فعالیت شدیم. در بخش آموزش، طرح جامع قرآنی «صفای دل» را ارائه دادیم که با ویژگیهای خاص خود، مخاطبان را جذب کرد.
اولین ویژگی این طرح، غیرحضوریبودن آن است؛ با توجه به اینکه افراد در عصر حاضر به کارهای آسان تمایل بسیاری دارند، مصوب شد که این طرح غیرحضوری باشد تا همگان بتوانند در خانه یا محل کار قرآن بیاموزند. طرح «صفای دل» با صرف کمترین زمان و متناسب با سنین گوناگون طراحی و تنظیم شده است؛ همچنین برای افرادی که مشغلههای بسیاری دارند، کاربردی است.
رایگانبودن این طرح، ویژگی مهم دیگر آن است که برای خانواده بار مالی ایجاد نمیکند. محتوای طرح با ثبت نام علاقهمندان در سایت «صفای دل»، در اختیارشان قرار میگیرد. یکی از قابلیتهای خاص این طرح، در نظر گرفتن پشتیبان برای شرکتکنندگان است. بانوان پشتیبان در نوبت صبح و آقایان در نوبت بعدازظهر در مجموعه حضور دارند تا با مخاطبان تماس بگیرند و روند پیشرفت آنان را در این طرح پیگیری کنند.
قرآنآموزان در طول هفته، براساس برنامه، محتوای ارائهشده را فرامیگیرند و گزارش آن را در سایت ثبت میکنند؛ پشتیبانان نیز با شرکتکنندگان در تماس هستند تا گذراندن کامل برنامه را پیگیری کنند. این طرح قرآنی ابتدا در شهر اصفهان آغاز شد؛ سپس در استان اصفهان رواج یافت و اکنون در سطح کشور در حال اجراست. در هر ترم، حدود پنج تا شش هزار عضو داریم که بخشی از آنان دائمی و برخی اعضای جدید هستند.
طرح «صفای دل» از رده سنی هفت تا ۵۰ سال را با تحصیلات گوناگون پوشش میدهد. در بخش کودک و نوجوان، برای کودکان هفت سال به بالا، قصههای قرآنی و برای گروههای سنی بالاتر، ترجمه، تلاوت، گزیده نمونه و تفاسیر قرآن ارائه میشود. بهطور کلی، این طرح قرآنی یکی از برنامههای آموزشی مؤسسه هفت آسمان معرفت است که محتوایی کاربردی برای مخاطبان ایرانی و فراتر از آن ارائه میدهد.
محتوای طرح «صفای دل» فارسی است؛ بنابراین فقط افرادی از کشورهای آشنا با این زبان میتوانند از آن استفاده کنند. امسال با نمایندگان کشورهایی مانند پاکستان و هندوستان جلساتی برگزار شد تا این طرح در آن کشورها بومیسازی شود و دیگر ملتها نیز بتوانند در کشور خود از تفاسیری با محتوای متناسب با زبانشان استفاده کنند؛ برای نمونه ارائه تفسیرهایی از قرآن به زبان اردو برای مردم پاکستان و ارتباط با آنان در دستور کار قرار دارد.
یزدانی: فعالیتهای بخش آموزش با حمایت پشتیبان انجام میشود؛ درواقع پشتیبانها بهصورت مستمر و هفتگی، روند یادگیری مخاطبان را بررسی میکنند. هر ترم از ۱۰ هفته تشکیل میشود و برای هر هفته، برنامه مشخصی داریم که قرآنآموزان باید براساس آن عمل کنند.
پشتیبانهای طرح «صفای دل» با مخاطبان تماس میگیرند و آنها را راهنمایی میکنند. پس از ثبتنام قرآنآموز و ارائه محتوا به او، ارتباط پشتیبان با مخاطب از پایان هفته اول آغاز میشود. وظیفه پشتیبان رصد دائمی قرآنآموز و روند آموزشی اوست. قرآنآموز علاوه بر اجرای درست برنامه، باید در پایان هر هفته به سایت مؤسسه مراجعه و روند یادگیری خود را در آنجا ثبت کند. ارسال منظم این گزارشها نشاندهنده نظم او در مسیر یادگیری و ورود به قرعهکشی سفرهای زیارتی و فرهنگی مؤسسه است.
هر طرح، سفر زیارتی مجزایی دارد؛ برای نمونه، طرح ترجمه از سه ترم تشکیل و در پایان ترم سوم، قرعهکشی سفر به قم و جمکران انجام میشود؛ همچنین دو طرح «تفسیر گزیده نمونه» در ۱۱ ترم و «تفسیر قطرهای آیتالله قرائتی» در ۱۰ ترم ارائه میشوند.
اعضایی که طرح را بهصورت منظم گذرانده باشند، در قرعهکشی سفر زیارتی مشهد مقدس شرکت داده میشوند. این قرعهکشی بهصورت منظم در پایان هر طرح انجام میشود. تاکنون نیز بیش از هزار مخاطب قرآنی از طریق مؤسسه هفت آسمان معرفت به مشهد مقدس اعزام شدهاند و بیش از دو هزار نفر نیز در سفرهای قم و جمکران حضور داشتهاند که ویژه طرح تلاوت نوجوانان است.
بهمنظور تشویق نوجوانان برای حضور در طرحهای قرآنی و رعایت نظم در فراگیری محتوا، در برنامههای مخصوص آنها قرعهکشی انجام نمیشود؛ بلکه هر کس نظم را رعایت کرده باشد، میتواند در سفر قم و جمکران حضور پیدا کند؛ اما در سایر طرحهای اختصاصی برای سنین بیشتر از ۱۴ سال قرعهکشی صورت میگیرد.
جایزه شرکتکنندگانی که حضور منظم در طرح «تسنیم» داشته باشند، حضور در قرعهکشی سفر به کربلاست؛ البته هفت آسمان معرفت مجری مستقیم سفر به کربلا نیست، بلکه بنهای کمکهزینه سفر به عتبات عالیات به برندگان اعطا میشود تا هر زمان که تمایل داشتند، به این سفر بروند؛ در نتیجه وظیفه پشتیبانان اهمیت فراوانی دارد و مخاطبان نیز باید به سؤالات پشتیبانان درست پاسخ دهند تا امتیاز کسب کنند.
پشتیبان برنامه علاوه بر راهنمایی، قرآنآموزان را راستیآزمایی میکند تا مطمئن شود مطالب را بهدرستی فراگرفتهاند. این امر بخشی از امتیازات لازم برای قرعهکشی سفرهای زیارتی را دربردارد. با توجه به اینکه همه طرحهای مؤسسه غیرحضوری هستند، هر سال دو همایش حضوری نیز برگزار میشود. شرکت در این همایشها نیز برای مخاطبان امتیازاتی دارد؛ همچنین هر سال یک همایش در شهرستانهایی برگزار میکنیم که بیش از ۳۰۰ نفر شرکتکننده در یک طرح داشته باشند که از جمله آنها میتوان به شهرستانهای هرند، ورزنه، خمینیشهر، نجفآباد، گرگاب و بن در چهارمحال و بختیاری اشاره کرد.
جعفری: در بخش پژوهش، کتابهایی به چاپ رسیده و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است. در طول چند سال گذشته، ابتدا کتابهای تخصصی ویژه دانشگاهیان و حوزویان به چاپ میرسید که از جمله آنها میتوان به «درآمدی بر علم و لغت» و «بلاغتالمیزان» اشاره کرد؛ اما بعد از آن، کتاب «اَبِ رحیم»، زندگینامه استخراجشده حضرت ابراهیم(ع) از آیات قرآن، در قالب داستان چاپ شد.
مقام معظم رهبری در سخنان خود بر اهمیت فعالیت در خصوص تاریخ خواص و نخبگان اسلام تأکید کردند؛ بنابراین به پژوهش در این عرصه پرداختیم و حاصل آن، چاپ کتاب «خواص» شد. هدف ما از ارائه این اثر، تفکیک و معرفی نخبگان واقعی از غیرنخبگان در تاریخ اسلام با بهرهگیری از منابع دستاول شیعه و اهل سنت بود.
«کتاب سالنامه هفت آسمان» از دیگر آثار شاخص مجموعه بهشمار میرود که از ویژگیهای خاص آن میتوان به ترکیب کاربردی تقویم و محتوای قرآنی اشاره کرد. این کتاب بهصورت سالنامهای بدون تاریخ انقضا و براساس روزهای قمری تنظیم شده که همراه آن، اعمال و وقایع روز و آیهای از قرآن با سه نکته تفسیری و تصویری زیبا آورده شده است. این سالنامه بخشهایی برای برنامهریزی معنوی و روزانه دارد تا مخاطب بتواند براساس آموزههای قرآن، برنامهای منسجم برای زندگی خود داشته باشد و برای معلمان پرورشی، خطیبان و سخنرانان منبعی مفید و الهامبخش محسوب میشود.
جعفری: از جمله پژوهشهای در دست اجرای مجموعه هفت آسمان معرفت، استخراج 40 قصه از قرآن کریم و چاپ آنها در قالب کتاب است که هماکنون در مرحله رایزنی برای چاپ قرار دارد. باید توجه داشت که ما قصههای قرآنی بسیاری داریم؛ ولی داستانهای قرآنی به زبان ساده در میان آنها کم است.
از دیگر طرحهای در حال اجرای مؤسسه میتوان به مسابقه حفظ موضوعی قرآن با عنوان «آدرس» اشاره کرد؛ این طرح در سه سطح طراحی شده که سطح اول شامل 100 آیه، سطح دوم 200 آیه و سطح سوم 300 آیه کاربردی است. مسابقه «آدرس» براساس ایدهای برگرفته از سخنان مقام معظم رهبری شکل گرفت؛ ایشان فرمودند همانطور که مردم در زندگی روزمره از ضربالمثلها استفاده میکنند، شایسته است آیات کاربردی قرآن نیز وارد زبان و رفتار روزمره آنان شود. در این طرح، از میان حدود 6 هزار آیه قرآن، 600 آیه مرتبط با موقعیتهای رفتاری و اخلاقی مانند غیبت، تجسس، صبر، امانتداری و... استخراج شده است تا شرکتکنندگان بتوانند از آنها در زندگی روزمره بهره ببرند.
عنوان مسابقه را «آدرس» در نظر گرفتیم، به این معنا که مردم میتوانند آدرس زندگی خود را از بین مفاهیم قرآن پیدا کنند؛ آیات کاربردی قرآن به انسانها کمک میکند تا مسیر و راهکارهای زندگی روزمره خود را بهواسطه قرآن دریابند. امسال، مرحله پایانی این طرح در پایان شهریورماه برگزار و جوایز متنوعی از جمله جوایز نقدی و سفرهای زیارتی و فرهنگی، همچون سفر به جزیره کیش به برگزیدگان اعطا شد تا علاوه بر ایجاد جذابیت، پاسخگوی سلایق گوناگون مخاطبان باشد. مسابقه «آدرس» بهصورت حضوری و متمرکز انجام میشود تا داوطلبان بتوانند به سؤالات تشریحی پاسخ دهند.
جعفری: هفت آسمان معرفت علاوه بر بخش آموزش و پژوهش، در حوزه فرهنگی نیز فعال است و یک گروه رسانهای تخصصی دارد. محور اصلی فعالیت این گروه، استخراج مضامین و پیامهای قرآنی و تبدیل آنها به قالبهای هنری مانند فیلم کوتاه و ویدئو است. این تولیدات با موضوعاتی نظیر آسیبهای اجتماعی تهیه و در قالبی هنری منتشر میشوند. محتوای تولیدی این گروه از طریق کانال رسمی مجله هفت آسمان در پیامرسان ایتا و در همکاری با صدا و سیمای استان اصفهان منتشر میشود. بعضی از آثار با کیفیت بالا نیز در شبکههای ملی، مانند شبکه یک سیما به نمایش درآمدهاند.
سیدان: کارویژه بخش رسانه، تولید محتوا برای فضای مجازی است. پژوهش و سناریونویسی محتوای تولیدی را خود اعضای گروه در دفتر مؤسسه انجام میدهند و سپس تدوین آن با نرمافزارهای حرفهای صورت میگیرد. در نهایت، محتوای تولیدشده در بسترهای مختلف فضای مجازی از جمله پیامرسان ایتا و شبکه اینستاگرام منتشر میشود.
تولیدات گروه شامل کلیپهای متنوع در زمینههای سیاسی، اجتماعی، قرآنی، مذهبی و... است که متناسب با نیازهای روز جامعه طراحی شدهاند. هدف از این فعالیتها صرفاً آگاهیبخشی و انتشار محتوا برای مخاطبان است. در نهایت، این محتوا برای مؤسسات و مراکز گوناگون مانند صداوسیما نیز ارسال و گاهی بدون نامی از مؤسسه هفت آسمان معرفت، در فضای رسانهای منتشر میشود.
جعفری: از نگاه هفت آسمان، فعالیت قرآنی به ترجمه و تفسیر آیات محدود نیست، بلکه قرآن باید در زندگی مردم جاری باشد؛ در نتیجه این مؤسسه فرهنگی قرآنی هنگام بحرانها و رویدادهای اجتماعی نیز فعال است، بهگونهای که در دوران همهگیری کرونا، علاوه بر تولید محتوا، در تأمین و توزیع بستههای بهداشتی مشارکت داشت؛ همچنین امروز که کشورهای فلسطین و لبنان با رژیم صهیونیستی درگیر هستند، گروه رسانهای مؤسسه با احساس وظیفه انسانی و دینی، پویش «من گرسنهام» را راهاندازی کرد.
در این پویش، مسیرهای معتبر و مورد تأیید مقام معظم رهبری برای واریز کمکها معرفی شد تا مردم راحتتر بتوانند اعتماد کنند. در ادامه، افراد با ارسال فیشهای پرداختی خود به مؤسسه، مشارکت خود را اعلام کردند. براساس آمار دریافتی، رقم فیشهای ارسالی از ۱۰۰ هزار تومان تا ۱۲۰ میلیون تومان متغیر بود و مجموع کمکهای ارسالی از سوی مخاطبان این پویش، بیش از ۴۵۰ میلیون تومان شد.
انتقال این کمکها بهگونهای بود که با توجه به بستهبودن مسیرهای فیزیکی کمکرسانی، وجوه جمعآوریشده بهصورت ارز و بهواسطه نیروهای میدانی به مردم غزه منتقل شد و فیلمها و مستندات این اقدامات نیز موجود است؛ البته این کمکها بسیار کم است و مردم این مناطق به کمک بیشتری برای مقاومت و زندهماندن نیاز دارند.
جعفری: در عرصه آموزش و در راستای اجرای طرح جامع قرآنی «صفای دل»، همایشهایی در اصفهان و شهرهایی که تعداد اعضای قابل توجهی در این طرح داشته باشند، برگزار میشود. در این همایشها، بیش از هزار عضو حضور دارند. طرح قرآنی «صفای دل» ۱۰ برنامه برای سنین بیشتر از هفت سال دارد. برای کودکان هفت تا 10 سال نیز طرح «قصههای قرآن» اجرا میشود.
امروزه خانوادهها سعی میکنند فرزندانشان را به خارج از خانه بفرستند که گاهی باعث کاهش ارتباط والدین و فرزندان میشود و کار درستی هم نیست. در طرح «قصههای قرآن»، ۴۰ داستان قرآنی به زبان ساده و با هدف تقویت ارتباط میان والدین و فرزندان تدوین شده است تا خانوادهها بتوانند مفاهیم قرآنی را در محیط خانه به فرزندان خود آموزش دهند.
طرح «تلاوت نور» نیز ویژه نوجوانان طراحی شده است؛ به این ترتیب که یک دور قرآن را با صدای قاریان منتخب گوش میدهند و با قواعد روخوانی و مفاهیم ابتدایی آیات آشنا میشوند. پس از آن، ترجمههای روان ارائه میشود تا نوجوانان بتوانند ارتباط معنادارتر و کاربردیتری با مفاهیم قرآن برقرار کنند.
جعفری: ما در همکاری با آموزش و پرورش در مدارس حاضر میشویم و طرحهای متنوع قرآنی را به دانشآموزان ارائه میکنیم. این طرحها تاکنون در شهرها و استانهای گوناگون کشور با استقبال گسترده خانوادهها و دانشآموزان همراه بوده است. محور فعالیت مؤسسه نیز ترویج معارف و تفسیر قرآن کریم با تمرکز بر انتقال مفاهیم قرآنی از «لفظ» به «معنا» است.
نگاه مجموعه ما جهانی است؛ قصد داریم علاوه بر ارائه محتوا در سطح کشور، معارف قرآن را در سطح بینالمللی هم ترویج دهیم. جوانان دینگریز یا دینستیز نیستند، بلکه روشهای قدیمی در آموزش دین پاسخگوی نیازهای آنان نیست؛ در نتیجه باید با زبان و شیوههای نوین آموزشی و رسانهای، مفاهیم قرآنی به آنان منتقل شود.
جعفری: هفت آسمان هیچ وابستگی مالی به نهادهای دولتی یا بودجههای رسمی ندارد و هزینهها بهواسطه مجموعه اقتصادی مستقلی تأمین میشود. تمام فعالیتها و خدمات مؤسسه، از تولید محتواهای قرآنی، مانند چاپ کتاب و جزوه و تولید محتوای سایت و فضای مجازی تا سفرهای فرهنگی و زیارتی به شهرهایی مانند مشهد، قم، کیش و کربلا، رایگان ارائه میشود.
اداره بخش مالی مؤسسه به شیوهای که بیان شد، از مؤسسات خارجی تبلیغ و ترویج مسیحیت الگوبرداری شده است. هفت آسمان با ارائه رایگان منابع دینی، مردم را با مفاهیم این عرصه آشنا میکند، بهطوری که بدون دریافت هیچگونه کمک مالی از مردم به آنان خدمات ارائه میدهد و تنها انتظار مؤسسه این است که رسانهها در معرفی طرح و کمک به توسعه آن همکاری کنند؛ زیرا این طرح ویژه یک شهر یا استان نیست، بلکه قابلیت پیادهسازی در تمام کشورهای دنیا را دارد.