سیداحمد میرمهدی، مدیر حوزه علمیه امام خمینی(ره) اراک، با اشاره به اینکه وحدت حوزه و دانشگاه از ابتدای انقلاب مورد توجه بود، اظهار کرد: اوایل انقلاب مسائل و ابعاد این رخداد مهم توسط حوزه و دانشگاه برای مردم تبیین می‌شد و این مهم نشان از این داشت که این دو مجموعه فرهیخته جامعه و اهل مطالعه در مسیری مشخص و واحد قدم برمی‌دارند. جنگ عراق علیه ایران نیز با حضور طلاب و دانشجویان رنگ و بویی دیگر به خود گرفت.
وی ادامه داد: پس از دوران دفاع مقدس این وحدت مقداری سست شد و حرکت قبلی خود را نداشت و دانشگاهیان در مسیر خود و حوزویان نیز در مسیر خود قرا گرفتند و مانند روزهای اول انقلاب و دوران جنگ این اتحاد معنا نداشت. سال‌ها از جنگ می‌گذرد و همواره با نزدیک شدن به 27 آذر حال و هوای وحدت حوزه و دانشگاه تازه می‌شود و پس از گذشت چند روز تب‌و‌تاب این موضوع خاموش می‌شود و تا سال دیگر خبری از این مهم گرفته نمی‌شود.
میرمهدی ضرورت توسعه و استفاده کاربردی از مفهوم واقعی وحدت حوزه و دانشگاه را متذکر شد و افزود: حتی وحدت حوزه و دانشگاه می‌تواند در انتخاب اصلح توسط مردم در انتخابات مختلف تأثیرگذار باشد. انتخابات هیچ‌گاه نباید با احساسات همراه باشد؛ چراکه منتج به نتیجه نامطلوب می‌شود. وحدت حوزه دانشگاه و ورود درست حوزه و دانشگاه می‌تواند انتخاب احساسی را به سمت انتخاب عقلانی هدایت کند. وحدت حوزه و دانشگاه به حل مشکلات در جامعه کمک قابل توجهی می‌کند.
این مقام مسئول با تأکید براینکه امروز ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه با وجود هجمه سنین دشمن بیش از هر زمان دیگری است، اظهار کرد: امروز بر اثر برخی سوء مدیریت‌ها مردم جامعه با مشکلات بسیار مواجه هستند و شاید این امر بر حضور آنان در انتخابات تأثیر بگذارد، در این زمان وظیفه جامعه حوزوی و دانشگاهی است که مدم را برای حضور حداکثری تشویق کرده و از سوی دیگر نحوه انتخاب اصلح را برای مردم بازگو و به آنان شناخت دهند.
حجت‌الاسلام میرمهدی شبهات وارده را یکی از موانع وحدت حوزه و دانشگاه دانست و اظهار کرد: دانشگاهیان و روحانیون باید به یکدیگر اعتماد داشته باشند. حوزه علمیه مراکز علمی و فکری هستند نه قشر حاکمیتی. شاید دانشگاهیان ندانند هیچ حمایتی جز کمک مختصری به حوزه‌های علمیه نمی‌شود. ارزیابی نشان می‌دهد حمایت‌های چند سال قبل از حوزه در مجموع به اندازه دانشگاه تهران در یک سال نبوده است. تبلیغات شدید دشمن، دوری و آگاه نبودن از هم از دیگر موانع وحدت است.
وی با انتقاد از اینکه در چند سال اخیر تبلیغ درستی از وحدت حوزه و دانشگاه در داخل نداشتیم، بیان کرد: ما متأسفیم از اینکه عده زیادی از افراد کشور اخبار را از رسانه‌های بیگانه دنبال کرده و اطمینان می‌کنند. ما اصلا اعتقاد نداریم حقایق بیان نشود، اما گاه واقعیت به‌گونه‌ای مطرح می‌شود تا از التهاب در جامعه جلوگیری شود. دشمنان مطالب را برای التهاب جامعه و تخریب جو وفضای اجتماعی مطرح می‌کنند. برای اعتمادسازی هرچه بیشتر باید حوزه و دانشگاه اهداف دشمنان را به درستی تبیین کنند. مشکلات امروز به دلیل چند بعدی بودن لازم است تا هم اساتید پژوهشگران حوزه و هم دانشگاه ورود پیدا کنند.
میرمهدی به سند اسلامی شدن دانشگاه نیز اشاره کرد و افزود: خوشبختانه سیاست‌گذاری‌ها دراین بخش بسیار مطلوب است، اما در اجرا با نقایصی مواجه است، برای اجرایی شدن باید مدیرانی حاذق و انقلابی حاضر باشند، حوزه نه تنها به سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها بلکه به سند تحول آموزش و پرورش نیز حرف داریم. آموزش و پرورش به جای اینکه سند داخلی را اجرا کند، گاه متأسفانه سند 2030 را اجرا می‌کنند. سند آماده شده اما چون سیاست اجرا نیست، عملیاتی نشده است. نظیر آن استفاده از طب سنتی در درمان کرونا است که وزارت بهداشت به شدت با این مهم برخورد می‌کند.
عباس احمدی، مدیر امور فرهنگی واجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی اراک، به اهمیت وحدت حوزه و دانشگاه تأکید کرد و با اشاره گره خودن علوم دینی و اسلامی با علوم جدیده از دیرباز تاکنون، اظهار کرد: در نظامیه بغداد افرادی همچون خواجه نصیر فعالیت داشتند، علمای قرون گذشته علاوه بر علوم جدیده در علوم اسلامی نیز سرآمد بودند. پیشرفت علمی و تحقق تمدن اسلامی همزمان با یکدیگر بوده است و زبان علمی جهان اسلام آن دوران عربی بوده است. رشد علوم تا حمله مغول ادامه پیدا کرد و پس از آن تاریخ رکود حدود 200 ساله را احساس کرد و دوره صفویه بار دیگر تمدن ایرانی اسلامی شکوفا شد. حوزه‌های علمیه در کنار علوم جدیده و علمی در دل یکدیگر جای داشتند. پس از تأسیس دانشگاه تهران در سال 1313 علم در قالب فردی قرار گرفت.
وی ضرورت هرچه بیشتر وحدت حوزه و دانشگاه را مورد تأکید قرار داد و ادامه داد: شهید دکتر مفتح در سال 41 یا 42 در خصوص ضرورت حوزه و دانشگاه مقاله‌ای به رشته تحریر درآورده است. امام خمینی(ره) فرمودند: «آشتی دانشگاه با مراکز علوم اسلامی بزرگترین پیروزی انقلاب اسلامی است». تأسیس دانشگاه توسط رضاخان مروج جدایی بین حوزه و دانشگاه را رقم زد. حتی دکتر شریعتی در این خصوص بیان کرده است «در پای هر قراداد استعماری امضای یک دانشگاه رفته غربی وجود دارد در حالیکه امضای هیچ روحانی نیست». بی‌شک بیان این سخنان نشان از بروز فاصله بین دانشگاه با علوم اسلامی بوده است.
احمدی با بیان اینکه وحدت حوزه و دانشگاه تنها تدریس علوم توسط روحانیون در دانشگاه و یا بالعکس نیست، اضافه کرد: وحدت معنایی فراتر از تدریس دارد، وحدت حوزه و دانشگاه دارای مفاهیمی بسیار بلندی است که می‌تواند تحقق بیانیه گام دوم که بسیار مورد تأکید مقام معظم رهبری را میسر سازد. ایشان در سال 78 بحث جنبش نرم‌افزاری را متذکر شدند و حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها را به حرکت در مسیر نوآوری و دوری از رکود دعوت فرمودند.
وی ادامه داد: با دو بال علم و تهذیب موتور محرک انقلاب بهتر کار می‌کند. اگر دانشگاه محلی برای تحصیل علم است از تهذیب و اخلاق فاصله نگرفته و غافل نباشند تا از غربگرایی افراطی و علم‌گرایی محض خارج شویم. بیشتر منابع درسی در دانشگاه‌ها ترجمه غرب است و شاید تدریس این منابع در علوم تجربی کمتر متوجه اشکال باشد اما در علوم انسانی و اسلامی اصلا شایسته نیست.
احمدی بیان کرد: باید از جدایی وحدت حوزه و دانشگاه جلوگیری کرد ولی متأسفانه برنامه‌های این ایام کلیشه‌ای شده و تنها در این ایام به این امر مهم پرداخته می‌شود. امروز وحدت تنها به تدریس حوزویان در دانشگاه و بالعکس خلاصه می‌شود در حالیکه شهید مطهری با وجود تمام محدودیت‌ها قبل از انقلاب در دانشگاه تدریس می‌کرد. امروز غربزدگی ملموس شده و باید برنامه‌ها به سمتی رود تا اخلاق و تهذیب در دانشگاه‌ها جایگاه واقعی خود را پیدا کند. قرار نیست با مبانی فلسفی برای وحدت حوزه و دانشگاه صحبت کنیم، نباید کار را پیچیده کرد بهتر است ضرورت این امر با زبانی ساده بیان شود. به نظر بنده نهادینه شدن اخلاق و تهذیب در دانشگاه‌ها می‌تواند یکی از دستاوردهای مهم وحدت حوزه و دانشگاه باشد.
وی با اشاره به اینکه سیستم آموزشی حوزه علمیه به سمت سیستم آموزشی دانشگاهی همچون تعریف هیئت علمی، ترمی شدن، پاس کردن دروس حرکت کرده و از سبقه بسیار عالی که داشت تاحدی فاصله گرفته است. حوزه‌ها به سمت دانشگاه شدن پیش می‌روند و مدرک‌گرایی تاحدی در بین برخیاز فعالان و محصلان این مجموعه رواج دارد. بلای مدرک‌گرایی در دانشگاه و حوزه وجود دارد و باید از افزایش این رویه جلوگیری کرد.
احمدی تأکید کرد: به نظر می‌رسد برای جذب اساتید در دانشگاه و حوزه باید گزینش‌ها درست‌تر باشد. برگزاری دوره‌های ضمن خدمت برای اساتید جهت پالایش ذهنی باعث می‌شود تا به معنای واقعی وحدت حوزه و دانشگاه دست یابیم. احیای دوباره کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه و حوزه می‌تواند به وحدت هرچه بیشتر بیانجامد.
حجت‌الاسلام محمدحسن ربیعی، سرپرست مدیریت حوزه علمیه استان مرکزی، نیز به تاریخچه وحدت حوزه و دانشگاه اشاره کرد و گفت: نامگذاری روز شهادت دکتر مفتح به نام وحدت حوزه و دانشگاه توسط امام راحل نشان از اهمیت موضوع دارد و نباید به هیچ عنوان به راحتی از آن گذشت. بزرگانی از حوزه همچون شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر و .... به دانشگاهیان و از فرهیختگان علمی دانشگاهی به حوزویان در راستای آگاهی مردم در خصوص انقلاب کمک کردند و این امر اتحاد این دو مجموعه آموزشی را بیشتر می‌کرد.
وی با اشاره به اینکه وحدت حوزه و دانشگاه دارای معنای وسیعی است، اظهار کرد: اگر مفاهیم و اهداف این مهم را بررسی می‌کنیم خود به خود به هجمه دشمن پاسخ داده می‌شود، معنای ظاهری «وحدت» این است که حوزه و دانشگاه یکی شود و دشمنان از این مهم سوءاستفاده می‌کنند. اما این تعریف معنای اصلی نیست و پیوند حوزه و دانشگاه هدف اصلی است. رفع نیاز معنوی مردم دغدغه حوزه و رفع نیازهای مادی جامعه، معیشت و سلامتی دغدغه دانشگاه است، وقتی حیات معنوی و حیات مادی مردم و جامعه کنار هم قرار می‌گیرند پیوند این دو باعث می‌شود تا اسلام و جامعه اسلامی معنا پیدا کند.
ربیعی افزود: پیوند مادی و معنوی جامعه امری اجتناب‌ناپیذر بوده و بسیار لازم است پیوند حوزه و دانشگاه تفسیر، تبیین و معنا شود. از این رو پیوند حوزه و دانشگاه نیز اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. برخی از بزرگان وحدت را همان وحدت معنا کردند بدین شکل که علوم دانشگاهی باید اسلامی و علوم حوزوی از سنتی باید به سمت به روز شدن حرکت کند.
وی به سؤال وحدت حوزه و دانشگاه محقق شده و یا امکان‌پذیر است؟ اینگونه پاسخ داد: این پرسش بسیار اهمیت دارد، جامعه ما جامعه‌ای اسلامی و مردم محور است و از این رو پیوند حوزه و دانشگاه از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید این وحدت ایجاد شود. شکلگیری نهاد رهبری در دانشگاه‌ها یکی از دستاوردهای این پیوند است و خوشبختانه دارای آثار خوبی در دانشگاه‌ها بوده است.
ربیعی ادامه داد: حوزه نیز از دانشگاه در مباحث به روز کردن مباحث سنتی به مباحث دیجیتال، روانشناسی و ... استفاده کرده که نماد بارز وحدت حوزه و دانشگاه است که شهید مطهری و شهید بهشتی سمبل آن است، مباحث مطرح شده است برای وحدت مطلوب هست، اما برای نتیجه بهتر باید این پیوند تقویت شود. وحدت حوزه و دانشگاه باید دارای شاخصه‌هایی باشد که متناسب با آن منبع پیش رویم، برای داشتن این شاخصه‌ها ارزیابی صورت گفت و هیچ منبعی معتبرتر از منویات مقام معظم رهبری نیافتیم. معظم‌له شش شاخصه مهم نموداری قرار دارند.
وی یک از شاخصه‌ها را تحقق چگونگی وحدت حوزه و دانشگاه(تحقق آنچه هست) بیان کرد و گفت: دومین شاخصه وحدت حوزه و دانشگاه آنچه نیست است، این مهم باید مورد واکاوی قرار گیرد که چرا وحدت محقق نشده است. آنچه حوزه و دانشگاه باید از یکدیگر بیاموزند، برکات و دستاوردها و الزامات وحدت از دیگر مواردی است که ایشان همواره مورد تأکید دارند.
ربیعی با اشاره به تدریس 40 رشته تخصصی در سطوح 2، 3 و 4 حوزه‌های علمیه، اظهار کرد: حوزویان همواره به علم توجه داشته و به علوم تنها به آنچه در کتاب‌هاست توجه ندارند. در دوره‌ای تدریس فلسفه در حوزه را حرام می‌دانستند، اما امام راحل ایستادند و فرمودند باید این مبحث اسلامی شود. توجه یا عدم توجه به علوم روز، ضرورت و اهمیت آن باید مورد بررسی قرار گیرد و با رنگ و بوی حوزوی و اسلامی انتشار یابد.
وی بیان کرد: دانشگاهیان نیز باید از حوزه بیاموزند و احساس وظیفه و مسئولیت برای تحصیل باید در دانشگاه تقویت شود. متأسفانه فضای حاکم در دانشگاه مدرک‌گرایی است، اما در حوزه اینطور نیست. طلاب، پژوهشگران و اساتید حوزه بر فهم مطلب اهتمام ویژه دارند. دانشجویان باید تلاش و سخت‌کوشی را از طلاب حوزوی بیاموزند، دانشجویان برای کسب نمره به اساتید مراجعه می‌کنند درحالیکه انجام این عمل در حوزه کاملا منسوخ بوده و اگر فردی مرتکب شود توسط استاد ترد خواهد شد.
ربیعی یکی از برکات وحدت حوزه و دانشگاه را نزدیک شدن ارزش‌های دانشگاهی به ارزش‌های دینی برشمرد و برضرورت و تقویت این مهم تأکید کرد و افزود: منتهی شدن پژوهش‌های دانشگاهیان به مباحث اسلامی نشان از اهمیت و ارزش‌گذاری مبانی دینی در دانشگاه دارد. کادر درمان برای درمان مشکلات روحی بیماران کرونایی را بسیار مهم قلمداد می‌کردند و با توجه به اینکه بیماران از نعمت دیدار فرزندان و نزدیکان محروم هستند روحانیون برای تقویت و حتی کمک به کادر درمان وارد عمل شدند. همچنین شکسته شدن نقشه‌های دشمن از مهمترین دستاوردهای وحدت است.
وی در خصوص الزامات وحدت هم گفت: شناخت محیط طلبگی از سوی دانشگاهیان ضروری است. دانشجویان از فعالیت طلاب اطلاعات کافی ندارند و تنها گمان می‌برند طلاب علم منبر رفتن و حدیث گفتن دارند، در صورتیکه اصلا اینطور نیست وطلاب علاوه بر دروس حوزوی از علوم روز نیزبی‌بهره نیستند. همچنین آگاهی حوزویان از نظام آموزشی دانشگاه لازم است. رهبری همواره به حضور عالمانه روحانیون و علما در دانشگاه تأکید دارند. حضور طلاب در دانشگاه چه برای تحصیل همزمان در حوزه و دانشگاه و تدریس باید دارای شاخصه‌هایی باشند. همچنین اگر دانشجویی قصد دارد همزمان در حوزه تحصیل کند نیز باید دارای شاخصه‌های لازم باشد. جهت سازماندهی به اهداف وحدت حوزه و دانشگاه، دبیرخانه‌ای در دانشگاه احداث می‌شود.
انتهای پیام