نگاهی به سریال «جاسوس»؛ به بهانه درگیری‌های داخلی سوریه

به گزارش ایکنا، «جاسوس»( (the spyیک مینی‌سریال درام و جاسوسی است که در سپتامبر ۲۰۱۹ توسط نتفلیکس منتشر شد. این سریال به کارگردانی و نویسندگی گیدئون راف)Gideon Raff( ، بر اساس زندگی واقعی ایلی کوهن، جاسوس موساد، ساخته شده است. در این مینی‌سریال، ساشا بارون کوهن در نقش ایلی کوهن ظاهر شده است.

داستان سریال در دهه ۱۹۶۰ اتفاق می‌افتد، ایلی کوهن، کارمند سابق اسرائیلی، به عنوان یک جاسوس مخفی وارد سوریه می‌شود. او با هویت جعلی «کمال امین ثابت» به جامعه نخبه سوریه نفوذ و اطلاعات حیاتی را برای موساد جمع‌آوری می‌کند. این سریال تلاش‌های او برای حفظ هویت دوگانه‌اش و فشارهای روحی ناشی از مأموریتش را به تصویر می‌کشد.

از ابتدای این سریال می‌توان به وضوح تشخیص داد که اسرائیل در حال دخالت در امور دیگر کشورهای خاورمیانه است و با جاسوسی و برنامه‌ریزی بلندمدت سعی در به آشوب کشیدن منطقه و سوء استفاده از شرایط و مناطق حساس دارد.

در دهه ۱۹۶۰، سوریه شاهد ناآرامی‌های سیاسی و نظامی بود. حافظ اسد که پیش از آن فرمانده نیروی هوایی سوریه و وزیر دفاع بود، در جریان کودتای ۱۹۶۶ که رهبری حزب بعث را در دست گرفت، نقش کلیدی ایفا کرد. در مارس ۱۹۷۱، اسد در یک رفراندوم با کسب ۹۹.۲ درصد آرا به‌عنوان رئیس‌جمهور منتخب شناخته شد.

ایلی کوهن که با مهارت‌های ویژه در جاسوسی آموزش دیده بود توانست با پشتوانه مالی برای خود جایگاه ویژه‌ای در میان مقامات و مناسبات سوری جا باز کند و با بسیاری از فرماندهان ارتش و مقامات دولتی رفیق و در آمدوشد بود و از این طریق توانست اطلاعات محرمانه و حساسی را به تل‌آویو مخابره کند.

مهم‌ترین اطلاعات جمع شده توسط او وقتی بود که از بلندی‌های جولان بازدید کرد و موفق شد اطلاعات نظامی سوریه در آن منطقه را به اراضی اشغالی منتقل کند.  کوهن وانمود کرد که برای کمک به سربازانی که زیر آفتاب کشیک می‌‌دادند قصد دارد درختانی را در بالای سر آنها بکارد. بعداً این درخت‌ها به‌عنوان هدف برای ارتش رژیم صهیونیستی مورد استفاده قرار گرفت.

کوهن بازدیدهای زیادی از جنوب سوریه انجام داد و عکس‌ها و نقاشی‌های زیادی از این منطقه برای رژیم صهیونیستی تهیه کرد.

و نکته مهمی که در فیلم به آن اشاره شد توجه اسرائیل به بحران آب و استراتژی تسلط بر رودخانه «نهر الورد» در مرز سوریه و لبنان بود.

الی کوهن پس از دستگیری و محاکمه سریع او در دادگاهی نظامی، به اتهام جاسوسی برای اسرائیل به اعدام محکوم شد. در نهایت، در ۱۸ مه ۱۹۶۵ در میدان عمومی دمشق در برابر جمعیتی که برای مشاهده اعدام او گرد آمده بودند، به دار آویخته شد. این صحنه از تلویزیون سوریه به‌طور زنده پخش شد تا هشداری برای دیگر جاسوسان احتمالی باشد.

سقوط نظام بشار اسد در دسامبر ۲۰۲۴ نقطه عطفی در جنگ داخلی سوریه بود که با نقش برجسته گروه‌های مخالف، به‌ویژه «هیئت تحریر الشام»(جبهه النصره سابق)، به رهبری أبو محمد الجولانی، همراه بود.

اسرائیل از سال ۲۰۱۱ در جنگ داخلی سوریه به‌طور غیررسمی دخالت دارد. در دسامبر ۲۰۲۴، پس از سقوط رژیم اسد، اسرائیل به‌طور گسترده‌تری وارد عمل شد و با انجام حملات هوایی به تأسیسات نظامی سوریه، به‌ویژه مراکز مرتبط با تسلیحات شیمیایی، به دنبال جلوگیری از دسترسی گروه‌های افراطی به این تسلیحات بود. همچنین، اسرائیل با استقرار نیروهای خود در منطقه حائل در بلندی‌های جولان، به تقویت امنیت مرزهای خود پرداخت. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ضمن ابراز خوشحالی از سقوط بشار اسد، بر لزوم مقابله با تهدیدات تروریستی در مرزهای جنوبی تأکید کرد.

در سال ۲۰۲۵، درگیری‌هایی در استان سویدا در جنوب سوریه، که عمدتاً دروزی‌نشین است شدت گرفت. این ناآرامی‌ها ابتدا با درگیری‌های داخلی میان گروه‌های دروزی و قبایل بدوی سنی آغاز شد و به‌تدریج به دخالت نیروهای دولتی سوریه و مداخله نظامی اسرائیل انجامید.

درگیری‌های اخیر میان گروه‌های دروزی و نیروهای وابسته به ابومحمد الجولانی، در حومه دمشق، نشان‌دهنده تنش‌های شدید مذهبی و سیاسی در سوریه است.

این درگیری‌ها نه تنها نشان‌دهنده تنش‌های داخلی در سوریه است، بلکه به‌نوعی بازتاب‌دهنده رقابت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیز هست.

در واکنش به این حوادث، اسرائیل نیز وارد عمل شد و حملات هوایی به مناطقی در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری سوریه در دمشق انجام داد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، این حملات را به‌عنوان «هشدار به دولت سوریه برای توقف حملات علیه اقلیت دروزی» توصیف و تأکید کرد که اسرائیل «اجازه استقرار نیروها در جنوب دمشق یا هیچ نوع تهدیدی برای جامعه دروزی را نخواهد داد».

اسرائیل در تلاش است تا با حمایت از دروزی‌ها، نفوذ خود را در جنوب سوریه تقویت کند و از آب گل‌آلود ماهی بگیرد.

این کشور ادعا می‌کند عملیاتش دفاع از اقلیت دروزی است؛ اما تحلیلگران آن را بخشی از افزایش نفوذ ژئوپولتیک اسرائیل و مقابله با تثبیت کامل دولت جدید ارزیابی می‌کنند.

همزمان با تداوم درگیری‌ها، بیش از ۲۱ نهاد اسلامی با انتشار بیانیه‌ای مشترک، تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به خاک سوریه را به شدت محکوم کرده و ضمن تأکید بر لزوم حفظ وحدت ملی، از همه گروه‌های سیاسی، اجتماعی و دینی سوریه خواسته‌اند در برابر تهدیدات خارجی و داخلی، به‌ویژه اشغالگری رژیم اسرائیل، یکپارچه عمل کنند.

 به قلم روح‌انگیز انوشی