سخن در تقیۀ شیخ طوسی(ره) در هنگام نقل زیارت عاشورا و تألیف مصباح المتهجد در بغداد بود. با استناد به کتاب‌های معتبر تاریخ در دوره ۱۱۳ سالۀ حکومت آل بویه، بیش از 34 مورد درگیری‌های خونین میان اهل تسنن و شیعیان در بغداد رخ داده است. این درگیری‌ها عمدتاً مرتبط با روز عاشورا و عید غدیر است که شیعیان شعائر مذهبی خود را در کوچه و خیابان آشکار می‌کردند. افراطیان اهل تسنن، تحمل چنین اظهار شعائری را نداشتند و درگیری‌های خونین بین اهل تسنن و شیعیان رخ داده است.
مرحوم شیخ طوسی که در بغداد، مصباح المتهجد را تألیف فرمود، مجبور بود در نقل عبارات پایانی زیارت عاشورا تقیه کند تا خون شیعیان از این طریق محفوظ بماند؛ درگیری بین اهل تسنن و شیعیان بالا نگیرد و خدای ناکرده آتش اختلاف بیش از پیش برافروخته نشود. این وظیفۀ مهم و خطیر شیخ طوسی بود و باید در این دوران تقیه کند. نکتۀ مهمی که در کتاب مورد توجه قرار دادم این بود که شیخ طوسی در بغداد تألیفات فراوانی دارد که با کتاب تهذیب‌الأحکام به‌عنوان یکی از مهمترین کتب اربعه شروع می‌شود؛ ولی برخی آثار شیخ طوسی مرتبط با سال‌های پایانی حضور مرحوم شیخ طوسی در بغداد است؛ از جمله: تفسیر ارزشمند تبیان، کتاب الغیبه و کتاب شریف مصباح المتهجد که در اواخر سکونت ایشان در بغداد تألیف شده است.
این زمان، مقارن با سال‌های پایانی حکومت آل‌بویه بوده که اقتدار آنان رو به افول بوده است. در این سال‌ها، شیعیان کمتر مورد حمایت امیران آل‌بویه قرار داشتند. در آن هنگامی که شیخ طوسی زعیم طائفۀ امامیان بوده است؛ در آن دورانی که آتش اختلاف در بغداد بین اهل تسنن و شیعیان افروخته بود و اختلافات خونین در بغداد را به وقوع می‌پیوست و در آن دورانی که حکومت آل‌بویه در شدت ضعف قرار داشت و نیز در یک کتاب دعا و زیارت که به دست عموم شیعیان می‌رسید، شیخ طوسی مجبور بود دست به تقیه بزند. این شواهد نشان می‌دهد لازم بود عبارات پایانی زیارت عاشورا خصوصا عبارت «اللهم خص انت اول ظالم باللعن منی وابدأ به اولاً ثم الثانی و الثالث و الرابع ...» نقل نشود.