ایکنا ـ هدف از تشکیل مرکز قرآن کانون مدارس اسلامی چیست؟
این مرکز قرآن و عترت، مولود ساختار بزرگتری با عنوان کانون مدارس اسلامی است. بنا داریم تا در ارتباط با مدارس، واسطی برای ارتباط مؤثر معلمان قرآنی با یکدیگر و ایجاد شبکه‌ای در راستای رشد کیفیت آموزش قرآن باشیم، چرا که بر این باوریم که اگر این امر ارتقا پیدا کند، نتیجه‌اش رشد محصلان به عنوان متعلمان قرآن و به تبع آن والدین و خانواده‌های آنها خواهد بود.
ما در این مسیر به توانمندسازی هر چه بیشتر معلمان و مربیان قرآن مدارس که محوریت کار ما را شامل می‌شود، می‌اندیشیم تا آنها هر کدام به نوبه خود تبدیل به عناصری در جهت ترویج فرهنگ و فعالیت‌های قرآنی در منطقه و جغرافیای آموزشی خود شوند.
ایکنا ـ در آغاز کار تنها متمرکز در تهران هستید؟
در ابتدای امر با تهران آغاز کردیم و اگر موفق به اجرای ساختاری مطلوب و منسجم شویم دامنه فعالیت‌های خود را توسعه داده و به عرصه‌های آموزشی فراتر از تهران خواهیم پرداخت. شعار کانون مدارس اسلامی که این مرکز در ذیل آن تشکیل شده است، تعالی، تکامل و توسعه است؛ هر چند که پیشتر کانون مدارس اسلامی در این زمینه شبکه‌های استانی فعالی را نیز در اختیار داشت، اما از آنجا که برخی از استان‌ها نتوانستند در این راه همکاری مؤثر و مورد انتظاری داشته باشند، لذا این شبکه ارتباطی به بلوغ کامل نرسید و بیشتر برنامه‌های کانون مدارس اسلامی معطوف و متمرکز در تهران شد. اما با تشکیل این مرکز تخصصی در دل کانون مدارس اسلامی قصد داریم تا با تمرکز بر آموزش‌های قرآن و مسائل مرتب با آن حول محور مباحث عترتی و دینی، رویه‌ای کاملاً کارشناسی و هدفمند را زین‌پس در پیش گیریم.
ایکنا ـ اخیراً جلسه‌ای را با حضور جمعی از مدیران مدارس و مؤسسات قرآنی ترتیب دادید، در این نشست چه مباحثی مورد توجه قرار گرفت؟
برای تداوم راه گذشته و رسیدن به نتایج و اهدافی روشن و مشخص نیاز به بازنگری اقدامات انجام شده و آسیب‌شناسی آن داشتیم و لذا از همفکری معلمان و مدیران باسابقه بهره بردیم. در این جلسه پرسشنامه‌ای در اختیار این دوستان قرار گرفت که با احصای نتایج آن به آمار قابل قبولی از نقطه نظر چالش‌ها و موانع پیش روی آموزش قرآن در مدارس رسیدیم. به طور مثال یکی از مواردی که در این پرسشنامه‌ها به آن تأکید شد، این بود که در برخی از مدارس، آموزش قرآن با توجه به دیدگاه والدین و اولویت‌بندی آموزشی آنها در نسبت با فرزندانشان، چندان از جایگاه مقبولی برخوردار نیست و آنها تمایل دارند تا فرزندانشان با این فرض که آموزش قرآن چندان کمکی به تضمین موفقیت آینده تحصیلی و شغلی آنها نمی‌کند، وقت و سرمایه خود را در امور دیگر آموزشی صرف کنند که این امر جای تأمل دارد و باید در رویه‌ای که زین‌پس در امر آموزش قرآن مدارس اتخاذ می‌شود اصلاحاتی صورت گیرد.
ایکنا ـ ملاک و معیار شما برای پاسخ مثبت به تقاضای مدیر مدرسه یا مؤسسه‌ای که قصد عضویت در این مرکز را دارد، چیست؟
قرار نیست که ما مدرسه، مؤسسه یا نهادی آموزشی را تحت نظارت خود قرار دهیم بلکه نگاه ما در امر بهینه‌سازی آموزش قرآن در مدارس، نگاهی کاملاً همکارانه و برادارنه است. همانطور که اشاره شد ما در راستای ارتباط با معلمان و مربیان قرآن مدارس در امر ارتقای سبک و شیوه‌های آموزشی نقش هدایتگر و راهبر را داریم تا خود آنها به عنوان بدنه کارشناسی و اجرایی در واحد آموزش خود فعالیت کنند. البته در ادامه قصد آن داریم تا با تدارک دوره‌هایی به توانمندسازی هر چه بیشتر آنها پرداخته و حتی دوره‌های دانش‌پژوهی را نیز برای به‌روزرسانی دانش معلمان و مربیان قرآن مدارس برگزار کنیم.
با این وجود همچنان این آمادگی را داریم تا در صورت احساس نیاز مدارس به تأمین نیرو و برقراری برنامه آموزشی درس قرآن آنها را نیز راهبری کنیم. به این منظور برنامه و ایده‌ای برای مدارس دولتی داریم، چرا که آنها معمولاً از در اخیار داشتن یک معلم کارشناس قرآنی که بتواند جریان آموزش قرآن در واحد آموزشی خود را به شکلی هدفمند هدایت کند، محرومند و بعضاً از نیروهای غیرمتخصص خود در امر آموزش استفاده می‌کنند. به این منظور قصد داریم برای مدارس و مراکز آموزشی متقاضی یک راهبر قرآنی در نظر بگیریم تا در ارتباط مؤثر و مستمر با مدیران و اولیای این مدارس، انسی میان آنها به وجود آید تا به این وسیله بتوانیم با دارا بودن این مجرای ارتباطی، محتوا و شیوه آموزشی مورد نظر در امر قرآن را پیاده سازیم. این امر در راستای عدالت آموزشی که اتفاقاً مورد تأکید دولت چهاردهم و شخص رئیس‌جمهور است، صورت خواهد گرفت و از جمله اهداف اصلی ماست که البته در اوضاع و شرایط کنونی با تحقق آن فاصله زیادی داریم.
به هر حال به نظر می‌رسد که با تغییر و تحول در رویه و شیوه آموزش قرآن می‌توان علاقه‌مندی بیشتری در میان دانش‌آموزان و والدین آنها به این درس ایجاد کرد و امید به این داشت، همانگونه که برای دانش‌آموز و خانواده او فراگیری برخی از درس‌ها و مهارت‌ها اولویت دارد، آموزش قرآن نیز شیرینی خود را داشته و آنها را به این درک و باور برساند که انس با قرآن در زندگی، نیز در مسیر تعالی و تکامل آنها یک ضرورت است.
ایکنا ـ محتوای آموزشی درس قرآن مدارس که در کتاب‌های درسی منظور و قید شده است، بسیار در امر علاقه‌مندی محصلان به فراگیری قرآن مؤثر است. امری که در عرصه میدان شاهد هستیم چندان کارآمد نیست. ارتباط و تعامل شما با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی که امر تدوین کتب درسی را به عهده دارد، برای اصلاح این محتوای ارائه شده چگونه است؟
در گذشته ما بر سر موضوعی و آن هم تلفیق درس قرآن با سایر دروس دینی با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و شخص آقای لطیفی رئیس این سازمان ارتباط برقرار کرده و جلساتی نیز برگزار کردیم. آن زمان هنوز مرکز قرآن و عترت کانون مدارس اسلامی شکل نگرفته بود و کارشناسان در کسوت کانون مدارس اسلامی در قالب نشست‌هایی مسائل و دغدغه‌های خود را در این زمینه مطرح کردند. البته گویا دوستان در سازمان پژوهش از موضوع تلفیق درس قرآن صرفنظر کرده‌اند و به دنبال شیوه‌های دیگری هستند. صرفنظر از این موضوع گروه جدیدی در امر تألیف کتب دینی و قرآنی در این سازمان مستقر شده‌اند که ما در ارتباط با این گروه جدید هستیم که البته انتظار داریم از ظرفیت کارشناسی مرکز قرآن و عترت کانون مدارس اسلامی نیز در سیاسگذاری‌ها و تصمیمات خود استفاده کنند که تاکنون محقق نشده است و به نظر می‌رسد که این سازمان باید در این امر به یک تصمیم و عزم جدی برسد که از همه ظرفیت‌های موجود در امر تحقق تعلیم و تربیت اسلامی که از جمله اهداف والای انقلاب اسلامی و آنگونه که تاکنون بایسته و شایسته است محقق نشده، استفاده کند.
ایکنا ـ بخش قابل توجهی از تأمین معلمان آموزش و پرورش از طریق دانشگاه فرهنگیان تأمین می‌شوند. از سویی دیگر آموزش و پرورش با اجرای طرح «اتقان» به دنبال توانمندسازی و تجهیز معلمان آموزش و پرورش در زمینه‌های قرآنی است. شما برای ارتباط با دانشگاه فرهنگیان و یا نهاد قرآنی آموزش و پرورش به منظور توفیق هر چه بهتر و بیشتر طرح «اتقان» برنامه‌ای دارید؟
تا حدود زیادی با این طرح آشنا هستیم که ابتدا قرار بود در مدارس شاهد آغاز و بعداً در سایر مراکز همچون دانشگاه فرهنگیان نیز تداوم یابد. نکته قابل توجه اینکه نه‌تنها دانشگاه فرهنگیان بلکه هر نهادی به ویژه آنهایی که پیگیر تدوین و اجرای طرح‌های آموزشی هستند باید تنها به خود و حوزه‌های پیرامونشان نگاه نکنند و از دید انحصاری نسبت به اجرای طرح‌های خود، پرهیز کنند. در طرح اتقان، اساساً مدارس غیردولتی که عمده مدارس تحت پوشش کانون مدارس اسلامی از این جنس هستند نادیده گرفته شده است. اگر بخواهم دید کلی نسبت به دیدگاه آموزش و پرورش نسبت به مدارس غیردولتی داشته باشم باید بگویم که دولت در امر آموزش و پرورش این مدارس اساساً بی‌توجه است. مدارس غیردولتی را به حال خود رها کرده؛ معلمان و کادر آموزشی این مدارس در دریف کادر آموزشی آموزش و پرورش تعریف نمی‌شوند با این فرض که چون آنها هزینه‌های خود را از طریق دریافت شهریه تأمین می‌کنند لذا هیچ سهمی از سرانه تحصیلی دولتی نداشته و بودجه‌ای به آنها تعلق نمی‌گیرد و معلمان و کادر آموزشی این مدارس از امنیت حرفه‌ای و شغلی برخوردار نیستند.
با این وجود هر جا که صحبت از کم‌کاری و کاستی در زمینه کیفیت آموزشی می‌شود نوک پیکان اتهام متوجه مدارس غیردولتی است با این فرض که آنها هنجارهای امر آموزش را برهم زده و شکسته‌اند در حالیکه مهمترین فلسفه از ایجاد مدارس غیردولتی در بدو امر، مردمی‌سازی امر آموزش در راستای کیفیت‌بخشی به آن بوده است تا دولت در تعاون با نهادهای مردمی در امر ارتقای کمی و کیفی آموزش توفیق بیشتری داشته باشد. اما در عمل می‌بینیم که آموزش و پرورش اتفاقاً نگاهی طلبکارانه نسبت به این مدارس دارد و نه‌تنها حمایتی صورت نمی‌دهد که آزار و اذیت‌هایی نیز برای آنها دارد تا آنجا که این روند برای بسیاری از مدیران این مراکز آموزشی خسته‌کننده بوده و انگیزه را برا ارتقای کیفی آموزش از بین می‌برد.
ایکنا ـ و کلام آخر؟
به نظرم در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری نیاز به تعاون و ایجاد همکاری بیشتر میان نهادهای دولتی و بخش خصوصی و مردمی در امر آموزش و به ویژه آموزش قرآن داریم. این ذهنیت باید از بین برود که مدارس غیردولتی فاقد نظام آموزشی طراز ارزشی و دینی هستند. اتفاقاً این مراکز آموزشی توفیقاتی در این زمینه نیز کسب کرده‌اند اما متأسفانه کمتر اهتمام و توجهی از سوی آنها در زمینه مستندسازی دستاوردهای آموزشی صورت گرفته است. خوشبختانه دو دوره است که از سوی کانون مدارس اسلامی شاهد برگزری همایش ایده‌های برتر قرآنی هستیم که در دومین دوره آن 40 طرح آموزشی قرآنی از سراسر کشور ارائه شده و 29 طرح برگزیده و مورد تقدیر قرار گرفتند و سایر طرح‌ها نیز در قالب برپایی نمایشگاهی در معرض معرفی و دید عمومی قرار گرفتند. در نظر داریم با ایجاد ساختار جدید مرکز قرآن و عترت کانون مدارس اسلامی، سومین دوره این رویداد را با رویکردی متفاوت و اثربخش تر برگزار کنیم.
انتهای پیام