جنبش مقاومت اسلامی حماس با انتشار بیانیه‌ای رسمی، در واکنش به طرح ۲۰ ماده‌ای صلح رئیس‌جمهور آمریکا، ضمن قدردانی از تلاش‌های میانجی‌گران و تأکید بر توقف جنگ در غزه، با این طرح از مفاد جمله آتش‌بس، تبادل اسرا و واگذاری اداره غزه به یک نهاد فلسطینی مستقل موافقت مشروط کرد.
هر چند پذیرش این طرح با شوک نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همراه بود به گونه‌ای که تل‌آویو را به تکاپوی هماهنگی با واشنگتن برای جلوگیری از برداشت مثبت ترامپ نسبت به موضع حماس واداشت اما در مقابل، دونالد ترامپ واکنش مثبتی به موضع حماس نشان داد.
بیشتر بخوانید:
در این راستا محمدعلی حسن‌نیا، کارشناس مسائل منطقه در گفتوگو با ایکنا به تحلیل و ارزیابی پاسخ حماس به طرح صلح ترامپ پرداخت و گفت: تا حدودی مشخص بود حماس با یک جرح و تعدیل در اصلِ طرح، آماده پذیرش صلح است تا آن را بپذیرد زیرا حماس دریافته که جنگ بدون تغییر در ساختار حاکمیتی غزه پایان نخواهد یافت.
حسن‌نیا توضیح داد: حماس قصد دارد از حاکمیت خود در غزه عبور کند تا شرایطی فراهم شود که جنگ خاتمه یابد. چراکه به احتمال زیاد بدون پایان حاکمیت حماس، جنگ تمام نمی‌شود؛ بنابراین حماس می‌خواهد بدنه مردمی و سازوکار‌های مقاومت خود را (شبیه وضعیتی که قبل از سال ۲۰۰۵ در غزه وجود داشت)، احیا کرده و روند بازسازی و بازگردانی خود را آغاز کند.
کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: از سوی دیگر، اسرائیل نیز در این صلح از برخی خواسته‌های خود عقب‌نشینی کرده و مثل قبل بر نابودی کامل یا خلع سلاح کلی حماس اصرار ندارد؛ موضوعی که احتمال رخ دادن آن را بعید می‌کند. به همین دلیل، حماس این جرح و تعدیل‌ها را انجام داده است تا در آینده غزه در روند بازسازی خود بتواند نقش‌‌هایی را بازی کند.
حسن‌نیا درباره جزئیات خواسته‌های پذیرفته‌شده از سوی حماس، گفت: حماس شرط پایان جنگ را پذیرفته؛ شرط تبادل اسرا را به‌صورت یکباره قبول کرده و همچنین تأکید دارد که اسرائیل باید کاملاً از نوار غزه خارج شود و جنگ به‌صورت دائمی خاتمه یابد. این توافق هنوز به معنای برقراری صلح کامل نیست و فعلاً بیشتر شبیه آتش‌بس و تبادل اسراست که هدف اصلی آن پایان دادن به جنگ و ویرانی‌ها، خسارت‌ها و جنایات علیه مردم غزه است.
حسن‌نیا با یادآوری استقبال بسیاری از کشور‌های عربی و اسلامی از طرح صلح ترامپ، اظهار کرد: حتی کشور‌هایی که از حماس حمایت می‌کردند، مانند قطر و ترکیه، حماس را به پذیرش طرح ترغیب کردند بنابراین برای پذیرش این طرح حماس نیز تحت فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفت تا آن را بپذیرد. در طرف دیگر این ماجرا، اسرائیل نیز تحت فشار آمریکا و کشور‌های اروپایی قرار گرفت تا این طرح را بپذیرد تا جنایات انسانی در غزه پایان بیابد و روند توزیع کمک‌های بشردوستانه و بازسازی در غزه آغاز شود.
کارشناس مسائل منطقه در پاسخ به این سؤال که چه میزان پذیرش طرح صلح ترامپ از سوی حماس با نیت شکستن تصور نتانیاهو از اینکه حماس این طرح را نمی‌پذیرد انجام شد، گفت: نتانیاهو و اسرائیلی‌ها باور ندشتند که حماس این طرح را بپذیرد اما حماس این طرح را با جرح و تعدیل‌هایی پذیرفت و قبول کرد.
وی با تأکید بر اینکه اصل موضوع برای دو طرف، پایان جنگ و تبادل اسراست، تصریح کرد: یعنی رژیم صهیونیستی خواستار آزادی تمامی اسرا و عدم وجود حماس در غزه است و حماس می‌خواهد جنگ پایان پیدا کند. البته اولویت‌های فرعی دیگری نیز هست؛ در حکومت آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؟! حکومت آینده با تونی بلر و دیگر اشخاص که در طرح ترامپ آمده است، این افراد اصلا امکان ورود به غزه ندارند و باید از مصر و اردن و امثالهم حکومت را اداره کنند. بنابراین تا حدود زیادی این طرح مبهم است و مشخص نیست چه اتفاقی خواهد افتاد.
حسن‌نیا تصریح کرد: اولویت اصلی حماس و اسرائیل در حال حاضر پایان جنگ و آزادی اسراست تا در مرحله بعد درباره جزئیات صحبت کنند زیرا هم فرصت برای حماس است تا ببیند در مرحله بعد چه اتفاقی می‌افتد و هم فرصتی برای اسرائیل است تا اگر متوجه رشد حماس در غزه شد دوباره به آن حمله کند.
این کارشناس در پاسخ به این سؤال که آیا حماس با پاسخ مثبت به این طرح می‌خواهد جدیت ترامپ و به ویژه نتانیاهو را در صلح محک بزند، گفت: قطعا ترامپ به دنبال صلح است به ویژه برای وجهه خود که بگوید جنگ‌ها را پایان داده و آتش‌بس برقرار کرده است اما به قول خود او، این صلح از طریق قدرت و زور است. یعنی ترامپ می‌گوید چیزی را من بر روی کاغذ می‌نویسم و بعد شما آن را امضا کنید و دیدیم که بلافاصله پس از پاسخ مثبت حماس، توئیتتی زد که «آنها آماده هستند و اسرائیل حمله نکند» یعنی می‌خواهد به مرحله بعد وارد شود و می‌خواهد به این آتش‌بس برسد.
حسن‌نیا با تأکید بر اینکه این جنگ برای نتانیاهو اهمیت داشت، گفت: حفظ حکمرانی نتانیاهو در تداوم جنگ و تنش است زیرا سعی می‌کند تا انتخابات این جنگ را طولانی کند. البته اگر پایان جنگ در غزه نزدیک باشد احتمال دارد که جنگ و موج خشونت را به دیگر جبهه‌ها از جمله یمن، لبنان، سوریه و حتی ایران بکشاند تا بتواند روند جنگ را تا موعد انتخابات پارلمانی ادامه دهد. هرچند اکنون نیز فشارهای داخلی و انزوای بین‌المللی اسرائیل و حتی فشار آمریکا بر اسرائیل برای پذیرش صلح وجود دارد.
وی درباره اینکه آیا ترامپ با وجود پیشنهاد صلح می‌تواند تضمین کند که جلوی خرابکاری احتمالی نتانیاهو را در اجرای این طرح بگیرد، افزود: هیچ قطعیت و ضمانتی در سطح بین‌الملل وجود ندارد. قطعنامه‌های سازمان ملل، نادیده گرفته می‌شود و هیچ تضمینی وجود ندارد بنابراین تضمین خاصی نیز درباره این موضوع نیست.
حسن‌نیا در پایان بیان کرد: شاید حتی نتانیاهو پس از رسیدن به اولویت اصلی خود یعنی آزادی اسرای زنده ومرده به دنبال کسب وجهه‌ای برای خود باشد و اعلام کند حماس را خلع سلاح و از حاکمیت غزه بیرون کردم و اسرا را نیز یکباره آزاد کردم.
گفتوگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام