«ترنم وحی» تجلیل از قهرمانان قرآنی است

اختتامیه هفدهمین دوره آزمون حفظ قرآن کریم همراه با ترجمه و تفسیر «ترنم وحی»  به همت مؤسسه کشوری مهد قرآن،  اوایل آذر در کاشمر برگزار شد که طی آن به 77 نفر از حافظان برگزیده این دوره از آزمون، گواهینامه اعطا شد. این مراسم با حضور و سخنرانی سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و قرائت پیام مسعود پزشکیان؛ رئیس‌جمهور همراه بود.

 

به این بهانه با سیدمحمود چاوشی؛ مدیرعامل مؤسسه کشوری مهد قرآن گفت‌و‌گویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانیم؛

 

 

تأثیر بسیار زیادی دارد و می‌توان آن را از وجوه مختلف بررسی کرد. از منظر حافظان قرآن این امر تشویق بسیار مهمی است، چرا که وقتی آنها می‌بینند که بالاترین مسئول دستگاه اجرایی ویژه این برنامه پیام می‌دهد و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با وجود بُعد مسافت، در این مراسم حضور می‌یابد، اثر مثبتی بر روی ذهن آنها خواهد داشت.

 

مبنای اصلی این برنامه تجلیل از حافظان قرآن بوده است و این امر یعنی حفظ قرآن در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، جایگاه والایی دارد و این حضور و اهتمام نشان از توجه مسئولان نظام به این مهم دارد که در راستای عمل به مطالبات مقام معظم رهبری است که همواره به امر حفظ قرآن تأکید داشته و دارند و طبیعی است که رئیس‌جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولیان اصلی فرهنگی کشور نسبت به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.

 

منظر دیگری که وجود دارد، نگاه متولیان امور جاری و اجرایی در کشور است به ویژه آنهایی که در دستگاه‌های دولتی مسئولیتی به عهده دارند و وقتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم حضور پیدا کرده یا پیام رئیس‌جمهور قرائت می‌شود، این امر به خودی خود توجه مسئولان را نیز به سمت این رویداد جلب می‌کند به این معنی که یا باید به آن توجه ویژه‌ای داشته یا در صورت اینکه در حال انجام سلسله اموری هستند، فعالیت‌های خود را در این زمینه با جدیت بیشتری دنبال کنند، چرا که رسیدن به نقطه مطلوب و خواست رهبری یعنی تربیت 10 میلیون حافظ قرآن امر خطیری است و آنها باید نقش خود را در این زمینه به احسن وجه ایفا کنند.

 

خوشبختانه در برنامه هفتم پیشرفت نیز به حفظ قرآن و توسعه و ترویج حفظ قرآن، توجه ویژه‌ای صورت گرفته است که این امر وظایف و مأموریت وزارتخانه‌ها و مدیران کل را در این راستا سنگین‌تر کرده است و از دیدگاه عام نیز چنین توجهی حائز اهمیت است. وقتی مردم این اهتمام را یا از نزدیک و یا در قالب پوشش رسانه‌ای مشاهده می‌کنند، علاقه‌مند به مشارکت بیشتر در این زمینه شده و به ویژه والدین مشتاق به حضور فرزندان خود در مسیر حفظ قرآن می‌شوند. باید به این نکته توجه داشت که نقش رسانه در این زمینه بسیار مهم است و می‌تواند به ویژه طیف نوجوان و جوان را به سمت امور قرآنی سوق دهد، همچون عرصه ورزشی و فعالیت‌های بدنی که با توجه به پرداختن مؤثر و فراگیر رسانه شاهد هستیم تا چه اندازه میل و رغبت نوجوانان و جوانان به سمت رشته‌های ورزشی و اشتغال در آنها زیاد شده است.

 

 

اختتامیه آزمون ترنم وحی در اماکنی غیر از پایتخت مسبوق به سابقه است و ما اکثر دوره‌های خود را تاکنون در شهرستان‌ها برگزار کردیم. سال 82 نخستین دوره این آزمون در حسینیه ارشاد تهران برگزار شد، اما در ادوار دیگر عموماً در شهرستان‌های مختلف برگزار شده و مهد قرآن شهرستان‌های مورد نظر، میزبان آن بوده‌اند.

 

این موضوع نیز از جنبه‌های گوناگون حائز اهمیت است؛ نخست اینکه وقتی یک فعالیت قرآنی آن هم در سطح ملی در شهرستانی برگزار می‌شود، این امر برای مردم آن منطقه، استان و شهرستان بسیار مهم است و از آن بهره‌های فراوان می‌برند. وقوع این رویداد به حضور اساتید منجر و کارگاه‌ها و جلسات آموزشی در حواشی آن برگزار شده که می‌تواند برای اهالی آن شهر اهمیت بسزایی داشته باشد.

 

نکته دیگر آنکه برگزاری چنین رویدادهایی در یک شهرستان، وقوع یک کار جهادی را به دنبال دارد، چرا که تمامی دستگاه‌های اجرایی آن شهر و منطقه اعم از دفتر امام جمعه؛ فرماندار و شهردار برای برگزاری هر چه مطلوبتر آن بسیج شده تا یک رویداد ملی درخور را شاهد باشیم. اتفاقی که در کاشمر افتاد، مصداق چنین امری بود که با پشتکار و پیگیری مهد قرآن کاشمر و سایر دستگاه‌های اجرایی برنامه‌ باکیفیتی برگزار شد.

 

 

وقتی بررسی جامع و کارشناسی صورت می‌گیرد، متوجه این امر می‌شویم که در میان رشته‌های آموزشی، حفظ قرآن و تربیت حافظ قادر است، بیشترین انس و ارتباط فرد با کلام خدا را موجب شود. اتفاقا به همین دلیل است که مقام معظم رهبری به این امر تأکید فراوان دارند. وقتی کلام خدا به واسطه حفظ شدن در سینه فرد جای گرفت، او در هر مرحله و برهه از زندگی فردی و اجتماعی قادر است با رجوع به محفوظاتش برای مسائل و مشکلات احتمالی پیش آمده در زندگی راه حل و راهکاری را پیدا کند و زندگی او بر مدار قرآن و تعالیم برآمده از آن استوار می‌شود.

 

تأثیرگذاری این رویداد و مشابه آن بسیار بیشتر از حوزه محدود و منحصر به فعالیت‌های قرآنی است، همه احوال یک فرد را در برگرفته و او را در مسیر درستی هدایت خواهد کرد. بسیاری از مدیران فرهنگی و امور قرآنی کشور که اکنون مشغول به فعالیت هستند و اتفاقاً از جمله مدیران موفق نیز محسوب می‌شوند ار قرآن‌آموزان و حافظانی بوده‌اند که در دهه‌های 70 و 80 در همین مراکز به امر حفظ قرآن مبادرت ورزیده‌اند و همچنین نمونه‌هایی را می‌توان سراغ گرفت که در رده‌های بالای مسئولیتی در نهادهای اجرایی و وزارتخانه‌ها هستند و خود ایشان اذعان می‌کنند که قرآن‌آموز رشته حفظ در فلان مهد قرآن منطقه یا شهرستان بوده‌اند. 

 

تأکید رهبر معظم انقلاب به حفظ قرآن هم ناشی از حکمت ایشان دارد. تربیت حافظ قرآن آن هم با رقم قابل توجه 10 میلیون به منزله ساختن جامعه آینده بر مدار آموزه‌های قرآنی است و اساساً حافظ قرآن سرمایه این مملکت است که نقش تعیین‌کننده‌ای در حکمرانی قرآنی آینده این کشور خواهد داشت چرا که با وجود آنکه قرائت و تلاوت قرآن نیز دارای اهمیت است اما به هر حال این موضوع کارکردی در حد شرکت در مجالس و محافل قرآنی دارد و یا نهایت منجر به حضور یک قاری در مسابقات ملی و بین‌المللی می‌شود اما یک حافظ قرآن وقتی در آینده در مقام تصمیم‌گیری و سیاستگذاری قرار می‌گیرد، قطعاً تصمیم‌سازی او جریان‌ساز بود و تأثیر بسزایی در سرنوشت یک کشور خواهد داشت.

 

 

اشاره به این مسئله شد که ترنم وحی در حقیقت آخرین مرحله آزمون ما در زمینه حفظ قرآن است که با توجه به امکانات زیرساختی و برنامه‌ریزی‌های انجام شده روند آن تا حدود زیادی انتظارات را برآورده ساخته است. اما به نظر می‌رسد آنچه ایده‌آل هست این باشد که باید حفظ قرآن از سطوح پایین‌تر آغاز شده و متناسب با بضاعت و قابلیت و میزان هوشمندی قرآن‌آموز به هر میزان که از قرآن را حفظ می‌کند؛ مرحله به مرحله ارزیابی و مورد تشویق قرار گیرد که در نهایت به چنین سطوحی برسد که وارد مرحله حرفه‌ای حفظ قرآن شود. 

 

این مسئله را نباید از نظر دور داشت که آزمون ترنم وحی در واقع تجلیل از قهرمانان قرآنی است که در مراحل کتبی و شفاهی از آنها گزینش‌هایی به عمل آمده و در نهایت به تعبیر رهبری قهرمان قرآنی هستند که بر فراز قله‌های افتخار ایستاده و به عنوان الگویی به جامعه معرفی می شوند. در واقع این افراد جلوه‌گری حافظان و در معرض دید قرار گرفتن آنها برای عموم مردم است که باید گفت هدف اصلی از برگزاری این آزمون نیز همین نکته است تا به این واسطه به ویژه نوجوانان و جوانان برای پای گذاشتن در این عرصه و طی کردن مدارج گوناگون انگیزه لازم را پیدا کنند.

 

 

واقعیت امر آن است که در زمینه بازتاب رسانه‌ای این رویداد وضعیت موجود چندان رضایت بخش نیست و در خوشبینانه‌ترین شکل باید بگویم که تنها 20 درصد این ظرفیت در زمینه اجرای یک رویداد ملی بازتاب رسانه‌ای داشته‌است. بخش عمده‌ای از این ضعف در پوشش رسانه‌ای ازمون ترنم وحی متوجه رسانه ملی است که در طی ادوار برگزاری این رویداد کمترین همکاری را با ما داشته است.

 

سال‌ها قبل و پیش از برگزاری مراحل مختلف این آزمون؛ تیزرهایی تهیه و در اختیار صدا و سیما و به ویژه شبکه قرآن و معارف سیما قرار می‌گرفت که با پخش آن از برگزاری یک رویداد ملی حمایت رسانه‌ای صورت گیرد و البته در این زمینه به بهانه‌های گوناگون همچون مطالبه مالی و مواردی از این دست کارشکنی صورت گرفت و لذا پوشش رسانه‌ای از مراحل مختلف آن از سوی رسانه ملی بسیار ضعیف بوده و در نهایت به اختصار به اختتامیه این آزمون اشاره‌ای صورت گرفته است و این در حالیست که یکی از مسئولیت‌های صدا و سیما در اساس تربیت حافظ قرآن است که تاکنون به این مسئولیت آنگونه که باید و شاید عمل نکرده است.

 

ما اخبار و محتوایی را در مورد این ازمون و سایر فعالیت‌های مهد قرآن تهیه و در اختیار رسانه‌ها قرار داده‌ایم؛ تعدادی از آنها پوشش درخوری داشته اند و برخی به ندرت و برخی دیگر اصلاً وقعی به آن نگذاشته اند که البته باید گفت که رسانه‌ همچون خبرگزاری‌ها در حد قالبی که برای آنها تعریف شده قادر به مانور خبری هستند و بیشترین حساسیت و توقع ما از رسانه ملی ست که بُرد اصلی و فراگیر در این قضیه دارد اما عملکرد آن تاکنون جز به وجود آمدن دلخوری از ناحیه ما، نتیجه‌ای دیگری دربرنداشته است.

 

 

بله. به هر حال این آزمون به عنوان یک برنامه مستمر و یکساله تعریف شده است و لذا دستورالعمل و نظام اجرایی را داراست که به همه شعب مهد قرآن در سراسر کشور ابلاغ شده است  و حافظان و مدیران هر یک از شعب طبق پروسه تعریف شده در حال انجام امور مربوطه هستند اما همچنان تا رسیدن به مقطع جدیتر آن و مثلاً اخذ آزمون شهرستانی و استانی که بعدها منتهی به آزمون کشوری و نهایی شود، زمان زیادی باقی مانده است.