به گزارش خبرنگار ایکنا،
محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور، در نخستین جشنواره ملی
«ارتقای شفافیت و رفع موقعیتهای تعارض منافع» که صبح امروز، سهشنبه ۱۸ آذرماه، در سالن اجلاس سران برگزار شد، با تبریک میلاد حضرت زهرا(س) و قدردانی از ابتکار سازمان بازرسی کل کشور، این جشنواره را اقدامی ارزشمند و فرهنگی در مسیر مقابله با فساد دانست.
وی با اشاره به حضور نمایندگان سه قوه و جمعی از کارشناسان، گفت: این همگرایی، نشانهای روشن از احساس مسئولیت مشترک در حل مسائل کشور است. ما باید در چنین فضاهایی بدون نگاه به گرایشها، بر یافتن راهکارهای حل مشکلات تمرکز کنیم.
عارف با تأکید بر اینکه کشور تجربههای مهمی در زمینه سلامت اداری پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشته است، افزود: در این سالها موفقیتها و چالشهای مختلفی را پشت سر گذاشتهایم و اکنون لازم است با جمعبندی علمی و کارشناسانه این تجربیات، راهبردهای دقیقتری برای ارتقای شفافیت و مبارزه با فساد تدوین کنیم.
فساد، خطری جدی برای سلامت نظام اداری
معاون اول رئیسجمهور، فساد را خطری جدی برای سلامت نظام اداری توصیف کرد و گفت: کوچکترین فساد مانند یک بیماری میتواند کل سیستم را دچار آسیب کند. بنابراین مقابله با آن نیازمند اقدام هماهنگ، برنامهریزیشده و مستمر است.
وی با اشاره به مشارکت حدود ۲۵۰ دستگاه اجرایی از سه قوه در این جشنواره، تصریح کرد: اگر مشکلی در کشور وجود دارد، همه ما از آن رنج میبریم و همه آمادگی داریم برای رفع آن اقدام کنیم. مهم این است که با بهرهگیری از تجربههای گذشته و با اتکا به جلسات کارشناسی مانند همین نشست، به راهکارهای عملی و قابل اجرا برسیم.
عارف تأکید کرد: با کار جدی، علمی و ضربتی میتوان فضای اداری کشور را از آلودگیها و تبعیضها پاک کرد و مسیر شفافیت و عدالت اداری را با قدرت بیشتری ادامه داد.
هیچ راهی جز «سالمسازی» نداریم
وی با تاکید بر اینکه هیچ راهی جز «سالمسازی» نداریم، تصریح کرد: میتوانیم با همدلی و هماهنگی و کارهای تجربی چهار دهه گذشته خودمان، تجربههای موفق برخی کشورها و شاخصهایشان را در بحثهای شفافیت استفاده کنیم.
وی گفت: پژوهشگران امروز درباره سه موضوع اساسی یعنی حکمرانی مسئولانه و توسعه، شفافیت، تعارض منافع و نظارت گفتوگو میکنند؛ سه موضوعی که نه تنها به یکدیگر پیوستهاند بلکه هر یک لازم و ضروری برای پیشرفت کشور، پایداری نظام اداری و افزایش اعتماد عمومی است.
شفافیت به مثابه بنیان اعتبار و کارآمدی حکمرانی
عارف اظهار کرد: شفافیت به مثابه بنیان اعتبار و کارآمدی حکمرانی و یک ضرورت است و خوشبختانه در این زمینه اقدامات قانونی انجام شده است. شفافیت صرفا یک شعار سیاسی نیست بلکه زیرساخت عقلانیت در حکمرانی و تعاملات جهانی است. تجربه نشان میدهد هر جا جریان اطلاعات قابل دسترس و قابل فهم بوده، فساد کاهش یافته و کارآمدی افزایش پیدا کرده است.
معاون اول رئیسجمهور اضافه کرد: وظیفه حکومت حفظ سلامت ساختار اداری و سرمایه اجتماعی است و برای تقویت شفافیت نیازمند یکپارچهسازی اطلاعات و حذف عملکردهای جزیرهای هستیم.
وی با ابراز تأسف از برخی نارساییها گفت: ما از یک امکان بهخوبی استفاده نکردهایم؛ ظرفیت هر تشکیلات و هر واحد باید در استفاده مشترک بهکار گرفته شود و اجازه تقسیمطلبیها و رفتارهای جزیرهای داده نشود.
عارف ادامه داد: جهان امروز اصل یکپارچهسازی اطلاعات را پذیرفته اما پذیرش اصول کافی نیست و باید چارچوبها و استانداردهای روشنی تدوین و اجرا شود. لذا لازم است تدبیری اتخاذ شود تا استدلالهای استاندارد مشخصی برقرار شود که همه بر اساس آن عمل کنند؛ از مطالعات اولیه تا انتشار عمومی گزارش عملکرد پروژهها و دستگاهها باید ساماندهی شود.
مدیران ارشد شفافیت را در سطح اولویتهای ساختاری خود قرار دهند
وی با تاکید بر اینکه انتشار عمومی گزارش عملکرد و دسترسی مردم به اطلاعات دستگاهها به نفع کشور است، افزود: مدیران ارشد باید شفافیت را در سطح اولویتهای ساختاری خود قرار دهند. هر دستگاه باید گزارش کند؛ اطلاعات باید عمومی باشد.
عارف در ادامه با اشاره به موضوع تعارض منافع، گفت که این پدیده اگر مدیریت نشود، عدالت اداری را خدشهدار میکند.
معاون اول رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت ایجاد زیرساختهای حرفهای برای مقابله با تعارض منافع، اظهار کرد: راهاندازی سامانه ملی اعلام تعارض منافع برای مدیران و کارکنان کلیدی یک اقدام ضروری است. این سامانه باید نقشها، شاخهها و موقعیتهای حساس را بهطور دقیق تعریف و محدودیتهای مرتبط را مشخص کند. همچنین آموزشهای لازم برای استفاده از آن باید بهصورت جامع انجام شود.
وی بر همکاری کامل سازمان بازرسی کل کشور با تمامی دستگاهها تأکید کرد و افزود: انتظار ما این است که مدیر یا مسئول، با شجاعت و صداقت موقعیتهای تعارض منافع را اعلام کند؛ نه اینکه آن را پنهان نگه دارد. مدیریت تعارض منافع باید حرفهای، غیرسیاسی و مبتنی بر استانداردهای علمی باشد.
معنای درست نظارت
عارف با اشاره به برداشتهای نادرست از مسئله نظارت گفت: نظارت صحیح بهمعنای زیاد شدن فشار نظارتی یا تولید گزارشهای متعدد نیست. نباید نهادهای نظارتی بهدنبال پیدا کردن سوژه باشند یا از کشف یک تخلف خوشحال شوند. هدف نظارت، گزارشسازی نیست؛ هدف این است که در طول یک سال کاری، عملکرد دستگاه سالم باشد و پیشگیری اتفاق بیفتد.
وی ادامه داد: گاهی که یک مدیر میانی یا یک کارشناس در مسیر خطا قرار گرفته، دادن یک تذکر یا هشدار کافی است و همان زمان مسیر اصلاح میشود. همین پیشگیری ارزشمند است و این نگاه باید تقویت شود.
معاون اول رئیسجمهور بر ضرورت هماهنگی و همدلی همه نهادهای نظارتی تأکید کرد و گفت: اگر دو نهاد نظارتی وارد یک موضوع شوند و هرکدام برداشت متفاوتی ارائه دهند، دستگاه اجرایی دچار سردرگمی میشود. قاضی هم وقتی با دو گزارش متفاوت درباره یک پرونده مواجه میشود، طبیعی است که فرایند رسیدگی پیچیده شود. این نشان میدهد که مسیر نظارت در هر دو بخش کامل طی نشده است.
نظارت مؤثر فقط کشف تخلف نیست
وی با بیان اینکه نظارت مؤثر فقط کشف تخلف نیست، تصریح کرد: نظارت یعنی پیشگیری، هدایت و حفظ سلامت نظام اداری. خوشبختانه سازمان بازرسی کل کشور اکنون به سمت یک نهاد تحقیقمحور، دادهمحور و تحلیلی در حال حرکت است و این تغییر رویکرد قابل تقدیر است. البته این مسیر باید جدیتر تقویت شود.
عارف در ادامه چند انتظار کلیدی از نهادهای نظارتی را مطرح کرد و گفت: نخست، توسعه نظارت هوشمند مبتنی بر دادههای دقیق و بهروز است. دوم، ایجاد ارتباط نظاممند اطلاعاتی میان نهادهای نظارتی، مرکز دادهها و سایر دستگاهها ضروری است تا از همپوشانی و تکرار جلوگیری شود.
وی اضافه کرد: گاهی یک قاضی با دو گزارش کاملاً متفاوت درباره یک پرونده مواجه میشود؛ یا یک مدیر باید دهها صفحه گزارش بخواند تا بفهمد مطلب اصلی چیست. گزارشها باید کوتاه، روان، دقیق و همراه با راهکار باشند؛ راهکارهایی برای حل مسئله و جلوگیری از تکرار موارد مشابه.
خبر در حال تکمیل است.
انتهای پیام