مدیر حوزههای علمیه با بیان اینکه برخلاف اینکه تصور میشد این بیماری کوتاهمدت است، اظهار کرد: اولین تأثیر آن بر اقتصاد بشر و معیشت است که همه قارهها با شوک آن روبهرو شدند. اثر دیگر کرونا تهدید پیوندهای اجتماعی است، زیرا طبیعت این بیماری تضعیف روابط اجتماعی و لزوم رعایت فاصلهگذاری است و حتی پیوندهای درونخانوادگی را هم تهدید کرده است. کرونا تعاملات علمی و مقولههای فرهنگی، معنوی و ایمانی را دچار ضعف کرده است؛ مهمتر از همه تأثیر روحی، شخصیتی و درونی آن برای بشر است که اگر به درستی درمان نشود، تأثیرات مخربی بر جای میگذارد. تکانههایی که به روح، روان و جهان درون انسان وارد میشود از همه آسیبها خطرناکتر است؛ در اینجا صبوری و تابآوری ضروری است، زیرا انسانی که درون و بینش سامانیافته و منسجمی دارد میتواند مشکلات فردی و اجتماعی را معالجه کند و از اضطراب و افسردگی رهایی یابد.
اعرافی اظهار کرد: در منطق اسلام، الگوی تابآوری در برابر مشکلات چیست؟ این الگو همان صبر و مقاومت است که در فرهنگ علوم اسلامی و در اخلاق، عرفان، آیات و روایات مورد توجه قرار گرفته و از متن دین برخاسته است. ما تابآوریهای سطحی داریم ولی دین الگوی جامع صبوری و مقاومت را به ما ارائه کرده که باید آن را نهادینه کنیم تا جامعه در بنیادهای خود از استحکام برخوردار شود.
مدیر حوزه علمیه تصریح کرد: این تابآوری درونی، براساس نظر علمای اخلاق، مرکب از چند ضلع است؛ ضلع اول، امر دانشی و بینشی است؛ ضلع دوم، عاطفی و روحی، ضلع سوم بروز در رفتارها و ضلع چهارم تجلی در سخنان است؛ اولین مؤلفه از نظریه تابآوری دینی، مؤلفه دانشی و بینشی و تفسیر درست و عقلانی از حوادث است؛ پایه مقاومت افراد در برابر بلایا به این مؤلفه بر میگردد؛ اینکه کسی بتواند از پدیده دشوار و سخت، تحلیل و تفسیر عقلانی درست ارائه دهد.
اعرافی افزود: اینکه ما یک پدیده ناگوار را فارغ از بعد آسمانی ببینیم، موجب انفعال، افسردگی و شکست انسان و فروپاشی درونی و اجتماعی میشود؛ در تفسیر اسلام، حوادث و بلایای طبیعی ضمن اینکه نوعی مجازات است، در عین حال انواع خیرات هم میتواند در آن نهفته باشد؛ گاهی کفاره گناهان و گاهی موجب تعالی روحی انسان است. ضمن اینکه به صورت کلی همه این موارد آزمون و ابتلاست و اینکه بدانیم دست قدرت الهی برتر از همه است.
اعرافی با ذکر اینکه کرونا در کنار تلخیها میتواند بر روی پیشرفت علمی اثر گذاشته و برکات مادی و معنوی داشته باشد، اظهار کرد: در تفسیر اسلام بلای طبیعی شر مطلق نیست. نگاه خیرمدار و مثبت به حوادث و وقایع در تفسیر اسلامی موج میزند؛ بنابراین در مؤلفه اول، تابآوری دینی منجر به امید و اعتماد زیادی است. مؤلفه دوم، حال درونی و وضع روانی شخص است. در پرتو معیارهای اخلاقی اسلام، انسان مؤمن در برابر وقایع صبور است. صبر، عزت نفس و نشانه توکل به خدا و رضا به قضای الهی است. مؤلفه سوم، نظامات رفتاری است، چه در نظام اجتماعی و چه در نظام فردی و اسلام برای تکالیف واجب و مستحب در بحث مقاومت و صبر، پاداشهای فراوانی را در نظر گرفته است.
وی با بیان اینکه سامانه رفتاری فقهی حقوقی اسلام انسان را به همبستگی و برونرفت از فردگرایی و رسیدگی به افرادی که در سختی هستند فرامیخواند، گفت: مؤلفه چهارم نظام گفتاری است؛ اسلام میگوید در سختترین شرایط حرمتها را نگه دارید و بدگویی و بیصبری زبانی نداشته باشید و ادب را رعایت کنید. در مواجهه با کرونا شاهد تجلی بخشی از این نظریه در حد مطلوب بودیم که با هدایتهای رهبری و مراجع و ایمان برآمده از عمق جان رخ داد؛ جامعهای که به شدت درگیر کرونا بود و از طرف دیگر در تحریم قرار داشت در خود نشکست و گروههای فراوان جهادی از طلاب، بسیجیان و ... وارد میدان شده و فضای رعب را شکستند که این امر برآمده از روحیه پویا و صبورانه است.
اعرافی تصریح کرد: با مواسات و تعاون جامعه بیدار شد و همه به فریاد یکدیگر رسیدند؛ جوانان در کنار کادر پزشکی ایستادند و در مجموع این همان نظریه مقاومت اجتماعی اسلام است که در کشور ما تجلی یافت؛ البته این به تنهایی کافی نیست و باید نظام فکری، فرهنگی و اخلاقی اسلام در برنامهریزیهای اقتصادی و مسئولان اثر بگذارد.
انتهای پیام